Performancing Metrics

نزدیکی ایران و چین؛ عامل بنیادین امنیت مشرق زمین و پیش درآمدی بر ایجاد جهان چند قطبی | اتاق خبر
کد خبر: 312122
تاریخ انتشار: 6 بهمن 1394 - 11:08
وب سایت ایران رو در تحلیلی از سفر شی‌جینپینگ رئیس جمهوری چین به ایران در اهمیت این سفر نوشته است: نزدیکی ایران و چین عامل بنیادین امنیت مشرق زمین و پیش درآمدی بر ایجاد جهان چند قطبی خواهد بود.

به گزارش اتاق خبر  به نقل از وب سایت ایران رو، سفر شی جینپینگ رئیس جمهور چین به تهران، تبلور پیشرفت دیپلماتیک عظیم در روابط فیمابین دو کشور شده است. در آینده نزدیک عواقب این سفر بر فضای عظیم خاور میانه، آسیای مرکزی و جنوبی، اثر پر برکت خود را خواهد گذاشت.

 موافقتنامه درباره شراکت راهبردی همه جانبه که در جریان ملاقات سران چین و ایران به امضا رسید، پایه های محکم تبدیل شدن پیمان این دو کشور به عامل اساسی امنیت و ثبات منطقه را به وجود می آورد. شی جینپینگ اولین رهبر سطح جهانی است که از ایران بعد از لغو تحریم ها بازدید کرده است که این اقدام معنای بسیار ژرفی دارد.

خبرگزاری دولتی چینی «شینهوا» در این رابطه خاطرنشان می کند: «اولین سفر خارجی رهبر چین در سال 2016 که نخستین سال اجرای سیزدهمین برنامه پنج ساله است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این سفر به اجرای ابتکار چینی «یک کمربند - یک راه» و توسعه دوستی سنتی بین چین و جهان اسلام مساعدت می کند».

جانگ نینگ پژوهشگر مرکز مطالعه ابتکار «یک کمربند - یک راه» وابسته به آکادمی علوم اجتماعی چین خاطرنشان می کند که عرف دیپلماتیک حاکی از آن است که سفر اول رهبر یک کشور بعد از مراسم تحلیف یا بعد از حلول سال نو از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

جانگ نینگ این دیدگاه خود را چنین تشریح کرد: «به عنوان مثال، شی جینپینگ در سال 2013 بعد از رسیدن به ریاست جمهوری چین اولین سفر خود را در این مقام به روسیه انجام داد و در جریان اولین سفر خارجی سال 2014 وارد شهر سوچی روسیه شد تا در مراسم افتتاحیه بازی های المپیک زمستانی شرکت کند. وی در سال 2015 کشور پاکستان را به عنوان مقصد نخستین سفر خارجی خود انتخاب کرد. در سال جاری شی جینپینگ سه کشور خاور میانه را ترجیح داده است. آنها شرکای مهم چین هستند و از ابتکار چینی «یک کمربند - یک راه» حمایت فعالی می کنند. بنا بر این، سفر اول سال جاری بدون تردید به تعامل بین طرفین تحرک جدیدی خواهد بخشید».

گفتنی است که تماس های سطح عالی رهبران چین و ایران چند سال است که به یک امر سنتی تبدیل شده است. در سال 2013 شی جینپینگ در چارچوب اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در بیشکک با حسن روحانی رئیس جمهور ایران ملاقات کرد که آنها بعد از آن ملاقات در مجامع مختلف بین المللی به دفعات با هم دیدار کردند. در سال 2014 حسن روحانی از چین دیدار به عمل آورده و در چهارمین اجلاس تعامل و اقدامات اعتماد در آسیا شرکت کرد. در سال 2015 رؤسای جمهوری چین و ایران در نیویورک در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با هم ملاقات داشتند.

پایه های اقتصادی شراکت راهبردی ایران و چین

 تحکیم و توسعه بی وقفه پیوندهای اقتصادی بین دو کشور به اندازه روابط سطح عالی پایداری دارد. لازم به یادآوری است که هنگامی که تبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی با شرکای اساسی آن رو به کاهش گذاشته بود، حجم تبادلات بازرگانی بین تهران و پکن رشد می کرد. در سال 1997 این رقم برابر 12 میلیارد دلار بود و در سال 2009 در آستانه به اصطلاح «تحریم های فلج کننده» 28 میلیارد دلار. در سال 2012 در مرحله اوج تحریم ها، این رقم به 36 میلیارد رسید و در سال 2013 بالغ بر 40 میلیارد شد و در سال گذشته با احتساب صادرات نفتی از حد 51 میلیارد دلار گذشت.

به عبارت دیگر، از سال 2009 تا کنون، نرخ رشد تبادلات بازرگانی بین دو کشور حتی در شرایط تشدید رژیم تحریم های واشنگتن و اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی، نزدیک بود به 60 درصد برسد. این امر با وضوح کامل ثابت می کند که تحریم ها هرگز از توسعه شراکت اقتصادی پکن با تهران ممانعت نکرده و نخواهد کرد. در حال حاضر حدود صد شرکت چینی با ایران همکاری بازرگانی و اقتصادی فعالی دارند. چینی ها در چند طرح ساختمانی در زمینه راه آهن سریع السیر، نفت و گاز، ساخت نیروگاه های برق آبی، صنایع شیمیایی و ارتباطات شرکت فعالی می کنند. ایران از ساخت متروی تهران، تولید یک ناوگان کامل خودروهای «چری» و سایر موارد همکاری های موفقیت آمیز بازرگانی و بازرگانی بین چین و ایران قدردانی می کند.

