اتاق نیوز – زهره احدی - هر نخ سیگار در ایران زمانی تنها یک شاهی قیمت داشت اما اکنون همان برندهای قدیمی نخی 250 تومان به فروش می رسد. در سال های اخیر با توجه به سیاست های کلان اقتصادی کشور، طرح اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار گرفته است. بنابراین برندهای داخلی باید تقویت شوند و توسعه یابند، سیگار و دخانیات نیز مشمول این دستور کار قرار می گیرند. گردش مالی محصول سیگار در کشور حدود 4 هزار و 500 میلیارد تومان است و این خود اهمیت این صنعت و امکان تأثیرگذاری بر اقتصاد ایران را نشان می دهد و می توان از محبوبیت برندهای قدیمی در راستای این هدف استفاده کرد.
شاید امروز برندهای مطرح ایرانی در دخانیات انگشت شمار باشد ولی اوضاع همیشه به این شکل نبوده است. ایران در حال حاضر در موقعیتی جغرافیای خاصی قرار دارد که به دلیل همسایگی با افغانستان و پاکستان به یکی از مسیرهای ترانزیتی قاچاقچیان مواد مخدر تبدیل شده است همین امر باعث شده تا به رغم هزینه های مالی و جانی زیادی که سالانه کشور در مبارزه با موارد مخدر می دهد، این مواد افیونی با حجمی نسبتاً بالا و قیمتی بسیار پایین توزیع شوند و به همین دلیل یکی از تهدیدهای جدی سلامت اجتماعی و بهداشتی جامعه به شمار می رود. از سوی دیگر پدیده قاچاق سیگار هم باعث شده است تا سالانه مبالغ کلانی ارز از کشور خارج شده و سیگار خارجی قاچاق وارد شود، همه این عوامل در کنار تاکید مقامات کشور مبنی بر در پیش گرفتن سیاست های مبتنی بر اقتصاد مقاومتی، دست به دست هم می دهند که شاید یکی از راهکارهای موجود ارتقای سطح کیفیت سیگار تولید داخل باشد.
توتون و سیگار از ابتدای حضور خود همیشه نقش مهم و تأثیر گذاری در زندگی مردم ایران داشته اند. توتون از زمان شاه عباس صفوی وارد زندگی ایرانی ها شد و تا به امروز دست خوش تحولات بسیاری قرار گرفت تا بدین شکل امروزی خود یعنی سیگار درآمد. سیگار برای اولین بار توسط روس ها به ایران معرفی شد اما تا ملی شدن سیگار راه درازی در پیش بود تا این که با تصویب قانون انحصار دخانیات در 26 اسفند 1307 در مجلس شورای ملی، اولین سیگارهای مارکدار ایرانی به مرور به بازار ایران راه پیدا کردند.
اشنو: پیشکسوت سیگارهای ایرانی
این سیگار جزو قدیمی ترین سیگارهای ایرانی است و در شمار پیسکسوتان قرار می گیرد. سیگار اشنو در بسته های 20 عددی و در چهار نوع اشنو، اشنو نو، اشنو ویژه و اشنو پارس به بازار عرضه شد. بسته بندی های اشنو به شکل کاغذی و ساده هستند. این سیگار نام خود را از شهر اشنویه که توتون خود را از آن تأمین می کرد گرفته است.ویژگی اصلی اشنو در کنار ارزانی، بدون فیلتر بودن آن است که آن را جزو سیگارهای تلخ و سنگین می کند. علی رغم پرطرفدار بودن این سیگار در بین طبقه کارگری برخی روشنفکران زمان خود به این سیگار علاقه مند بودند شاید از معروف ترین آن ها بتوان به جلال آل احمد اشاره کرد که و سیمین دانشور در مصاحبه ای علت اصلی مرگ وی را مصرف بیش از حد اشنو ویژه عنوان کرد.
در حال حاضراشنو ویژه در بازار به صورت محدود و با قیمت 2000 تومان و نخی حدود 100 تومان موجود است، سیگار اشنو در سالهای دور نخی یک شاهی بوده است که این خود به تنهایی تحولات اقتصادی ایران در کم تر از یک قرن را نشان میدهدالبته توتون آن به مرغوبیت گذشته نیست که علت آن را باید در ضعف کشت توتون مخصوص این سیگار جست و جو کرد.
