اتاق نیوز- گوشت قرمز در كشور ما از دام هايي نظير گوسفند، بز، گاو و گاوميش تامين مي شود. سال گذشته توليد گوشت قرمز در كشور حدود 830 هزار تن بود و پيش بيني مي شود كه امسال اين ميزان به 865 هزار تن برسد. که این میران پاسخگوی نیا داخل نیست.علي رغم برنامه ريزي هاي انجام شده و كاهش چشمگير حجم واردات، هنوز سالانه مقدار زیادی گوشت منجمد از برخي كشورها مثل برزيل وارد مي شود.
شيوع آنفلوآنزاي مرغي در برخي كشورهاي منطقه باعث شده تا بخشي از مردم به استفاده از گوشت قرمز روی آورند و اين مساله باعث افزايش تقاضا و نرخ اين محصول (گوشت قرمز) شده است. دولت براي خروج از اين بحران و تنظيم بازار و تامين بخشي از نياز مصرف كنندگان ناگزير به واردات از طريق شركت هاي تابعه يا خصوصي است.
هدف از واردات گوشت يا دام زنده تامين كمبود و نياز داخل كشور است. اما واردات به عنوان راه آخر است و هيچ وقت به عنوان راه اصلي پيشنهاد نمي شود.
واردات بايد بسيار حساب شده انجام شود. اگر قرار باشد كه دام زنده وارد كنيم، بايد با اجراي تدابير خاص نظير كنترل شديد قرنطينه هاي مرزي و افزايش تعداد ايستگاه هاي پست قرنطينه، دام وارد و سريعا به كشتارگاه اعزام شود.
واردات بايد به گونه اي حساب شده باشد كه بازار توليدكنندگان داخلي به مخاطره نيفتد.
از آن جا که تعداد زيادي دام زير وزن استاندارد نژادي در كشور به دليل كمبود مواد علوفه اي کشتار می شود؛می توان با اجراي طرح هايي نظير فرآوري ضايعات كشاورزي، صنايع غذايي ،ساماندهي كارخانجات خوراك دام و طيور در راستاي افزايش بهره وري و كاهش ضايعات اقلام خوراكي موجود جهت تعليف دام ها و رساندن وزن آنها به حد استاندارد به مرز خودكفايي در توليد گوشت قرمز رسيد.
واردات گوشت منجمد آماده؛ پرهزينه اما آسان
وارد كردن گوشت منجمد آماده براي تنظيم بازار و تامين كمبود و نيازهاي داخلي راحت ترين و آسان ترين كار است که هم اکنون براي دام بزرگ انجام مي شود. در اين روش پس از بررسي هاي دقيق اقتصادي و كارشناسي در زمينه دامپزشكي از بين توليدكنندگان عمده جهاني يك يا چند كشور انتخاب و تاييد مي شوند و پس از آن دولت يا شركت واردكننده ضمن عقد قرارداد با آنها و تعيين نرخ نهايي محصول با فرستادن كارشناس دامپزشك و ناظر شرعي به كشور مبدا، پس از كشتار، استخوان گيري، انجماد و بسته بندي از طريق كشتي، هواپيما يا ماشين به كشور وارد مي شود.
مزيت اين نوع واردات فقط به بازرسي آسان و آماده بودن آن جهت هر گونه فرآيند ختم مي شود و معايب آن شامل:
1- هزينه هاي اعزام ناظر شرعي و بهداشتي به كشور مبدا: به ازاي هر واحد كشتارگاهي در كشور مبدا يك كارشناس و ناظر بهداشتي و يك ناظر شرعي ذبح فرستاده مي شود. به ازاي هر نفر طي يك ماموريت دوره اي 3 ماهه با حقوق روزانه 50 دلار در نظر گرفته مي شود.
2- هزينه هاي كشتار، بسته بندي و نگهداري در كشورهاي مبدا غالبا بيشتر است؛اين هزينه ها بيشتر شامل انرژي و مواد اوليه است، با توجه به اين كه كشور ما از نظر منابع انرژي و مواد اوليه جزو كشورهاي غني و صادركننده است و هزينه انرژي و مواد اوليه در كشور ما پايين تر از اين گونه كشورهاست.
