محمدحسین برخوردار
در مورد اتفاقات اخیر مربوط به ممنوعیت‌های واردات و صادرات، باید اشاره کرد که قبل از اینکه بخشنامه‌‌ای ابلاغ شود بهتر است با بخش خصوصی و بخش‌های تخصصی مربوطه مشورت شود. اکنون انجمن‌ها و نهادهای تخصصی و تولیدی در بخش خصوصی در حال فعالیت هستند و دولت باید در تصویب بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مختلف با آنها مشورت کند. بر اساس اصل 44 قانون اساسی باید مبنا بر مشورت باشد و در اخذ تصمیمات اقتصادی از تخصص این بخش هم استفاده شود.
فهرست ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های صادراتی و وارداتی در حالی از سوی دولت اعلام شده است که باید توجه داشته باشیم بازار صادراتی به راحتی به دست نمی‌آید. در هر حوزه‌ای چه حوزه پتروشیمی، چه مواد غذایی و چه محصولات دیگر تلاش بسیار زیادی صورت گرفته تا محصولات و کالاهای ایرانی در بازارهای مصرفی کشورهای مختلف جا بیفتد. با ممنوعیت‌های ناگهانی و یک شبه صادرکننده ما هم بازار را از دست می‌دهد و هم سرمایه‌اش به خطر می‌افتد و هم به دلیل از دست دادن سرمایه از دور اقتصادی حذف می‌شود. حتی اگر قرار بر منع صادرات است باید بخشنامه دقیق و اصولی و از همه مهم‌تر دارای دوره زمانی باشد.
در خصوص ممنوعیت‌های وارداتی هم وضعیت به همین نحو است. شاید توجیه اصلی، جلوگیری از خروج ارز کشور و استفاده از آن برای واردات کالاهای غیرضروری باشد، اما باید در این خصوص هم به چند نکته اصلی توجه کنیم. اول اینکه با منع واردات نمایندگی‌های محصولات مختلف را از دست می‌دهیم و جذب مجدد این نمایندگی‌ها هم مستلزم صرف زمان است و هم هزینه‌های بالا. رواج قاچاق کالا و واردات کالاهایی بدون نظارت مراجع مختلف و بدون توجه به موارد بهداشتی و استانداردهای وارداتی و ورود کالاهای تقلبی از دیگر مواردی است که باید به آن توجه کنیم.
قاچاق کالا به معنای قاچاق و خروج غیرقانونی ارز از کشور است که این موضوع خود تبعاتی به دنبال دارد که کمترین آن کاهش ارز در کشور و افزایش مجدد قیمت‌هاست. در فهرست ممنوعه‌های واردات، لوازم الکترونیک و لپ‌تاپ و موارد اینچنینی به چشم می‌خورد؛ در حالی که دنیا و دولت‌ها همه دارند به سمت الکترونیک شدن پیش می‌روند. آیا می‌توان به دلیل ممنوعیت واردات، خود را از استفاده از این کالاها محروم کنیم؟ این در حالی است که در خصوص بسیاری از این محصولات یا کالای تولید داخل مشابه وجود ندارد یا در خصوص برخی از آنها تولید داخلی جوابگوی نیاز بازار نیست. نمی‌توان فراموش کرد اکنون ما در شرایط خاصی هستیم و باید همه با هم کاری کنیم که کشور از این موقعیت حساس خارج شود.
بر این اساس ما هم با صرف ارز کشور برای واردات ماشین‌های لوکس بسیار گران یا محصولات لوکس غیرضروری مخالف هستیم اما می‌توان آنها را ثبت سفارش کرد و سپس با ارز آزاد واردات آن را انجام داد یا دولت می‌تواند با دریافت مالیات از محل واردات این کالاها درآمدزایی هم داشته باشد. واردات و صادرات یک راه دوطرفه است، نباید آنها را مسدود کرد. تنها باید راهکارهایی اندیشید تا شرایط فعلی مدیریت شود.
*رئیس مجمع واردکنندگان
