Performancing Metrics

کارآئی و توازن در سیاست خارجی | اتاق خبر
کد خبر: 328111
تاریخ انتشار: 8 فروردین 1395 - 20:31
نصرت الله تاجیک*
اتاق خبر - در ارزیابی میزان کارکرد و نقش دیپلماسی در برنامه ریزی سیاسی برای کسب منافع حداکثری، از توجه به دو اصل مهم 1- سیاست خارجی نه تنها ادامه سیاست داخلی بلکه آئینه تمام نمای آنست و 2- میزان کارآ بودن سیاست خارجی و نقش آن در ایجاد امنیت و رفاه اقتصادی کشور نباید غفلت کرد. بیشک الان به راحتی می توان ادعا کرد دولت یازدهم توفیق خوبی در ایجاد فضای تنفسی برای سیاست خارجی کشور و استفاده از دیپلماسی برای وصول به این توفیق داشته است. اما بدلایل ساختاری و نحوه شکلگیری دولتها در ایران که حزبی نیست و خلق الساعه از مجموعه از افراد هم دیدگاه تشکیل میشود، رعایت اصل توازن در سیاست ایجاب میکند دولتها در برنامه ریزیهایشان برای تخصیص منابع (وقت، نیروی انسانی و..) برای تعامل با جهان، تاثیرات دراز مدت اقداماتشان را مد نظر قرار دهند.
 

نگارنده در سال 92 و با تشکیل دولت یازدهم معتقد بود که این دولت برای کاهش فشار از روی کشور و نجات سیاست خارجی از خفگی شکل گرفته است. اما باید برای رعایت موازنه سیاست داخلی و خارجی تمام هم خود را مصروف یک جهت نکند. فرمول پیشنهادی توجه دولت به جامعه مدنی و سازمانهای مردم نهاد بود و نوشت شاه کلید حل مشکلات کشور محوریت سازمانهای مدنی در تحولات و تعاملات داخلی است. این امر هم می توانست دیپلماسی دولت را فعالتر و اثر گذار تر نماید و هم در تقویت زیر ساختهای برجام موثر باشد و هم تا حدی تسهیل گر و تسریع کننده روغنکاری روابط ایران و غرب بوده و بطور غیر مستقیم در نشان دادن پتاسیلهای جدید از سیاست و حکومت در ایران کمک نماید.

البته مشکلات داخلی و خارجی دولت یازدهم قابل فهم و درک بود. در بعد داخلی بدلیل حوادث دوره قبل در سال 1388 وفاق ملی کاهش یافته بود، قشر متوسط و نخبگان پایگاه اجتماعی خود را در خطر دیده و ناراضی بودند و فشار اقتصادی روی مردم کمر شکن ، ارزش پول ملی به شدت کاهش یافته بود و تورم بالا و هیجانات اقتصادی قدرت خرید مردم را کم کرده بود. در چنین بستری دولت یازدهم بدلیل مشکلات ساختاری، نداشتن نظریه و نظریه پرداز، نبود انسجام تشکیلاتی از جهت داخلی و نیروهای مخالف دولت و میزان قدرت سیاسی اقتصادی آنان که قدرت مانورشان را زیاد کرده بود و همچنین رویکرد حکومت برای حل مشکلات خارجی کشور امکان مانور زیادی روی مسائل داخلی نداشت. البته طبیعی بود در چنین فضائی با فرض ورود دولت به این صحنه شاید قدرت فعالیت خارجی نیز از وی اخذ و سلب میشد.
در چنین جوی دولت هم ناچار بود و هم خودش از جهت تحلیلی اعتقاد داشت تمام توان خارجی خود را برای حل مشکل هسته ائی مصرف کند. اگرچه این امر فی نفسه قدم ارزشمندی بود و الگوی رفتاری جدید ایران در سیاست خارجی را نشان داد و با توجه به تحولات منطقه ائی و جهانی توانست بیشترین منافع را از این سرمایه گذاری دو ساله خود بدست آورد، اما این تمام ماجرا نبود و چندین اشتباه در تدوین استراتژی این روند صورت گرفت که بدون تاثیرات بعدی در سیاست داخلی و خارجی نیست. مهمترین آنها عدم تهیه استراتژی جامع سیاسی بر اساس یک نظریه مدون برای افزایش امنیت، صلح پایدار و تداوم گفتگوهای داخلی و خارجی است که دلایل آن را باید در فرصت دیگری به رشته تحریر درآورد. انشاالله!

منبع: روزنامه روزان مورخ 26.12.94

94110

نظرات
ADS
ADS
پربازدید