3- سليقه بازار ايران با گوشت منجمد همخواني ندارد: اكثر ايرانيان تمايلي به مصرف گوشت منجمد يخ زده ندارند. مصرف كنندگان عمده اين گونه محصولات محدود به نيروهاي نظامي، ارگان ها، ادارات دولتي و كارخانجات فرآورده هاي گوشتي مي شود.
4- ارسال و نگهداري گوشت منجمد از كشور مبدا مشكل تر و پرهزينه است: با توجه به بعد مسافت از كشورهاي مبدا (مثل برزيل، فرانسه و...)، بالا بودن هزينه سوخت و به دنبال آن انرژي، تشريفات گمركي در كشور مبدا و ايران، بالا بودن نرخ مواد اوليه، ارسال و نگهداري گوشت با توجه به شرايط خاص نگهداري آن، اين عمل به صرفه نمي باشد.
واردات دام زنده لاغر غالبا از كشورهاي همسايه پس از طي مراحل قرنطينه انجام مي شود. اشتغال زايي در اين سيستم در حد مطلوب و خوبي قرار دارد. اما واردات دام زنده لاغر بخصوص دام سبك (گوسفند) به چند دليل اشتباه است. زیرا اکنون از نظر توليد دام سبك در كشور مشكلي نداريم، تنها مشكل موجود كمبود و گراني اقلام علوفه اي جهت تعليف است كه بحث تغذيه دام هاي موجود را تحت الشعاع قرار مي دهد.
با واردات دام لاغر احتمال ورود برخي بيماري هاي ناشناخته برون مرزي هم بالا مي رود و در اصل ورود دام لاغر به منزله داخل شدن يك منبع ژنتيكي جديد ناشناخته و كنترل نشده است كه پس از اختلاط آن در برخي گله هاي اصيل داخلي باعث به هم ريختگي ژنتيكي و تهديد ذخاير ژنتيكي بومي كشور مي شود. به همين دليل واردات دام لاغر كار عاقلانه اي نیست.
واردات دام پروار جهت ذبح؛ اقتصادي اما ناكافي
واردات در اين سيستم به دو صورت مي تواند انجام شود: 1- واردات دام سنگين، 2- واردات دام سبك. به دليل معضلات مربوط به جنون گاوي و بيماري هاي دام سنگين، واردات دام بزرگ بسيار پرمخاطره است. هزينه بالاي حمل و نقل دام بزرگ از كشورهاي درجه 1 توليدكننده (مثل برزيل) با توجه به بعد مسافت به صرفه نيست و واردات از كشور هاي درجه 2 و 3 (مثل سودان) به دليل وجود مشكلات بهداشتي فراوان عاقلانه نيست و بهتر است با وارد كردن دام سبك اين كمبود جبران شود. واردات دام سبك پروار نسبت به گوشت منجمد اقتصادي است. در صورتي كه بخواهيم تمامي نياز خود را از طريق واردات دام سبك جبران كنيم، با ايجاد صدها فرصت شغلي در زمينه هاي كشتارگاهي، بسته بندي، فرآوري، امور سردخانه اي و حمل و نقل گامي در جهت اشتغال در كشور برداريم. همچنين مي توان از طريق صادرات روده، پوست و برخي آلايشات ماكول و غير ماكول، جبران بخشي از هزينه هاي انجام شده در اين زمينه را کرد.
ارمنستان، مطلوب ترين گزينه جهت واردات دام زنده
كشورهاي صادركننده دام سبك عبارتند از:
1- استراليا و نيوزيلند: در اين كشورها به دليل استفاده از نژادهاي پشمي نظير مرينوس و رژيم غذايي خاص اين نژادها، كيفيت لاشه پايين و از نظر طعم و مزه مورد پسند بازار مصرفي ايران نمي باشد.
2- كشورهاي آفريقايي: به دليل وجود برخي بيماري ها (به ويژه بيماري هاي انگلي) و بالا بودن هزينه حمل و نقل، واردات از كشورهاي آفريقايي نظير سودان عاقلانه نيست.
3- كشور هندوستان: به دليل تقديس گاو، ممنوعيت خريد، فروش و صادرات گاو در اين كشور وجود دارد. صادرات اين كشور محدود به گاوميش مي باشد كه به دليل مسايل بهداشتي و بيماري ها (به ويژه بيماري انگلي) عاقلانه نيست.