در سال 2015 طرف چینی به تهران پیشنهاد فوق العاده مشخصی‌ کرد که ناظر بر  هم خوان کردن راهبرد توسعه دو کشور بود. شی جینپینگ تأکید نمود: «جمهوری خلق چین در صدد است در نوبت اول طرح های مشترک با ایران در زمینه زیرساخت، ارتباطات و حمل و نقل را پیش ببرد و همکاری در بخش راه آهن و بزرگ راه ها، صنایع فلزات، خودروسازی، تولید نیروی برق، مهندسی، فناوری های بالا و حفاظت از محیط زیست را توسعه دهد. همچنین باید در نوبت اول همکاری در زمینه حامل های انرژی و نظام مالی را تشویق نمود. چین آماده است که به طور تمام عیار از امتیازات دو کشور در بخش انرژی که همدیگر را تکمیل می کنند، استفاده کند تا همکاری های بلندمدت با ثبات راهبردی را برقرار نماید».

این اندیشه در جریان سفر اخیر، توسعه بیشتری یافته و به صورت بسته کامل پیشنهادهای سیاسی و اقتصادی در آمده است. چین به طور رسمی حمایت خود را از درخواست عضویت تمام عیار ایران در سازمان همکاری شانگهای ابراز کرد که بیانیه مربوطه در جریان این سفر به امضا رسید. اهمیت سیاسی این اقدام به تعبیر وسیع تر عبارت از آن است که چین صریحاً اعلام می کند که گسترش تحریم های آمریکایی به بهانه مقابله با برنامه موشکی ایران را کاری غیر معتبر می داند و حاضر نیست این تحریم ها را در روابط خود با تهران در نظر بگیرد.

به عقیده طرف چینی، ایران نه تنها دولت مؤسس بانک آسیایی سرمایه گذاری های زیرساختی است بلکه اقتصاد ایران در آینده نزدیک وارد مرحله رشد و توسعه سریع خواهد شد که این امر به نوبه خود برای همکاری های ایرانی - چینی پایه های محکمی ایجاد می کند. بنا به برآوردهای کارشناسان چین و کشورهای خارجی دیگر، طرفین از نظر چشم انداز بلندمدت، از فضای عظیمی برای همکاری در زمینه ساخت راه آهن سریع السیر، تولید گاز طبیعی، ساخت خطوط لوله انتقال گاز و در زمینه های دیگر زیرساختی و استخراجی برخوردارند.

در راستای گرم شدن روابط اقتصادی و بازرگانی بین چین و ایران چشم انداز وسیع تبادلات در امور انسانی نظیر آموزش، فرهنگ و گردشگری فراهم می شود. روزنامه «ژنمین ژیباو» چاپ چین از جمله می نویسد: «ایران از منابع غنی برای گردشگری برخوردار است. اوضاع داخلی کشور با ثبات می شود و لذا ایران در آینده می تواند به محور گردشگری مورد علاقه مردم چین تبدیل شود».

نتایج عملی ملاقات ها در تهران

امضای 17 سند درباره تمایلات طرفین و از جمله قراردادهای مربوط به جنبه های حقوقی روابط اقتصادی و مدنی، به نتیجه مهم سفر شی جینپینگ رهبر چین به تهران تبدیل شده است. یادداشت تفاهم بین دولتین ایران و چین درباره حمایت از برقراری راه ابریشم قرن 21 و کمربند اقتصادی ایران - چین در چارچوب این طرح و نیز یادداشت تفاهم درباره همکاری در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی از جمله اسناد به امضا رسیده هستند.

لیست اسناد شامل قرارداد درباره همیاری حقوقی در زمینه پرونده های کیفری، مدنی و بازرگانی؛ موافقتنامه درباره همکاری های علمی و فناوری، درباره همکاری در زمینه حفاظت از محیط زیست و تعامل سازمان های گمرک دو کشور است. طرفین همچنین قراردادهای بلندمدت در بخش انرژی و استخراجی را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند. در میان یکی از نتایج موفقیت آمیز این سفر می توان به تصمیم طرفین مبنی بر استفاده از سرمایه گذاری های چینی برای بازسازی راه آهن تهران - مشهد اشاره کرد.

ولی آنچه که از همه مهم تر است، امضای موافقتنامه درباره شراکت همه جانبه راهبردی بین دو کشور و برنامه مربوطه 25 ساله توسعه روابط و تجارت که در آن افزایش تبادلات بازرگانی بین دو کشور تا 600 میلیارد دلار ظرف ده سال آینده پیشبینی شده است، می باشد.

******

پیشرفت بزرگ دیپلماتیک در روابط ایرانی - چینی که به برکت تلاش های طرفین حاصل شد و نیز شکل گیری شراکت ایرانی - چینی می تواند به عامل بنیادین امنیت مشرق زمین و پیش درآمدی بر ایجاد جهان چند قطبی تبدیل شود. منافع راهبردی تهران و پکن در این منطقه که یکی از بی ثبات ترین مناطق جهان است، تقریباً به طور کامل با هم سازگاری دارد. باید به اشتراک برخورد آنها با حل و فصل بحران سوریه هم اشاره کرد. دو کشور به طور یکسان نگران افزایش افراطی گری و جدایی طلبی هستند. همین همخوانی منافع باعث خوشبینی درباره شراکت آینده بین دو کشور است. این شراکت می تواند نقشه های ژئوپلتیکی خاور میانه، آسیای مرکزی و بسیاری از مناطق دیگر را به نفع صلح و شکوفایی از نو تنظیم کند.

کلید واژه ها :
نظرات
ADS
ADS
پربازدید