روزنامه بهار- امروزصدوشصت‌ودومین نشست وزیران نفت اوپک برگزار می‌شود؛ اجلاسی متفاوت‌تر از همیشه و این‌بار نه با اولویت تعیین سقف تولید و بررسی تولید اعضا، بلکه با محوریت انتخاب دبیرکل جدید. اجلاسی با حساسیت‌های بالا و احتمال وتوی انتخاب دبیرکل جدید از طرف ایران و البته انتخابی همراه با عبور کشورهای عربی از کنار نام نماینده ایران؛ اتفاقی که در سال‌های پس از وقایع بهمن 57 به رویه وزرای نفت کشورهای عربی تبدیل شده و ایران را از رسیدن به دومین عنوان دبیرکلی در اوپک بازداشته است. شاید همین نکته حساسیت کارشناسان و صاحبنظران حوزه نفت را برانگیخته تا موضوع «وتو» را مطرح کنند.
البته این حساسیت چندان هم بیراه نیست چراکه برخی از اعضای سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت با تغییر سیستم انتخاب دبیرکلی این فرصت را از ایران گرفتند. اوپکی‌ها اما به تغییر سیستم انتخاب بسنده نکردند و نه‌تنها از فرصت جنگ عراق علیه ایران استفاده کردند، بلکه بعد از پایان این جنگ نیز از انتخاب کاندیدای ایران برای سمت دبیرکلی اجتناب کردند.
براساس این گزارش «رویترز» در تحلیل صدوشصت‌ودومین اجلاس اوپک با اشاره به قیمت بیش از صددلاری سبد نفت اوپک این موضوع را نقطه آرامش برای اوپک قلمداد کرد و انتخاب جایگزین «عبدالله البدری» 72ساله، دبیرکل لیبیایی اوپک را پرحاشیه و در بلاتکلیفی کامل توصیف کرد. به نوشته رویترز نامزدهایی از ایران، عراق و عربستان‌سعودی برای جانشینی البدری که پنج‌سال در این سمت بود، با یکدیگر رقابت می‌کنند و این احتمال وجود دارد که اعضا با ابقای البدری برای شش‌سال دیگر موافقت کنند. البته نباید از رقابت نامزدها غافل شد؛ نامزدهایی که اگر بخواهند برنده انتخابات شوند باید آرای قاطع تمام اعضا را به دست آورند.
در این بین اما رقابت بین عربستان از یک‌سو و ایران و عراق از سوی دیگر بیانگر اخلاف‌نظر بین این کشور‌ها است؛ اختلافی که وزیر نفت عراق در گفت‌وگو با رویترز در مورد آن گفت: «این شرایط دشواری است. این مسئله برای آینده سازمان خطرناک و می‌تواند روی بازار نفت تاثیر بگذارد. من از تمام اعضا می‌خواهم که این خطر را درک کنند. به باور کارشناسان این ابراز نگرانی نشات گرفته از شرایط سیاسی و جایگاه ایران در مناسبات بین‌المللی است و کشورهای عربی نیز می‌خواهند براساس قانون نانوشته خود مانع از دبیرکلی ایران در اوپک شوند تا اولین دبیرکلی پس از وقایع بهمن 57 همچنان دست‌نیافتنی باشد.»
وتوی دبیرکلی عربستان یا عراق توسط ایران
در دور ماندن ایران از کسب دومین عنوان دبیرکلی اوپک بی‌شک بی‌تدبیری و ضعف مدیران دولتی مهم‌ترین عامل بوده است اما نباید از این موضوع غافل شد که صلاحیت ایران برای تصدی‌گری این پست بسیار بیشتر از دیگر کشورهای عضو اوپک است. از همین‌رو نمایندگان ایران در اجلاس فردا باید منافع و غرور ملی ایرانی را بر مصلحت‌های دیگر ترجیح دهند. شاید همین نگاه ملی مهم‌ترین عامل موضع‌گیری صاحبنظران و کارشناسان نفتی علیه کشورهای عربی است چراکه به گفته وزیر اسبق نفت در زمان تصدی‌اش بر وزارت نفت بارها به اعضای اوپک اعلام شد که شما هر فردی که دارای پاسپورت ایرانی باشد را برای این سمت مناسب بدانید آن را به عنوان کاندیدای ایران برای سمت دبیرکلی اوپک معرفی خواهیم کرد.