4- كشورهاي افغانستان و پاكستان: واردات دام زنده از اين كشورها در حد بسيار محدود و گاهي اوقات به صورت قاچاق مي باشد. به دليل وجود بيماري هاي واگير و عدم سرويس دهي هاي لازم دامپزشكي در آن مناطق، واردات از اين كشورها هم پیشنهاد نمی شود.
5- كشورهاي آسياي ميانه: اين كشورها شامل قزاقستان، قرقيزستان، گرجستان، مغولستان، تاجيكستان، تركمنستان، آذربايجان و ارمنستان است. قيمت پايه دام سبك، با احتساب هزينه هاي حمل و نقل و هماهنگي هاي لازم براي ترانزيت دام ها ،كشورهاي قزاقستان، قرقيزستان، مغولستان، گرجستان و تاجيكستان به صرفه نيست كه نهايتا محدود به كشورهاي تركمنستان، آذربايجان و ارمنستان مي شويم. كشور تركمنستان ظاهرا مدعي است كه تعداد دام داخلي كفاف مصرف بازار خودمان را مي دهد، توليدات كشور آذربايجان در حد مصرف داخلي بوده و در اين مورد تنها گزينه كشور ارمنستان است.
واردات توام دام زنده و گوشت منجمد؛ تنها گزينه مطلوب
با توجه به محدوديت تعداد دام سبك جهت صدور از كشور ارمنستان (حداكثر ده هزار راس) و نياز كشور به 60 تا 70 هزار تن گوشت بهتر است بخشي از نيازهاي داخلي توسط دام زنده جهت تهيه گوشت تازه مورد نياز بازار و مابقي از طريق واردات گوشت منجمد جهت مصارف صنعتي (كارخانجات فرآورده هاي گوشتي)، ادارات، شركت ها و ارگان هاي دولتي تامين شود.
دام هاي وارد شده از طريق مرز نوروز آباد وارد كشور و در يك كشتارگاه واقع در شهرستان مرند ذبح و گوشت آن به صورت تازه به بازار ارسال مي شود.
قيمت تمام شده واردات هر راس دام سبك: 2100 تومان
قيمت هر راس دام 65 تا 70 كيلويي در كشور ارمنستان 65 دلار است كه با احتساب 15 دلار هزينه قرنطينه در مبدا و 40 دلار هزينه حمل و نقل با هواپيما نرخ تمام شده هر راس دام در كشور 120 دلار (يك ميليون و 114 هزار و 800 ريال) است. با احتساب هزينه هاي حمل و نقل، 15 روز نگهداري در قرنطينه مرزي و هزينه هاي پيش بيني نشده قيمت تمام شده دام در كشتارگاه حدودا (1 ميليون و 365 هزار ريال) است كه به ازاي هر كيلوگرم وزن زنده 21 هزار ريال مي شود. لازم به ذكر است سود بازرگاني واردات دام زنده از اين كشور به عدد صفر رسيد.
حمل و نقل هوايي، اقتصادي و با تلفات ناچيز
حمل و نقل از كشور ارمنستان به چند روش صورت مي پذيرد كه به ترتيب عبارتند از:
1- حمل و نقل زميني: از طريق كاميون انجام مي شود. زمان حمل و نقل طولاني و تلفات دام در زمان حمل و نقل بالاست و نسبت به ساير روش هاي حمل و نقل گران است. هزينه حمل و نقل از كشور ارمنستان در اين روش به ازاي هر راس دام 35 دلار است.
2- حمل و نقل ريلي: هزينه حمل و نقل در اين روش بسيار گران است و به ازاي هر راس دام حدود 45 تا 50 دلار مي باشد.
3- حمل و نقل هوايي: هزينه حمل و نقل در اين روش به ازاي هر راس دام 35 تا 40 دلار است. سرعت بالا و تلفات ناچيز در آن از جمله مزاياي اين سيستم به حساب مي آيد.
دام هاي سبك ارمنستان، درشت جثه با راندمان 45 درصد
اين دام ها از نژادهاي محلي و درشت با ميانگين وزن 65 تا 70 كيلوگرم و راندمان لاشه 45 درصد است. دليل راندمان پايين اين نژادها استخوان بندي درشت و حجيم بودن محتويات شكمي اين دام است.
