درقراردادهای جدید نفتی که موسوم به (Iran Petroleum Contract) است بازنگری شده، بنده از نقطه شکل گیری تا رسیدن به پیش نویس در تهیه و تدوین این قرار دادها، حضور داشتم. این پیش نویس در اسفند سال گذشته در همایشی به نظرخواهی گذاشته شد. صاحب‌نظران، نظرات خود را ارائه کردند و براساس نظرات تغییرات و اصلاحات در آن انجام شد.
پس از آن وزات نفت برای اینکه این قراردادها جنبه حقوقی و بین‌المللی داشته باشد و برای تصویب آن را به هیات دولت فرستاد و حالا چند ماهی است که این قراردادها در نوبت بررسی توسط هیات دولت است و قرار است در همین ماه ( مهر) نظرات خود را اعلام کنند. البته طولانی شده جریان نهایی شدن قرار دادهای جدید باعث نشد مسیر بررسی قراردادها متوقف شود، وزارت نفت همایشی را برای بررسی حقوق انرژی (به طور کلی) در اجرای قراردادهای نفتی و بازنگری قراردادها پیش بینی کرده که قرار است به زودی برگزار شود و در آن به جنبه های مختلف قرار داده ها می پردازد و قرار است بنده نیز به عنوان سخنران در بخش تکالیفی که باید برای سازندگان در قراردادها دیده شود و رعایت حقوق سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایرانی در این همایش سخنرانی کنم.
مسائله مهمی که در قراردادهای نفتی جدید اهمیت دارد این است که این قراردادها باید باعث اعتلای اقتصادی کشور شود، همه قبول کرده‌اند که امروز نباید نفت برای ما فقط یک سرمایه باشد، بلکه باید یک ثروت باشد. باید تبدیل به ثروت شود و ارزش افزوده داشته باشد. برای این فرایند به چه چیزهایی باید توجه کنیم؟ نکته اول، ثروت است. نکته دوم، برای اینکه به ثروت برسیم باید ضریب رشد اقتصادی داشته باشیم. با توجه به اینکه در طول برنامه پنجم دچار کاهش ضریب رشد شدیم، حالا این قراردادها به عنوان موتور محرک اقتصادی کشور، الزاما باید هم کمبود گذشته را جبران کند و هم ضریب رشد اقتصادی متعارف را بهبود بخشد. ضریب رشد برای فرایند توسعه در کشور نیاز است. فرایند توسعه نیز تعریفی دارد. اول، سطح نگهداشت است. یعنی از وضعی که الان هستیم نباید بدتر شود. دوم، آینده‌نگری است. آینده‌نگری نسبت به طرح‌هایی که فرایند توسعه را تکمیل کند. مثلا توسعه میادین نفت و گاز، که می‌تواند مشترک یا مستقل باشد. الان هردو را داریم. حدود دوازده میدان مشترک داریم و درغرب کارون هم میدان مستقل داریم.
برای فرایند توسعه در این مسیر باید از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم. یکی از ظرفیت‌های موجود، جریان ساخت تجهیزات مورد نیاز اجرای پروژه‌های صنعت نفت است که خوشبختانه طی دو دهه اخیر ضریب رشد مثبت داشته است. اگر به دو دهه پیش نگاهی بیندازیم می‌بنیم تا امروز توانسته‌ایم از مجموع ۱میلیون و ۲۰۰هزار قطعه و تجهیزات مورد نیاز پروژه‌های صنعت نفت، توان تولید حدود ۷۰درصد آن را در کشور به دست آورده‌ایم. علاوه بر آن، می‌توان در تعامل قراردادهای جدید نفتی که باید بسیار هوشمندانه منعقد شود آن بخش از تجهیزاتی را که به دلیل دانش فنی امکان ساختش را نداشته ایم، تولیدش در داخل کشور را در قراردادهای جدید نفتی بگنجانیم تا طرف خارجی ضمن استفاده از ظرفیت موجود، در انتقال دانش فنی نیز به ما کمک کند. این نکته ها در همه جای دنیا رایج است و ما نیز باید به آن بپردازیم.
منبع: اتاق تهران