به گفته زنگنه این موضوع به این دلیل مطرح شده بود که کشورهای عربی نمی‌خواهند ایران دبیرکل اوپک شود و بحث صلاحیت و کیفیت کاندیدای ایرانی تنها یک بهانه است. زنگنه در گفت‌وگو یا ایسنا با تاکید بر اینکه ایران نباید اجازه دهد که در این دوره کشورهای عربی دبیرکل سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت (اوپک) شوند، تصریح کرد: «همان‌گونه که در گذشته انتخاب نماینده ایران برای سمت دبیرکلی وتو شد، در صورت انتخاب نامزدهای دو کشور عربستان و عراق، ایران نیز باید این انتخاب را وتو کند.»
بیژن نامدار زنگنه، با یاد‌آوری این موضوع که در گذشته برخی از اعضای اوپک اجازه ندادند که ایران طبق قانون دبیرکل شود، گفت: «این حق ایران بود که بعد از اولین دوره دبیرکلی خود یک‌بار دیگر به این سمت برگزیده شود.» وزیر اسبق نفت در پاسخ به این سوال که آیا سمت دبیرکلی آنقدر مهم است که ایران انتخاب دبیرکل عربی را وتو کند، تصریح کرد: «سمت دبیرکلی مهم نیست، اما چرا برخی از اعضای اوپک این اجازه را به ایران برای رسیدن به دبیرکلی نمی‌دهند؟» زنگنه همچنین خاطرنشان کرد که مخالفت ایران با اعضای اوپک موجب خدشه واردشدن به وجهه بین‌المللی ایران نخواهد شد. وی با اظهار اینکه رفتار برخی از اعضای اوپک با ایران معقول نیست، یادآور شد که همین اعضا انتخاب ایران به سمت دبیرکلی را در دوره‌های پیش وتو کردند.
شیخ‌نشین‌ها پشت سر عربستان
رابطه نه‌چندان خوب حاشیه‌نشین‌های خلیج‌فارس با ایران و اجماع آنها بر سر نماینده عربستان شاید برگ برنده نماینده عربستان در این انتخاب باشد. برخی دیگر معتقدند رای‌ندادن ایران و عربستان به نمایندگان یکدیگر شانس نماینده عراق را بیشتر خواهد کرد. نماینده ایران در هیات عامل اوپک درخصوص تعیین دبیرکل جدید برای این سازمان گفت: «در این نشست موضوع انتخاب دبیرکل مطرح خواهد شد و در بین نامزدهای معرفی‌شده از سوی ایران، عربستان و عراق، یک نفر انتخاب می‌شود.»
محمدعلی خطیبی در گفت‌وگو با ایرنا درخصوص اینکه براساس روال پیشین، احتمال می‌رود ایران و عربستان به نامزدهای یکدیگر رای ندهند و لذا به نظر می‌رسد نامزد عراق شانس بیشتری برای موفقیت در این رقابت داشته باشد، گفت: «این امر قابل پیش‌بینی نیست.» وی در ادامه افزود: «در صورت به اجماع نرسیدن اعضا برای انتخاب دبیرکل جدید، اگر اعضا موافقت کنند، از فرمول گذشته استفاده خواهد شد که براساس آن رییس دوره‌ای سازمان، در دوره مسئولیت یک‌ساله خود دبیرخانه اوپک را اداره می‌کند.» نماینده ایران در هیات عامل اوپک اما هیچ اظهارنظری در مورد تکرار اتفاقات گذشته در انتخاب دبیرکل نکرده است تا این سوال که آیا در میان 75میلیون ایرانی و در صنعت صدوچند ساله ایران فردی با صلاحیت برای تصدی‌گری این پست نیست یا اینکه تصمیم‌سازان برخی مصلحت‌ها را بر حفظ غرور ملی ارجح می‌دانند؟ بیش از پیش ذهن کارشناسان و اهل فن را به خود مشغول کند.