امیر عباس کاوه-کارشناس علوم دامی
کد خبر:
14262
تاریخ انتشار: 20 آذر 1390 - 09:33
اتاق نیوز- گوشت قرمز در كشور ما از دام هايي نظير گوسفند، بز، گاو و گاوميش تامين مي شود. سال گذشته توليد گوشت قرمز در كشور حدود 830 هزار تن بود و پيش بيني مي شود كه امسال اين ميزان به 865 هزار تن برسد. که این میران پاسخگوی نیا داخل نیست.علي رغم برنامه ريزي هاي انجام شده و كاهش چشمگير حجم واردات، هنوز سالانه مقدار زیادی گوشت منجمد از برخي كشورها مثل برزيل وارد مي شود.
شيوع آنفلوآنزاي مرغي در برخي كشورهاي منطقه باعث شده تا بخشي از مردم به استفاده از گوشت قرمز روی آورند و اين مساله باعث افزايش تقاضا و نرخ اين محصول (گوشت قرمز) شده است. دولت براي خروج از اين بحران و تنظيم بازار و تامين بخشي از نياز مصرف كنندگان ناگزير به واردات از طريق شركت هاي تابعه يا خصوصي است.
هدف از واردات گوشت يا دام زنده تامين كمبود و نياز داخل كشور است. اما واردات به عنوان راه آخر است و هيچ وقت به عنوان راه اصلي پيشنهاد نمي شود.
واردات بايد بسيار حساب شده انجام شود. اگر قرار باشد كه دام زنده وارد كنيم، بايد با اجراي تدابير خاص نظير كنترل شديد قرنطينه هاي مرزي و افزايش تعداد ايستگاه هاي پست قرنطينه، دام وارد و سريعا به كشتارگاه اعزام شود.
واردات بايد به گونه اي حساب شده باشد كه بازار توليدكنندگان داخلي به مخاطره نيفتد.
از آن جا که تعداد زيادي دام زير وزن استاندارد نژادي در كشور به دليل كمبود مواد علوفه اي کشتار می شود؛می توان با اجراي طرح هايي نظير فرآوري ضايعات كشاورزي، صنايع غذايي ،ساماندهي كارخانجات خوراك دام و طيور در راستاي افزايش بهره وري و كاهش ضايعات اقلام خوراكي موجود جهت تعليف دام ها و رساندن وزن آنها به حد استاندارد به مرز خودكفايي در توليد گوشت قرمز رسيد.
واردات گوشت منجمد آماده؛ پرهزينه اما آسان
وارد كردن گوشت منجمد آماده براي تنظيم بازار و تامين كمبود و نيازهاي داخلي راحت ترين و آسان ترين كار است که هم اکنون براي دام بزرگ انجام مي شود. در اين روش پس از بررسي هاي دقيق اقتصادي و كارشناسي در زمينه دامپزشكي از بين توليدكنندگان عمده جهاني يك يا چند كشور انتخاب و تاييد مي شوند و پس از آن دولت يا شركت واردكننده ضمن عقد قرارداد با آنها و تعيين نرخ نهايي محصول با فرستادن كارشناس دامپزشك و ناظر شرعي به كشور مبدا، پس از كشتار، استخوان گيري، انجماد و بسته بندي از طريق كشتي، هواپيما يا ماشين به كشور وارد مي شود.
مزيت اين نوع واردات فقط به بازرسي آسان و آماده بودن آن جهت هر گونه فرآيند ختم مي شود و معايب آن شامل:
1- هزينه هاي اعزام ناظر شرعي و بهداشتي به كشور مبدا: به ازاي هر واحد كشتارگاهي در كشور مبدا يك كارشناس و ناظر بهداشتي و يك ناظر شرعي ذبح فرستاده مي شود. به ازاي هر نفر طي يك ماموريت دوره اي 3 ماهه با حقوق روزانه 50 دلار در نظر گرفته مي شود.
2- هزينه هاي كشتار، بسته بندي و نگهداري در كشورهاي مبدا غالبا بيشتر است؛اين هزينه ها بيشتر شامل انرژي و مواد اوليه است، با توجه به اين كه كشور ما از نظر منابع انرژي و مواد اوليه جزو كشورهاي غني و صادركننده است و هزينه انرژي و مواد اوليه در كشور ما پايين تر از اين گونه كشورهاست.
