به گزارش اتاق خبر، اینها اظهارات مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در یکی از برنامه‌های خبری صدا و سیما است که به گزارش و تحلیل در خصوص سفرهای نوروزی و نحوه عملکرد سازمان متولی گردشگری کشور اختصاص یافته بود. برخی کارشناسان یکی از دلایل رشد سفرهای داخلی را ناامنی منطقه و کاهش تقاضا برای سفر به کشورهای همسایه خارجی از جمله ترکیه عنوان می‌کنند. در واقع آنها معتقدند در پی استقبال از کمپین مردمی تحریم سفر به کشورهای حامی داعش که همزمان با انفجار‌ها در ترکیه و انجام عملیات انتحاری در شهرهای مهم توریستی شد، مردم میزان سفرهای خود را به این کشور و دیگر کشورهای خارجی محدود کردند. از سوی دیگر سال به سال بر توزیع مکانی سفر و به تعبیری همه مکانی شدن سفر افزوده می‌شود؛ امری که نویددهنده توزیع ثروت کسب‌شده از راه گردشگری در همه جای کشور است. با این‌همه همچنان تجمیع تعطیلات در برخی ایام سال باعث شده که از کیفیت سفرهای داخلی کاسته شود؛ مساله‌‌ای که اراده‌ای جدی برای ساماندهی تعطیلات در کشور می‌طلبد.
عوامل توسعه گردشگری داخلی و توزیع مقاصد سفر
در همین حال یکی از راهنمایان تور، گسترش و ساخت‌وساز اقامتگاه‌های سنتی و اقامتگاه‌های بومگردی را از جمله عواملی دانسته که اقبال مردم را به گردشگری داخلی بیشتر کرده است. پرویز شجاعی پارسا در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با تاکید بر این نکته که گردشگری داخلی در سال‌های اخیر رشد مثبت را تجربه کرده، گفت: «یکی از اتفاقات خوبی که در حوزه کاری سازمان میراث‌فرهنگی افتاده و با توسعه و معرفی مقاصد جدید و به تبع آن توزیع مکانی سفر به رشد گردشگری داخلی انجامیده است، واگذاری بناهای تاریخی از جمله کاروانسراها و خانه‌های قدیمی برای احیا و بهره‌برداری از آنهاست.» این راهنمای گردشگری افزود: «احیای این بناها و تبدیل کردن آنها تحت نظارت سازمان به مکان‌هایی برای اسکان یا محلهایی جهت توقفی کوتاه برای صرف نوشیدنی و غذا، تجربه‌ای بی‌نظیر را برای مسافران و بازدیدکنندگان از این اماکن فراهم می‌کند؛ امکانی بی‌بدیل برای تجربه حس حضور در فضایی تاریخی و همذات‌پنداری با مردمانی که در سال‌های دور در آنجا زیسته‌اند.» به باور شجاعی پارسا، این تجربه عینی می‌تواند یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های افراد برای سفر به شهرها و محلهایی باشد که پیش از این کمتر مورد توجه بوده و همین عامل با معرفی مقاصد جدید و تنوع‌بخشی به جاذبه‌های گردشگری داخلی باعث رشد گردشگری داخلی و همچنین توزیع مکانی سفر شده است.
از این‌رو وی، پافشردن بر این هدف را ازجمله مهم‌ترین رسالت‌های سازمان میراث‌فرهنگی برای توسعه گردشگری داخلی عنوان کرد. شجاعی‌پارسا یکی دیگر از اقداماتی را که به توزیع مکانی سفر منجر خواهد شد، ایجاد هرچه بیشتر سایت‌ها برای معرفی جاذبه‌های گردشگری در فضای مجازی دانست. این فعال حوزه گردشگری اظهار کرد: «با توجه به اینکه در روزگار کنونی مردم حجم وسیعی از اطلاعات و آگاهی‌های خود را از فضاهای مجازی و با جست‌وجو در سایت‌ها و وبلاگ‌ها کسب می‌کنند، حمایت و فراهم کردن امکان نرم‌افزاری برای علاقه‌مندان و مطلعان این حوزه برای معرفی هرچه بهتر و بیشتر جاذبه‌ها و دیدنی‌های پرشمار کشور از مهم‌ترین راه‌های کمک به توسعه گردشگری داخلی است.» به گفته شجاعی‌پارسا، در میان گردشگران حرفه‌ای، راهنمایان تور و آشنایان به طبیعت و جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی کشور، عده زیادی هستند که دست به قلم‌هستند و غالبا تجربه‌های خود را در قالب سفرنامه‌ها نوشته و نشر می‌دهند. وی این نوشته‌ها و عکس‌ها را یکی از موثرترین راه‌های معرفی جاذبه‌های گردشگری به مردم و بهترین مرجع برای شناخت دیدنی‌های ایران برشمرد و بر حفظ و اشاعه این ظرفیت تاکید کرد. این راهنمای تور در این‌خصوص افزود: «سازمان میراث فرهنگی با تجمیع این منابع نوشتاری در یک سایت رسمی می‌تواند به نشر هرچه بهتر و بیشتر این دانشنامه‌های تجربی کمک کرده و مرجعی خوب برای مراجعه هموطنان ایرانی برای شناختشان از ایران و انتخاب مقاصد جدید سفر مهیا کند.» وی ادامه داد: «راه‌اندازی سایت و تامین هزینه‌های آن برای این افراد در بسیار از موارد دشوار است و از آنجایی‌که این افراد چنین کارهایی را تنها به پشتوانه عشق و علاقه‌شان به این کار انجام می‌دهند، سازمان با حمایت از آنها برای راه‌اندازی سایت و یا همانطور که گفته شد راه‌اندازی یک سایت مرجع، می‌تواند به بهترین شکل از چنین پتانسیلی در جهت اعتلای گردشگری داخلی بهره گرفته و این افراد را به ادامه فعالیتشان راغب‌‌تر کند.»