کد خبر:
34514
تاریخ انتشار: 22 آذر 1391 - 12:04
روزنامه بهار- امروزصدوشصت‌ودومین نشست وزیران نفت اوپک برگزار می‌شود؛ اجلاسی متفاوت‌تر از همیشه و این‌بار نه با اولویت تعیین سقف تولید و بررسی تولید اعضا، بلکه با محوریت انتخاب دبیرکل جدید. اجلاسی با حساسیت‌های بالا و احتمال وتوی انتخاب دبیرکل جدید از طرف ایران و البته انتخابی همراه با عبور کشورهای عربی از کنار نام نماینده ایران؛ اتفاقی که در سال‌های پس از وقایع بهمن 57 به رویه وزرای نفت کشورهای عربی تبدیل شده و ایران را از رسیدن به دومین عنوان دبیرکلی در اوپک بازداشته است. شاید همین نکته حساسیت کارشناسان و صاحبنظران حوزه نفت را برانگیخته تا موضوع «وتو» را مطرح کنند.
البته این حساسیت چندان هم بیراه نیست چراکه برخی از اعضای سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت با تغییر سیستم انتخاب دبیرکلی این فرصت را از ایران گرفتند. اوپکی‌ها اما به تغییر سیستم انتخاب بسنده نکردند و نه‌تنها از فرصت جنگ عراق علیه ایران استفاده کردند، بلکه بعد از پایان این جنگ نیز از انتخاب کاندیدای ایران برای سمت دبیرکلی اجتناب کردند.
براساس این گزارش «رویترز» در تحلیل صدوشصت‌ودومین اجلاس اوپک با اشاره به قیمت بیش از صددلاری سبد نفت اوپک این موضوع را نقطه آرامش برای اوپک قلمداد کرد و انتخاب جایگزین «عبدالله البدری» 72ساله، دبیرکل لیبیایی اوپک را پرحاشیه و در بلاتکلیفی کامل توصیف کرد. به نوشته رویترز نامزدهایی از ایران، عراق و عربستان‌سعودی برای جانشینی البدری که پنج‌سال در این سمت بود، با یکدیگر رقابت می‌کنند و این احتمال وجود دارد که اعضا با ابقای البدری برای شش‌سال دیگر موافقت کنند. البته نباید از رقابت نامزدها غافل شد؛ نامزدهایی که اگر بخواهند برنده انتخابات شوند باید آرای قاطع تمام اعضا را به دست آورند.
در این بین اما رقابت بین عربستان از یک‌سو و ایران و عراق از سوی دیگر بیانگر اخلاف‌نظر بین این کشور‌ها است؛ اختلافی که وزیر نفت عراق در گفت‌وگو با رویترز در مورد آن گفت: «این شرایط دشواری است. این مسئله برای آینده سازمان خطرناک و می‌تواند روی بازار نفت تاثیر بگذارد. من از تمام اعضا می‌خواهم که این خطر را درک کنند. به باور کارشناسان این ابراز نگرانی نشات گرفته از شرایط سیاسی و جایگاه ایران در مناسبات بین‌المللی است و کشورهای عربی نیز می‌خواهند براساس قانون نانوشته خود مانع از دبیرکلی ایران در اوپک شوند تا اولین دبیرکلی پس از وقایع بهمن 57 همچنان دست‌نیافتنی باشد.»
وتوی دبیرکلی عربستان یا عراق توسط ایران
در دور ماندن ایران از کسب دومین عنوان دبیرکلی اوپک بی‌شک بی‌تدبیری و ضعف مدیران دولتی مهم‌ترین عامل بوده است اما نباید از این موضوع غافل شد که صلاحیت ایران برای تصدی‌گری این پست بسیار بیشتر از دیگر کشورهای عضو اوپک است. از همین‌رو نمایندگان ایران در اجلاس فردا باید منافع و غرور ملی ایرانی را بر مصلحت‌های دیگر ترجیح دهند. شاید همین نگاه ملی مهم‌ترین عامل موضع‌گیری صاحبنظران و کارشناسان نفتی علیه کشورهای عربی است چراکه به گفته وزیر اسبق نفت در زمان تصدی‌اش بر وزارت نفت بارها به اعضای اوپک اعلام شد که شما هر فردی که دارای پاسپورت ایرانی باشد را برای این سمت مناسب بدانید آن را به عنوان کاندیدای ایران برای سمت دبیرکلی اوپک معرفی خواهیم کرد.
