محمدقلی یوسفی*
گاهاً هر وقت كه مسئولان واقعا با مشكل كسری بودجه مواجه باشند و بخواهند نرخ ارز را تغییر دهند یا قیمت بنزین را بالا ببرند و به اشكال مختلف درآمدزایی كنند عناوین علمی بر كار خود می‌گذارند درحالی كه اینطور نیست. واقعیت این است كه دولت با كسری بودجه مواجه است و می‌خواهد از طریق فروش ارز به قیمت بالاتر، درآمد به دست بیاورد، همانطور كه در قیمت بنزین این كار را كرد. بعضاً در سال‌های گذشته دولت‌ها با عنوان تك‌نرخی كردن ارز قیمت ارز را افزایش داده‌اند كه درآمد به‌دست بیاورند.
الان هم دولت با وعده افزایش آهسته نرخ ارز درجهت رسیدن به ارز تك‌نرخی می‌خواهد سیاست‌های خود را توجیه كند.اما سوال این است كه چرا فقط باید ارز تك‌نرخی شود؟ چرانرخ سود بانكی و قیمت كالا‌ها و خدمات و یا حتی نرخ سود رسمی كالا‌ها در بازار روشن نگردد؟ یعنی چه فرقی بین نرخ سود ارز و سایر كالا‌ها وجود دارد. اگر هدف تك‌نرخی شدن و تغییر بازار است باید برای همه كالا‌ها این اتفاق بیفتد و برای اینكه این اتفاق بیفتد باید زمینه‌های آن فراهم گردد.
به نظر می‌رسد كه مسئولان به اشكال مختلف می‌کوشند تا بتوانند درآمدزایی داشته باشند. متاسفانه باید گفت سیاست‌های اقتصادی دولت بعضا نادرست یا مشكل‌ساز بوده است. یك مقام مسئول باید زمانی اظهارنظر كند كه تمام چارچوب و زوایای كار را دیده باشد و هیچ مسئولی نمی‌تواند از الان برای 6 ماهه آینده صحبت كند چراكه اصلا قابل پیش‌بینی نیست. از طرف دیگر در نظر داشته باشیم كه قیمت‌ها هرگز پایین نمی‌آیند و همیشه درحال افزایش هستند و اصولا شرایط اقتصادی به‌گونه‌ای است كه قیمت‌ها دارای بار افزایشی هستند و سیر صعودی دارند و اگر بخواهیم آن را به نرخ ارز ربط دهیم باید گفت قطعا وقتی نرخ ارز گران شود قیمت‌ها سیر صعودی پیدا می‌كنند.
عاملی كه باعث تغییر پولی می‌گردد تورم است وعلت وجود تورم نیز بزرگ‌شدن دولت و بالارفتن هزینه‌های دولت است و تیم اقتصادی هم به جای اینكه بیاید سیاست‌های دولت را اصلاح كند درجهت تامین این هزینه‌های نادرست دولتی گام برمی‌دارد و این به نظر من برای آینده اقتصاد مشكل‌ساز است و اینها می‌توانند مشكلات عمیق‌تری ایجاد كنند. با به عقب افتادن بحران‌ها به نظر می‌رسد در چند ماه آینده با افزایش قیمت دلار روبه‌رو هستیم و حتی فكر می‌كنم اوایل سال آینده دلار به پنج هزار تومان برسد و قیمت سایر كالا‌ها نیز سیر صعودی پیدا كند، به‌غیر از مسكن كه آن هم به دلیل سیاست‌های غلط سیستم بانكی دیدیم كه منابع را به سمت مسكن سوق دادند و در آنجا منابع منجمد شده اقتصاد ایران در وضعیت ركود تورمی قرار گرفته است ولی در سایر موارد به‌نظر می‌رسد باید شاهد تشدید دوران ركود تورمی باشیم.
* اقتصاددان