3- سليقه بازار ايران با گوشت منجمد همخواني ندارد: اكثر ايرانيان تمايلي به مصرف گوشت منجمد يخ زده ندارند. مصرف كنندگان عمده اين گونه محصولات محدود به نيروهاي نظامي، ارگان ها، ادارات دولتي و كارخانجات فرآورده هاي گوشتي مي شود.
4- ارسال و نگهداري گوشت منجمد از كشور مبدا مشكل تر و پرهزينه است: با توجه به بعد مسافت از كشورهاي مبدا (مثل برزيل، فرانسه و...)، بالا بودن هزينه سوخت و به دنبال آن انرژي، تشريفات گمركي در كشور مبدا و ايران، بالا بودن نرخ مواد اوليه، ارسال و نگهداري گوشت با توجه به شرايط خاص نگهداري آن، اين عمل به صرفه نمي باشد.
واردات دام زنده لاغر غالبا از كشورهاي همسايه پس از طي مراحل قرنطينه انجام مي شود. اشتغال زايي در اين سيستم در حد مطلوب و خوبي قرار دارد. اما واردات دام زنده لاغر بخصوص دام سبك (گوسفند) به چند دليل اشتباه است. زیرا اکنون از نظر توليد دام سبك در كشور مشكلي نداريم، تنها مشكل موجود كمبود و گراني اقلام علوفه اي جهت تعليف است كه بحث تغذيه دام هاي موجود را تحت الشعاع قرار مي دهد.
با واردات دام لاغر احتمال ورود برخي بيماري هاي ناشناخته برون مرزي هم بالا مي رود و در اصل ورود دام لاغر به منزله داخل شدن يك منبع ژنتيكي جديد ناشناخته و كنترل نشده است كه پس از اختلاط آن در برخي گله هاي اصيل داخلي باعث به هم ريختگي ژنتيكي و تهديد ذخاير ژنتيكي بومي كشور مي شود. به همين دليل واردات دام لاغر كار عاقلانه اي نیست.
واردات دام پروار جهت ذبح؛ اقتصادي اما ناكافي
واردات در اين سيستم به دو صورت مي تواند انجام شود: 1- واردات دام سنگين، 2- واردات دام سبك. به دليل معضلات مربوط به جنون گاوي و بيماري هاي دام سنگين، واردات دام بزرگ بسيار پرمخاطره است. هزينه بالاي حمل و نقل دام بزرگ از كشورهاي درجه 1 توليدكننده (مثل برزيل) با توجه به بعد مسافت به صرفه نيست و واردات از كشور هاي درجه 2 و 3 (مثل سودان) به دليل وجود مشكلات بهداشتي فراوان عاقلانه نيست و بهتر است با وارد كردن دام سبك اين كمبود جبران شود. واردات دام سبك پروار نسبت به گوشت منجمد اقتصادي است. در صورتي كه بخواهيم تمامي نياز خود را از طريق واردات دام سبك جبران كنيم، با ايجاد صدها فرصت شغلي در زمينه هاي كشتارگاهي، بسته بندي، فرآوري، امور سردخانه اي و حمل و نقل گامي در جهت اشتغال در كشور برداريم. همچنين مي توان از طريق صادرات روده، پوست و برخي آلايشات ماكول و غير ماكول، جبران بخشي از هزينه هاي انجام شده در اين زمينه را کرد.
ارمنستان، مطلوب ترين گزينه جهت واردات دام زنده
كشورهاي صادركننده دام سبك عبارتند از:
1- استراليا و نيوزيلند: در اين كشورها به دليل استفاده از نژادهاي پشمي نظير مرينوس و رژيم غذايي خاص اين نژادها، كيفيت لاشه پايين و از نظر طعم و مزه مورد پسند بازار مصرفي ايران نمي باشد.
2- كشورهاي آفريقايي: به دليل وجود برخي بيماري ها (به ويژه بيماري هاي انگلي) و بالا بودن هزينه حمل و نقل، واردات از كشورهاي آفريقايي نظير سودان عاقلانه نيست.
3- كشور هندوستان: به دليل تقديس گاو، ممنوعيت خريد، فروش و صادرات گاو در اين كشور وجود دارد. صادرات اين كشور محدود به گاوميش مي باشد كه به دليل مسايل بهداشتي و بيماري ها (به ويژه بيماري انگلي) عاقلانه نيست.
