اتاق خبر- محمد حسن گودرزی: طرح هدفمندی یارانه ها با وجود تمام انتقاداتی که به آن از سوی کارشناسان شده است همچنان در حال اجرا است. عده زیادی از منتقدان و کارشناسان اقتصادی این طرح را طرحی شکست خورده از همان ابتدا می دانند. این افراد معتقد هستند که علیرغم اینکه این طرح روی کاغذ طرحی موفق بود دولت دهم در اجرای آن موفق عمل نکرد چرا که پرداخت یکسان یارانه که از آن به عنوان آوردن پول نفت بر سر سفره های مردم نام برده می شد باعث شد که دولت با مشکلات بسیاری در تامین منابع مالی اجرای این طرح مواجه شود.
تشدید تحریم ها در سال 90 و تبع آن محدود شدن درآمد های دولت دهم باعث شد که این دولت برای تامین مبلغ مورد نیاز خود برای پرداخت یارانه اقداماتی مانند گران کردن ارز را انجام دهد. نتیجه این امر بروز تورم 45 درصدی، رشد اقتصادی منفی و بروز نارضایتی در میان اقشار مختلف جامعه شد. ضمن این که مبلغ یارانه همچنان بدون تغییر 45500 تومان بود و به دلیل تورم بالا این مبلغ بسیار ناچیز می نمود.
دولت یازدهم بعد از روی کار آمدن میراث دار مشکلات اقتصادی ناشی از بی برنامگی دولت دهم بود. با این حال دولت یازدهم تصمیم به اجرای فاز دوم این طرح گرفت اما برای کم کردن فشار اقتصادی ناشی از پرداخت یارانه ها از مردم درخواست کرد که به طور داوطلبانه از دریافت یارانه انصراف دهند. علیرغم تبلیغات بسیار، درصد بسیار کمی از مردم از دریافت یارانه انصراف دادند و براساس گزارش خبرگزاری تسنیم، طبق اعلام معاونان محمد باقر نوبخت ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی دولت یازدهم در حدود ۷٫۵ میلیون نفر از مردم در سال 1393 از دریافت یارانه نقدی در فاز دوم انصراف داده‌اند.
مهدی پازوکی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی معتقد است که این طرح اشتباه بزرگ دولت دهم و در جهت اهداف سیاسی و پوپولیستی این دولت بود. وی همچنین معتقد است که اجرای این طرح باید به سرعت متوقف و سازوکار جدیدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه بنیان گذاری شود.
دولت راهی جز توقف پرداخت یارانه ندارد!
مهدی پازوکی کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به سوالی در مورد هدفمند کردن یارانه ها و مشکلات دولت در اجرای آن، این برنامه را اشتباه فاحش دولت دهم خواند و از آن انتقاد کرد.
پازوکی در گفت و گو با اتاق خبر با بیان اینکه تنها افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) باید یارانه دریافت کنند، از پرداخت یکسان و همگانی یارانه ها انتقاد کرد و گفت: به نظر من تنها افرادی که از نظر درآمد در سه دهک پائینی جامعه هستند باید یارانه دریافت کنند. متاسفانه دولت در حال حاضر راهی جز اجرای آن ندارد. اما زمان حذف آن با توجه به شرایط فعلی کشور در حال حاضر مناسب نیست زیرا در صورتی که این کار در شرایط فعلی صورت بگیرد موجب به قدرت رسیدن نیرو های تندرو خواهد شد و این کار برای امنیت ملی کشور خطرناک است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی بهترین زمان ممکن برای حذف کامل پرداخت یارانه به مردم را شهریور 1396 دانست و ادامه داد: ما باید اقتصاد کشور را اصلاح کنیم. در کدام کشور دنیا دولت به این شکل به مردم یارانه می دهد؟ در بودجه امسال دولت موظف است حدود 30 هزار میلیارد تومان برای حقوق بازنشستگان کشوری و لشگری به صندوق حمایت از بازنشستگان بپردازد. از طرف دیگر حقوق معلمین، فرهنگیان و کارمندان دولت را بپردازد. در این میان یارانه 42500 میلیون تومان از بودجه کشور را به خود اختصاص می دهد و این در حالی است که تنها 60 درصد بودجه عمرانی کشوربرای اجرای طرح های عمرانی تحقق پیدا می کند.
وی ادامه داد: در کجای دنیا به افراد ثروتمند یارانه اختصاص پیدا می کند؟ یارانه حق افراد نیازمند است اما می بینیم که در حال حاضر به افرادی که از نظر درآمد در دهک های بالای جامعه هستند نیز یارانه داده می شود و در حدود 76 میلیون از 79 میلیون نفر از جمعیت ایران یارانه بگیر باشند.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اعلام اینکه یارانه ای که در چند سال گذشته پرداخت شده است چیزی بیش از دوبرابر کل بودجه عمرانی کشور بوده است، گفت: در حال حاضر دولت به سیستم بانکی مبالغ هنگفتی را بدهکار است. این مبلغ به گفته وزیر اقتصاد 396 هزار میلیون تومان است که شامل بدهی های دولت به بانک ها و پیمانکاران بخش خصوصی است.
پازوکی با تاکید برمشکلات اقتصاد کشور از طراحی سیستم حمایتی جدیدی برای دهک های پائین جامعه دفاع کرد و گفت: در اقتصاد کشور دو کار باید انجام شود. مانند همه جای دنیا از افراد حقیقی و حقوقی که درآمدهای بالا دارند مالیات اخذ شود و در این میان سیستم تامین اجتماعی کارآمد مانند کشورهای اسکاندیناوی که از ادغام سازمان های خیریه و حمایتی دولتی به وجود آمده باشد تشکیل شوند. زیرا در هیچ کجای دنیا این تعداد سازمان خیریه و حمایتی دولتی وجود ندارد.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان با ذکر مثالی از نروژ و ذخایر ارزی این کشور گفت: ما باید از تجربیات کشورهای پیشرفته استفاده کنیم. متاسفانه ما کشور را بسیار گران اداره می کنیم و این به این دلیل است که مدیران اقتصادی کشور تفکرات سنتی دارند وسعی در اداره یک کشور صنعتی با مدیریت سنتی دارند و به همین دلیل دچار تضاد و درنتیجه بروز مشکل در اقتصاد کشور می شوند.
