امروزه همه گروه‌ها و دست‌اندرکاران مرتبط با زنجیره تولید تا صادرات کالا به اتفاق به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به شرایط کنونی و استفاده از ابزارها و امکانات پیشرفته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای فتح بازارها، دیگر راهی جز توجه به تولید صادرات محور باقی نمانده و بی‌شک به‌دلیل همین اهمیت به‌عنوان یکی از اولویت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر گرفته شده است.
البته باید توجه داشت که این هدف مانند دیگر اهداف کلان اقتصادی فقط به صورت دستوری و ابلاغی محقق نمی‌شود و باید از ابزارهای مختلفی برای دستیابی به آن استفاده کرد. اگرچه در وهله نخست تامین لوازمی اعم از مواد اولیه مرغوب، نیازسنجی برای تامین نیازهای فرآوری محصولات، نهادینه کردن فرهنگ پرهیز از خام‌فروشی، استفاده از فناوری روز، برند‌سازی و ترویج فرهنگ صادراتگرا، شرط لازم برای تحقق اهداف تولید صادرات محور به‌شمار می‌رود و بدون توجه به الفبای تولید صادراتی نمی‌توان آینده خوبی را برای اهداف صاردات غیر‌نفتی متصور بود، اما یک نکته که شاید تاکنون کمتر به آن توجه شده بحث مشوق‌های هوشمند برای تحقق اهداف مذکور است.
اگرچه صادرکنندگان کالا همواره از خدمات و تسهیلاتی مانند مشوق‌های صادراتی و وام‌های بانکی برخوردار بوده‌اند، اما شاید مهم‌ترین حلقه مفقوده در این بخش‌ها چگونگی ارائه تسهیلات بویژه تسهیلات بانکی به صادرکنندگان مختلف باشد. به‌عنوان نمونه دو صادرکننده در دو بخش متفاوت هر کدام سالانه مقادیری محصول و کالا به خارج از کشور صادر می‌کنند. یک صادرکننده با فرآوری یک محصول در چند مرحله و ایجاد اشتغال در هر یک از زنجیره‌ها، این کار را انجام می‌دهد و یک صادرکننده دیگر مواد خام را بدون تغییر و دردسر خاصی وارد بازار جهانی می‌کند و همان‌طور که می‌دانیم سال‌هاست سود اصلی محصولات و کالاهای پرمزیتی نظیر خرما، پسته، نفت خام، سنگ‌های زینتی، مواد معدنی و زعفران در بازار بین‌المللی به جای این‌که نصیب تولیدکنندگان زحمتکش ایرانی شود به جیب کشورها و به عبارت دیگر شرکت‌هایی سرازیر می‌شود که یک یا چند مرحله فرآوری روی این محصولات انجام می‌دهند.
حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا در این شرایط باید به هر دو صادرکننده به یک شیوه تسهیلات داد و به هر دو باید در یک سطح نگاه و از آنها حمایت کرد؟ آن هم در شرایطی‌که می‌توان با ارزیابی دقیق از نوع فعالیت صادرکنندگان و میزان ارزش افزوده‌ای که برای یک کالا ایجاد می‌کنند به سطح‌بندی آنها از لحاظ ارزش افزوده و درآمدی که برای اقتصاد به ارمغان می‌آورند پرداخت. آنچه مسلم است اتخاذ روشی معقول و عادلانه، صادرکنندگان را به صادرات کالاهایی با ارزش افزوده بالاتر ترغیب خواهد کرد.
پرویز امانیان
کد خبر:
2952
تاریخ انتشار: 19 مرداد 1390 - 11:30
امروزه همه گروه‌ها و دست‌اندرکاران مرتبط با زنجیره تولید تا صادرات کالا به اتفاق به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به شرایط کنونی و استفاده از ابزارها و امکانات پیشرفته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای فتح بازارها، دیگر راهی جز توجه به تولید صادرات محور باقی نمانده و بی‌شک به‌دلیل همین اهمیت به‌عنوان یکی از اولویت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر گرفته شده است.
البته باید توجه داشت که این هدف مانند دیگر اهداف کلان اقتصادی فقط به صورت دستوری و ابلاغی محقق نمی‌شود و باید از ابزارهای مختلفی برای دستیابی به آن استفاده کرد. اگرچه در وهله نخست تامین لوازمی اعم از مواد اولیه مرغوب، نیازسنجی برای تامین نیازهای فرآوری محصولات، نهادینه کردن فرهنگ پرهیز از خام‌فروشی، استفاده از فناوری روز، برند‌سازی و ترویج فرهنگ صادراتگرا، شرط لازم برای تحقق اهداف تولید صادرات محور به‌شمار می‌رود و بدون توجه به الفبای تولید صادراتی نمی‌توان آینده خوبی را برای اهداف صاردات غیر‌نفتی متصور بود، اما یک نکته که شاید تاکنون کمتر به آن توجه شده بحث مشوق‌های هوشمند برای تحقق اهداف مذکور است.
اگرچه صادرکنندگان کالا همواره از خدمات و تسهیلاتی مانند مشوق‌های صادراتی و وام‌های بانکی برخوردار بوده‌اند، اما شاید مهم‌ترین حلقه مفقوده در این بخش‌ها چگونگی ارائه تسهیلات بویژه تسهیلات بانکی به صادرکنندگان مختلف باشد. به‌عنوان نمونه دو صادرکننده در دو بخش متفاوت هر کدام سالانه مقادیری محصول و کالا به خارج از کشور صادر می‌کنند. یک صادرکننده با فرآوری یک محصول در چند مرحله و ایجاد اشتغال در هر یک از زنجیره‌ها، این کار را انجام می‌دهد و یک صادرکننده دیگر مواد خام را بدون تغییر و دردسر خاصی وارد بازار جهانی می‌کند و همان‌طور که می‌دانیم سال‌هاست سود اصلی محصولات و کالاهای پرمزیتی نظیر خرما، پسته، نفت خام، سنگ‌های زینتی، مواد معدنی و زعفران در بازار بین‌المللی به جای این‌که نصیب تولیدکنندگان زحمتکش ایرانی شود به جیب کشورها و به عبارت دیگر شرکت‌هایی سرازیر می‌شود که یک یا چند مرحله فرآوری روی این محصولات انجام می‌دهند.
حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا در این شرایط باید به هر دو صادرکننده به یک شیوه تسهیلات داد و به هر دو باید در یک سطح نگاه و از آنها حمایت کرد؟ آن هم در شرایطی‌که می‌توان با ارزیابی دقیق از نوع فعالیت صادرکنندگان و میزان ارزش افزوده‌ای که برای یک کالا ایجاد می‌کنند به سطح‌بندی آنها از لحاظ ارزش افزوده و درآمدی که برای اقتصاد به ارمغان می‌آورند پرداخت. آنچه مسلم است اتخاذ روشی معقول و عادلانه، صادرکنندگان را به صادرات کالاهایی با ارزش افزوده بالاتر ترغیب خواهد کرد.
پرویز امانیان
کلید واژه ها :