لطمات عدم توزیع سفر
شجاعی‌پارسا همچنین به صدماتی که عدم توزیع مکانی سفر می‌تواند برای سایت‌ها و اماکن گردشگری به همراه داشته باشد اشاره کرد و توجه به گردشگری محلی را یکی از عمده راه‌حل‌های کاهش بار ترافیکی در مسیرها و مقاصد سنتی عنوان کرد. این راهنمای تور بیان کرد: «در تقویم تعطیلات کشور به‌دلیل عدم توزیع زمانی سفر، با حجم متراکمی از تعطیلات در آغاز سال نو مواجه هستیم که سبب افزایش تلفات جاده‌ای، عدم ارائه خدمات مطلوب در مقاصد و آسیب رساندن به محیط زیست می‌شود.» وی اضافه کرد: «برای کاهش این معضل تا پیش از حل مسائل مربوط به ساماندهی تعطیلات، یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش حجم سفرها به مقاصد سنتی، تشویق مردم به سفرهای درون استانی محل زندگی‌شان است.» شجاعی پارسا ادامه داد: «با گسترش این عادت، علاوه‌بر اینکه مردم محل زندگی خود را بهتر خواهند شناخت و میان اقوام مختلفی که در یک استان زندگی می‌کنند همزیستی بهتری ایجاد می‌شود، با ایجاد گردش مالی در سطح استان و همچنین استان‌های همجوار، مناطق کمتر توسعه‌یافته نیز از سطحی از ثروت برخوردار شده و از مهاجرت‌ها کاسته خواهد شد.»
ساماندهی تعطیلات، پیش‌نیاز توسعه توریسم داخلی
مدیر یکی از آژانس‌های گردشگری فعال در کشور نیز در ادامه، ضمن برشماری عوامل کمک‌کننده به توزیع مکانی سفر، توزیع زمانی سفر را از جمله راه‌هایی دانست که می‌تواند به این مهم کمک کند. رقیه حاتمی‌پور به خبرنگار ما گفت: «ساماندهی تعطیلات با اصلاح وضعیت کنونی تعطیلات تقویمی که منجر به تراکم تعطیلات در یک فصل از سال شده، این امکان را به خانواده‌ها خواهد داد تا زمان سفرهای خود را توزیع کنند و همین عامل انتخاب مقاصد متنوع‌تر را در پی خواهد داشت.» به باور این مدیر آژانس که البته همسو با نظر بسیاری از کارشناسان این حوزه است، ساماندهی تعطیلات یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای توسعه گردشگری داخلی است و این امکان را فراهم خواهد کرد که مسافران از انواع متنوع‌تری از صورت‌های موجود گردشگری بهره گرفته و سفر به مقاصد جدید را تجربه کنند. حاتمی‌پور اضافه کرد: «در غالب کشورهای دنیا تعطیلات در حداقل دو فصل از سال توزیع و این تعطیلات فصلی سبب توزیع سفرها در طول سال و بین مناطق مختلف شده است.» او ادامه می‌‌دهد: «از این‌رو لازم است برای اجرای درست طرح ساماندهی تعطیلات، از تجارب دیگر کشورها در این مورد بهره بگیریم و به توزیع زمانی و در نتیجه توزیع مکانی سفر به عنوان یکی از چندین اثر مهم اجرای ساماندهی تعطیلات دست یابیم.»
این مدیر آژانس، یکی از راه‌های توزیع مقاصد سفر را تغییر فرهنگ سفر دانست و اظهار کرد: «اغلب افراد از دانش کافی در مورد جاذبه‌های گردشگری کشور، امکانات موجود و همچنین نحوه دسترسی به این اماکن برخوردار نبوده و به این علت احساس می‌کنند که کشور دارای ظرفیت کافی برای گردشگری نیست؛ از این‌رو سفر به مقاصد خارجی را ترجیح داده یا به سفر به مقاصد تکراری و سنتی بسنده می‌کنند.» حاتمی‌پور ادامه داد: «معرفی درست مقاصد و نیز شناساندن مقاصد جدید، سبب تغییر دیدگاه افراد نسبت به مقوله گردشگری داخلی می‌شود و علاقه‌مندی آنها را برای سیر و سیاحت در داخل کشور بیشتر خواهد کرد.» حالا درحالی‌که آمارها از رشد سفرهای داخلی حکایت دارد با این‌همه به نظر می‌رسد تا رسیدن به نقطه مطلوب همچنان راه زیادی باقی است. ترویج فرهنگ انتخاب مقاصد بکر برای سفرهای داخلی در میان مردم که به‌عنوان یکی از موفقیت‌های نوروز 95 اعلام می‌شود، نیازمند عوامل دیگر نظیر ساماندهی تعطیلات است تا به موجب آن مردم فرصت بیشتری برای سفر به مقاصد کمترشناخته شده داشته باشند. گام بعد از توزیع مکانی سفر، توزیع زمانی سفر است و باید منتظر ماند و دید که این مهم، در کدام بخش از تصمیمات کلان کشوری قرار می‌گیرد.
منبع: دنیای اقتصاد
94104
