اتاق خبر- سفر شی جین پینگ رئیس جمهوری چین به خاورمیانه و بازدید از سه کشور عربستان، مصر و ایران همانگونه که وزیرخارجه چین نیز بیان داشت، میتواند تداعی گر فصلی جدید در روابط این کشور با منطقه خاورمیانه و همچنین رقابت های آینده منطقه ای باشد.
اگر چه ماهیت رفتار چینی ها در خاورمیانه تاکنون به گونه ای بوده است که امکان انتخاب استراتژیک میان بازیگران کلیدی در منطقه را نداشته است، اما گزارش سیاستی این کشور قبل از سفر شی جین پینگ به خاورمیانه نشان می دهد که چینی ها تمایل دارند تا استراتژی عدم مداخله در امور خاورمیانه به استراژی تعامل فعال میان مدت و بلند مدت با کشورهای خاورمیانه انتقال و تغییر یابد.
سفر شی جین پینگ و ارائه پیشنهاد همکاری برد-برد به دولت های منطقه بیانگر آن است که رهیافت های غربی- آمریکایی برای ایجاد صلح و ثبات در خاورمیانه شکست خورده است و در این راستا رهیافت چینی ها می تواند به عنوان یک جایگزین مطرح شود. در این میان باید گفت، که اگرچه چینی ها تمایل دارند تا از استراتژی عدم مداخله در امور خاورمیانه به استراتژی میان مدت با کشورهای این منطقه حرکت نمایند، لیکن این مساله را نمی توان به عنوان یک انتخاب میان ایران و عربستان تلقی کرد. زیرا علاوه بر دلایل سیاسی و بین المللی در این خصوص باید گفت، سطح و چگونگی روابط تجاری و وابستگی های انرژی چین به کشورهای خاورمیانه یکی از دلایل مهم و تاثیرگذار در این مورد تلقی می شود.
مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در این خصوص گزارش می دهد: مجموع روابط تجاری چین با کشورهای عربستان، امارات ، عمان، قطر و بحرین بالغ بر 174 میلیارد دلار است و در مجموع 33 درصد از نفت مورد نیاز چین از این کشورها تامین می شود. از سوی دیگر روابط تجاری ایران، عراق، سوریه و لبنان مبلغی بالغ بر 83 میلیارد دلار است و در این میان 9 درصد از نفت این کشور توسط ایران و عراق تامین می شود.
در همین راستا است که می توان گفت: انتخاب استراتژیک برای چین میان این دو طیف از بازیگران منطقه بسیار سخت بوده و چین را بیشتر متمایل به انتخاب استراتژی بی طرفی محبوب میان کشورها نموده است. به طور کلی تحولات خاورمیانه و به خصوص رشد و گسترش گروه های تروریستی در منطقه باعث شده است تا تمایل چین به انتقال از فرهنگ سیاسی و رفتاری خیراندیشانه به فرهنگ سیاسی و رفتاری جسورانه که تمایل بیشتر به کنشگری در سایر محیط های منطقه ای و بین المللی از جمله خاورمیانه را شاهد باشیم.
برای تحقق این مساله چینی ها در مقطع کنونی تلاش دارند تا استراتژی هایی را اتخاذ نمایند که به توزیع متوازن و متعادل قدرت میان دو اردوگاه طرفدار آمریکا و اردوگاهی که ایران در آن از موقعیت ممتازی برخوردار است، بیانجامد. از منظر چینی ها چنین تعادلی از هژمونیک شدن نظم امنیتی خاورمیانه و تسلط آمریکا و متحدانش در منطقه و همچنین استفاده آمریکا از منابع هیدروکربن خلیج فارس علیه امنیت انرژی چین جلوگیری خواهد نمود و نهایتاً چنین تعادلی بهتر می تواند دو ایده مهار سیاسی و نظامی بدون هزینه گروه های تروریستی در منطقه خاورمیانه را برای چین فراهم آورد.
