پژوهشگران دانشگاه تهران، مکانیزم جدیدی را برای تشخیص سلول‌های سرطانی ارائه کرده‌اند که قادر است بدون استفاده از نشانگرهای شیمیایی، سرطانی بودن یک تک سلول را با استفاده از کاوشگرهای متشکل از نانولوله های سیلیکونی، در مراحل آغازین بیماری شناسایی کند.
به گزارش اتاق خبر، به نقل از ایسنا، محمد عبدالاحد، عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی برق دانشگاه تهران و مجری این طرح اظهار کرد: مطالعه روی رفتارهای تک سلولی در حوزه سرطان، همیشه مورد توجه محققان بوده است؛ زیرا باعث نیل به یافته‌های ارزشمندی برای پی بردن به رفتار این سلول‌ها می‌شود.
وی افزود: در این تحقیق از روشی بر مبنای پاسخ الکتریکی سلول به تحریک مکانیکی آن، به عنوان روشی نوین در تشخیص سلول‌های سرطانی استفاده شده است.
این پژوهشگر تاکید کرد: در واقع میزان فعالیت آکتین ها (یکی از اجزای مهم اسکلت سلولی که در رفتار مکانیکی سلول و رشد و تقسیم آن نقش کلیدی دارد) و فعالیت الکتریکی غشای سلول با هم مرتبط است و این ارتباط پس از سرطانی شدن سلول دچار اختلال می‌شود و نشانه خوبی برای تشخیص سلول‌های سرطانی است.
وی درباره نحوه عملکرد این روش گفت: برای رسیدن به این هدف، یک کاوشگر (پروب) از نانولوله های سیلیکونی همراه با میکروپیپت شیشه‌ای فعال شده از نظر الکتریکی طراحی شده است که این نانوکاوشگر با اعمال تنش مکانیکی و کشیدن سلول توسط میکروپیپت، سیگنال الکتریکی حاصل از سلول را ثبت و بررسی می‌کند.
عبدالاحد ادامه داد: در واقع روند کار، سیگنال‌گیری مستقیم از سلول و ارتباط مستقیم امپدانس الکتریکی و تحریک مکانیکی سلول است که برای تشخیص مراحل اولیه سرطان به کار می‌رود و به این ترتیب، می‌توان الگوی جدیدی برای تشخیص سلول‌های سرطانی ارائه داد.
وی خاطرنشان کرد: بررسی رفتارهای مقاومتی و خازنی سلول‌های سالم و سرطانی در اثر نیروهای مکش مختلف، نشان از این دارد که سلول‌های سالم با تغییر میزان نیروی کشش وارد بر آنها تغییر کاملاً واضحی در امپدانس الکتریکی از خود نشان می‌دهند و این در حالیست که در مقادیر مختلف نیروی کشش، تغییر چندانی در امپدانس سلول‌های سرطانی دیده نمی‌شود و در واقع سلول‌های سرطانی، پاسخ الکتریکی بسیار ضعیفی به چنین تحریک های مکانیکی دارند.
پژوهشگر طرح مورد اشاره تصریح کرد: این سیستم قابلیت نصب روی میکروسکوپ های IVF را دارد و به کمک آن توانایی مطالعه خواص الکترومکانیکی تک‌سلول‌ها نیز فراهم می‌شود.
نتایج این تحقیقات که توسط محمد عبدالاحد با همکاری سید شمس الدین مهاجرزاده عضو هیات علمی دانشکده مهندسی برق دانشگاه تهران، مرتضی محمودی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، محسن جان ملکی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و علی سعیدی و امید ماشینچیان دانشجویان دکتری به انجام رسیده، در مجله معتبر Nanoscale منتشر شده است.