4- كشورهاي افغانستان و پاكستان: واردات دام زنده از اين كشورها در حد بسيار محدود و گاهي اوقات به صورت قاچاق مي باشد. به دليل وجود بيماري هاي واگير و عدم سرويس دهي هاي لازم دامپزشكي در آن مناطق، واردات از اين كشورها هم پیشنهاد نمی شود.
5- كشورهاي آسياي ميانه: اين كشورها شامل قزاقستان، قرقيزستان، گرجستان، مغولستان، تاجيكستان، تركمنستان، آذربايجان و ارمنستان است. قيمت پايه دام سبك، با احتساب هزينه هاي حمل و نقل و هماهنگي هاي لازم براي ترانزيت دام ها ،كشورهاي قزاقستان، قرقيزستان، مغولستان، گرجستان و تاجيكستان به صرفه نيست كه نهايتا محدود به كشورهاي تركمنستان، آذربايجان و ارمنستان مي شويم. كشور تركمنستان ظاهرا مدعي است كه تعداد دام داخلي كفاف مصرف بازار خودمان را مي دهد، توليدات كشور آذربايجان در حد مصرف داخلي بوده و در اين مورد تنها گزينه كشور ارمنستان است.
واردات توام دام زنده و گوشت منجمد؛ تنها گزينه مطلوب
با توجه به محدوديت تعداد دام سبك جهت صدور از كشور ارمنستان (حداكثر ده هزار راس) و نياز كشور به 60 تا 70 هزار تن گوشت بهتر است بخشي از نيازهاي داخلي توسط دام زنده جهت تهيه گوشت تازه مورد نياز بازار و مابقي از طريق واردات گوشت منجمد جهت مصارف صنعتي (كارخانجات فرآورده هاي گوشتي)، ادارات، شركت ها و ارگان هاي دولتي تامين شود.
دام هاي وارد شده از طريق مرز نوروز آباد وارد كشور و در يك كشتارگاه واقع در شهرستان مرند ذبح و گوشت آن به صورت تازه به بازار ارسال مي شود.
قيمت تمام شده واردات هر راس دام سبك: 2100 تومان
قيمت هر راس دام 65 تا 70 كيلويي در كشور ارمنستان 65 دلار است كه با احتساب 15 دلار هزينه قرنطينه در مبدا و 40 دلار هزينه حمل و نقل با هواپيما نرخ تمام شده هر راس دام در كشور 120 دلار (يك ميليون و 114 هزار و 800 ريال) است. با احتساب هزينه هاي حمل و نقل، 15 روز نگهداري در قرنطينه مرزي و هزينه هاي پيش بيني نشده قيمت تمام شده دام در كشتارگاه حدودا (1 ميليون و 365 هزار ريال) است كه به ازاي هر كيلوگرم وزن زنده 21 هزار ريال مي شود. لازم به ذكر است سود بازرگاني واردات دام زنده از اين كشور به عدد صفر رسيد.
حمل و نقل هوايي، اقتصادي و با تلفات ناچيز
حمل و نقل از كشور ارمنستان به چند روش صورت مي پذيرد كه به ترتيب عبارتند از:
1- حمل و نقل زميني: از طريق كاميون انجام مي شود. زمان حمل و نقل طولاني و تلفات دام در زمان حمل و نقل بالاست و نسبت به ساير روش هاي حمل و نقل گران است. هزينه حمل و نقل از كشور ارمنستان در اين روش به ازاي هر راس دام 35 دلار است.
2- حمل و نقل ريلي: هزينه حمل و نقل در اين روش بسيار گران است و به ازاي هر راس دام حدود 45 تا 50 دلار مي باشد.
3- حمل و نقل هوايي: هزينه حمل و نقل در اين روش به ازاي هر راس دام 35 تا 40 دلار است. سرعت بالا و تلفات ناچيز در آن از جمله مزاياي اين سيستم به حساب مي آيد.
دام هاي سبك ارمنستان، درشت جثه با راندمان 45 درصد
اين دام ها از نژادهاي محلي و درشت با ميانگين وزن 65 تا 70 كيلوگرم و راندمان لاشه 45 درصد است. دليل راندمان پايين اين نژادها استخوان بندي درشت و حجيم بودن محتويات شكمي اين دام است.
امیر عباس کاوه-کارشناس علوم دامی