به گفته زنگنه این موضوع به این دلیل مطرح شده بود که کشورهای عربی نمی‌خواهند ایران دبیرکل اوپک شود و بحث صلاحیت و کیفیت کاندیدای ایرانی تنها یک بهانه است. زنگنه در گفت‌وگو یا ایسنا با تاکید بر اینکه ایران نباید اجازه دهد که در این دوره کشورهای عربی دبیرکل سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت (اوپک) شوند، تصریح کرد: «همان‌گونه که در گذشته انتخاب نماینده ایران برای سمت دبیرکلی وتو شد، در صورت انتخاب نامزدهای دو کشور عربستان و عراق، ایران نیز باید این انتخاب را وتو کند.»
بیژن نامدار زنگنه، با یاد‌آوری این موضوع که در گذشته برخی از اعضای اوپک اجازه ندادند که ایران طبق قانون دبیرکل شود، گفت: «این حق ایران بود که بعد از اولین دوره دبیرکلی خود یک‌بار دیگر به این سمت برگزیده شود.» وزیر اسبق نفت در پاسخ به این سوال که آیا سمت دبیرکلی آنقدر مهم است که ایران انتخاب دبیرکل عربی را وتو کند، تصریح کرد: «سمت دبیرکلی مهم نیست، اما چرا برخی از اعضای اوپک این اجازه را به ایران برای رسیدن به دبیرکلی نمی‌دهند؟» زنگنه همچنین خاطرنشان کرد که مخالفت ایران با اعضای اوپک موجب خدشه واردشدن به وجهه بین‌المللی ایران نخواهد شد. وی با اظهار اینکه رفتار برخی از اعضای اوپک با ایران معقول نیست، یادآور شد که همین اعضا انتخاب ایران به سمت دبیرکلی را در دوره‌های پیش وتو کردند.
شیخ‌نشین‌ها پشت سر عربستان
رابطه نه‌چندان خوب حاشیه‌نشین‌های خلیج‌فارس با ایران و اجماع آنها بر سر نماینده عربستان شاید برگ برنده نماینده عربستان در این انتخاب باشد. برخی دیگر معتقدند رای‌ندادن ایران و عربستان به نمایندگان یکدیگر شانس نماینده عراق را بیشتر خواهد کرد. نماینده ایران در هیات عامل اوپک درخصوص تعیین دبیرکل جدید برای این سازمان گفت: «در این نشست موضوع انتخاب دبیرکل مطرح خواهد شد و در بین نامزدهای معرفی‌شده از سوی ایران، عربستان و عراق، یک نفر انتخاب می‌شود.»
محمدعلی خطیبی در گفت‌وگو با ایرنا درخصوص اینکه براساس روال پیشین، احتمال می‌رود ایران و عربستان به نامزدهای یکدیگر رای ندهند و لذا به نظر می‌رسد نامزد عراق شانس بیشتری برای موفقیت در این رقابت داشته باشد، گفت: «این امر قابل پیش‌بینی نیست.» وی در ادامه افزود: «در صورت به اجماع نرسیدن اعضا برای انتخاب دبیرکل جدید، اگر اعضا موافقت کنند، از فرمول گذشته استفاده خواهد شد که براساس آن رییس دوره‌ای سازمان، در دوره مسئولیت یک‌ساله خود دبیرخانه اوپک را اداره می‌کند.» نماینده ایران در هیات عامل اوپک اما هیچ اظهارنظری در مورد تکرار اتفاقات گذشته در انتخاب دبیرکل نکرده است تا این سوال که آیا در میان 75میلیون ایرانی و در صنعت صدوچند ساله ایران فردی با صلاحیت برای تصدی‌گری این پست نیست یا اینکه تصمیم‌سازان برخی مصلحت‌ها را بر حفظ غرور ملی ارجح می‌دانند؟ بیش از پیش ذهن کارشناسان و اهل فن را به خود مشغول کند.
