اتاق خبر - در ادامه اين يادداشت كه به قلم سميه مروتي منتشر شده است، مي خوانيم: گسترش عمليات تروريستي داعش در قلب اروپا به واقع آزمون سختي براي دولتمردان اروپا و آمريكا در قبال بحران سوريه بوده است.اوباما نيزدر سفر خود به انگلستان در حالي از اعزام نكردن نيرو براي كنار گذاشتن دولت اسد صحبت كرد كه بسياري چشم به حضور تمام قد آمريكا براي فيصله دادن به اين بحران دارند.
اين كه آيا اين گفته اوباما چرخش سياست خارجي او در قبال بشار اسد و سوريه است يا خير، تنها با تمركز بر اين گفته روشن نخواهد شد؛ بايد به ياد داشت كه اوباما در قبال موضوعات ديگري همچون كوبا سياست خاصي را پي گرفته كه در ابتداي امر براي ناظران گنگ و نامفهوم و اكنون پس از آغاز روابط دو كشور و با كنار هم قرار دادن تكه هاي پازل گام هاي آشكار و پنهان او اين مسير عيان و در واقع سياست انتخابي اش آشكار مي شود. او در قبال سوريه بار ها اعلام كرده «بحران سوريه ماهيتي فراملي دارد و درنتيجه بايد براي مقابله با آن فراملي عمل كرد».
در جاي ديگر اشاره داشته «آمريكا در حال كاهش تدريجي مناطق تحت كنترل گروه داعش است» و همچنين بيان كرده، «نيرو هاي ائتلاف بين المللي به رهبري آمريكا به عمليات خود عليه اهداف داعش در مناطقي همچون رقه ادامه خواهند داد تا اين مناطق را كه تبديل به محلي براي اعزام نيرو هاي داعشي به اروپا شده است، به كنترل خود درآورند.» .اگر اين سه نقل قول از اوباما را به تمايل نداشتن اوباما براي كنار گذاشتن اسد بيفزاييم، تصوير اندكي گوياتر و تحليل ساده تر خواهد شد. در باور اوباما نقش بازيگران خارجي در بحران سوريه انكارناپذير است و حل اين بحران بدون حضور تمامي طرف هاي درگير داخلي و بازيگران خارجي ميسر نخواهد بود و از سوي ديگر و با توجه به چندبعدي بودن آن به آساني و با يك حمله نظامي حل ناشدني است.
تجربه عراق نشان داد با پاك كردن صورت مسئله و كنار گذاشتن فرد اول كه در ظاهر مشكل اصلي است نه تنها راه به بيراهه رفته ايم بلكه ابعاد نهان بحران خود را عيان مي كند و اوضاع از كنترل خارج خواهد شد.
امروز ديگر كسي توقع سركوب داعش طي يك عمليات همه جانبه و يك شبه را ندارد تجربه القاعده نشان داد تروريست هايي كه بر پايه باور مي جنگند با سركوب نيروهايشان از بين نمي روند و با گسترش ايده شان در چارچوب جغرافيا حذف خود را سخت تر مي كنند. داعش نيز نيرو هاي خود را در ليبي، افغانستان، يمن، عربستان، پاكستان، اندونزي و بخش هايي از اروپا گسترش داده و ايدئولوژي آن از حضور نظامي اش به واقع خطرناك تر است. نكته اي كه مي توان ادعا داشت بازيگران منطقه اي و آمريكا چشم بر آن بسته اند و در محاسبات خويش آن را ناديده مي گيرند. بحران در سوريه تبعات انساني اش تنها يك سوي داستان است؛ وجه قالب بحران در سوريه اتخاذ سياستي است كه درنتيجه آن تروريست ها سركوب شوند و امكان تسري بحران در داخل و خارج سوريه از ميان برود. اين همان موضوعي است كه بازيگران منطقه اي و بين المللي درباره آن توافق دارند اما راه سخت پيش روي اوباما از همين مرحله آغاز مي شود كه بازيگران را دور يك ميز بنشاند.
ايران، تركيه، روسيه و عربستان بازيگران اصلي منطقه و داراي نقش در سوريه هستند بازيگراني كه هر يك بحران را به گونه اي مي بينند و در نتيجه راه حل بحران را در مسيري متفاوت جست وجو مي كنند. خط قرمز بازيگران رفتن يا ماندن اسد است، پس بيراه نيست اگر اوباما براي كاهش تنش ميان بازيگران گزينه مقابله با اسد را حداقل براي مدت كوتاه كنار بگذارد و وجوه ديگر بحران براي رسيدن به اجماع ميان بازيگران را مدنظر قرار دهد. مهم تر آن كه به نظر مي رسد آمريكا پس از تجربه افغانستان و عراق ديگر تمايلي براي باز كردن پرونده يك جنگ ديگر و اعزام نيروي نظامي به يك كشور ديگر و پذيرش هزينه هاي افسارگسيخته آن ندارد. آمريكا حداقل در ظاهر بار ها در چند سال اخير اعلام كرده موضوعات خاورميانه اي بايد با راه حل هاي خاورميانه اي و توسط بازيگران منطقه حل وفصل شوند و ديگر زمان مداخله بازيگران فرا منطقه اي و صرف هزينه هاي هنگفت براي پيگيري اين سياست ها گذشته است.
اگر سخنان اخير اوباما را در كنار اين سياست ذكر شده قرار دهيم درخواهيم يافت آنچه اوباما در پي رسيدن به آن است، دخيل تر كردن بازيگران منطقه اي براي مديريت بحران دور كردن تبعات بحران از آمريكا و كشور هاي اروپايي است. اين كه هر چه در خاورميانه است بايد همان جا بماند، معناي روشني دارد.
*منبع: روزنامه خراسان، هشتم ارديبهشت 1395
94110