هما: سیگاری زنانه
این سیگار پس از اشنو جزو قدیمی ترین و معروف ترین سیگارها به شمار می آید. سیگاری باریک تر از سیگارهای معمول و به دلیل همین ظرافت بین زنان اندکی که آن زمان سیگاری بودند پرطرفدار بود. هما، هما فیلتردار، هما ویژه و هما بیضی انواع آن هستند. سیگارهای هما ابتدا در بسته های 50 عددی عرضه شدند اما هما بیضی در بسته های 40 عددی و با بسته بندی متفاوتی ارائه شد؛ این بسته بندی به شکل کتابی بود. هم اکنون شرکت دخانیات گیلان، سیگار هما را تولید می کند و با قیمت 2 هزار تومان در بازار موجود است.
زر: اولین سیگار فیلتردار ایرانی
سیگار زر به دلیل زمان طولانی به اتمام رسیدن به تهران - کرج معروف است. این سیگار اولین سیگار فیلتردار ایرانی است و پس از آن برخی برندها هم چون اشنو و هما، سیگار فیلتردار را تولید کردند. این سیگار پیش از انقلاب جزو سیگارهای پرفروش بود و اشخاص معروفی هم چون فروغ فرخزاد به کشیدن این سیگار شهره بودند. زر هم اکنون در بازار به قیمت 5هزار تومان موجود است؛ سیگاری که زمانی نخی یک شاهی به فروش می رسید اکنون نخی 250 تومان است.
زرین: محبوب سیاستمداران
زرین در کنار زر جزو سیگارهای محبوب و پرطرفدار بود با این تفاوت که این سیگار در میان سیاسیون پیش از انقلاب نیز طرفداران بسیاری داشت و این بر محبوبیتش می افزود. جدا از محبوبیت این چنینی زرین ، این سیگار هیچ تفاوت ویژه ای با سیگار زر ندارد.
تاج: اولین سیگار اسانس دار
این سیگار از ترکیب توتون های گوناگون و اضافه کردن اسانس به آن تولید می شد. اسانس و فیلتر استعمال این نوع سیگار را راحت تر می کرد. این سیگار با وجود مدت زمان کوتاهی که پیش از انقلاب فعالیت کرد توانست مشتریان خود را بیابد اما پس انقلاب به دلیل نام و طراحی بسته بندی از چرخه تولید خارج شد. در حال حاضر این سیگار تولید نمی شود ولی 2 سال قبل دخانیات تلاشی برای احیای این سیگار با برندی جدید انجام داد که البته این کار ناتمام باقی ماند.
فروردین: مناسبتی
فروردین در کنار سیگارهای تیر و اردیبهشت به عنوان سیگارهای مناسبتی شناخته می شوند، بدین معنا که نام خود را به مناسبت ماهی که در آن تولید شده اند گرفته اند. سیگارهای تیر و اردیبهشت در بازار به قیمت 1500 تومان موجود است.
شیراز: ذغال دار
این سیگار به صورت لایت به بازار عرضه می شود اما به دلیل ذغالی که در فیلترش موجود است دود سنگینی را از خود ساطع می کند. این سیگار تنها سیگار ذغال دار ایرانی است. سیگار شیراز در حال حاضر به قیمت 2 هزار تومان یافت می شود.
بهمن: استانداردترین سیگار ایرانی
این سیگار محبوب ترین و استاندارترین برند ایرانی است که حتی از نمونه خارجی خود بهتر است. شکل کلاسیک آن کوچک و 20 عددی با فیلترهای زرد رنگ است. درحقیقت این سیگار از کشور آلمان غربی خریداری شد. این سیگار با سه نوع اصلی سوئیسی، پایه بلند و پایه کوتاه در بازار به قیمت میانگین 1500 تا 2500 تومان موجود است و تمام انواع سیگار بهمن توسط شرکت دخانیات گیلان تولید و به بازار ایران عرضه می شود. البته این نکته که سیگارهای بهمن کیفیت سال های ابتدایی خود را ندارد.
در سال های اخیر صحبت هایی در رابطه با عرضه و تولید انبوه سیگارهای برند قدیمی هم چون هما، تاج ، زرین و... به گوش رسیده اما تا کنون اقدام تأثیرگذاری در این زمینه صورت نگرفته است. واقعیت این است که مشکلات داخلی شرکت دخانیات و تغییرات مکرر مدیران این شرکت، فرصتی برای احیا برندهای ایرانی و رقابت با برندهای معتبر غربی را به کشور نمی دهند. در حال حاضر شرکت هایی هم چون کنت، کارخانه تولید در ترکیه با هدف صادرات و قاچاق سیگار به ایران ایجاد کرده اند. این در حالی است که ایران حتی توان احیا برندهای قدیمی خود را ندارد.
