اتاق خبر - از همان روز اول تعیین جانشین اختر منصور توسط شورای رهبری طالبان، گمانه زنی ها در باره دیدگاه های رهبر جدید و سرنوشت گفت و گوهای صلح، اغاز شد و نزدیکان طالبان و تحلیلگران آگاه به امور این گروه، با توجه به شناخت نسبی خود از آخوندزاده، آینده این گروه را در افغانستان مورد ارزیابی قرار دادند.
برخی از رسانه ها به نقل از نزدیکان طالبان و یا اعضای ارشد پیشین آنان از آخوندزاده به عنوان فردی تندرو وعده ای دیگر او را میانه رو معرفی کردند، اما اغلب این اظهار نظرات حاوی مولفه ها یا مصداق هائی که بتواند مخاطبان را به تندرو بودن و یا میانه رو بودی رهبر جدید طالبان هدایت کند، نیست.
در این میان نام «وحید مژده» بیش از دیگران توجه همه رسانه های داخلی و خارجی افغانستان را برای آگاهی از دیدگاه های رهبر جدید گروه طالبان به خود جلب کرد. زیرا او پژوهش های متعددی در باره گروه طالبان انجام داده و در زمان حاکمیت این گروه بر افغانستان به عنوان یک کارشناس سیاسی در وزارت خارجه سرگرم انجام وظیفه بوده و با اعضای آن سروکار داشته است.
وی، ابتدا تفاوت رهبران پیشین و جدید طالبان را مشخص کرد و گفت که ملا اختر منصور نسبت به دیگر رهبران طالبان یک شخص متفاوت بود، زیرا وی علاقه زیادی به گفت وگوهای صلح داشت و یکی از ابتکارات وی بازشدن دفتر قطر بود. پاسپورت ملامنصور، نشان می دهد که وی سفرهای زیادی به کشورهای عربی برای انجام گفت و گوهای صلح داشته است.
این تحلیلگر آگاه به امور طالبان افزود: ملا اختر منصور پس از قرار گرفتن به عنوان رهبری طالبان تلاش کرد که طالبان را با جامعۀ جهانی آشتی دهد، اما این کار خواست سایر اعضای طالبان نبود، البته رهبر جدید طالبان، بیشتر متمایل به ملا عمر است و در تصمیم گیری ها، به شورای کویته و برزگان گروه طالبان در پاکستان رجوع می کند.
مژده معتقد است: به همین خاطر گفت و گوهای صلح با این گروه در حال حاضر نسبت به گذشته دشوارتر شده و می توان گفت که با آمدن هبت الله اخوندزاده، گروه طالبان برای مدتی طولانی از گفت و گوهای صلح با دولت افغانستان دور نگه داشته خواهد شد و با روی کار آمدن رهبری جدید طالبان جبهه‌های جنگی این گروه در افغانستان شدیدتر خواهد شد.
به گفتۀ این آگاه مسایل طالبان، با روی کار آمدن ملا هبت الله به عنوان رهبر طالبان، دولت افغانستان باید برای مدتی دستیابی به صلح با این گروه را کنار بگذارد، چون رسیدن به صلح با این گروه، دشوار و پرچالش است و به اعتقاد من دولت افغانستان از این پس نباید وقت و انرژی خود را برای گفت و گوهای صلح با طالبان صرف کند.
با این حال «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان از رهبر جدید گروه طالبان خواسته است تا جنگ را کنار بگذارد و به گفت و گوهای صلح بپیوندد.
این درخواست اشرف غنی درشرایطی مطرح می شود که مژده «سراج الدین حقانی» معاون رهبر پیشین طالبان را که اخوندزاده هم وی را در سمت خود ابقا کرده است، بازیگردان اجرائی طالبان در شرایط فعلی می خواند. فردی که فرماندهی «شبکه حقانی» یکی از مخوف ترین گروه های تروریستی وابسته به طالبان را برعهده دارد.
سفیر هند در افغانستان پیشتر هشدار داده بود که پاکستان به دنبال ان است تا شبکه حقانی یکی از گروه های تندروی تروریستی در منطقه را به رهبری گروه طالبان برساند.
مژده در باره احتمال انشعاب دوباره در گروه طالبان همانند آنچه که پس از افشای خبر مرگ ملا عمر روی داد و شماری از سران طالبان از اختر منصور جدا شدند، گفت که اخوند زاده برای جلوگیری از انشعاب در گروه طالبان، «محمد یعقوب» فرزند ملا عمر را به معاونت خود برگزیده است.
وی افزود: خانواده ملا عمر یک عامل مشروعیت بخشیدن به رهبران طالبان است و به همین خاطر فرزند ملا عمر را به رهبری این گروه انتخاب کردند.
مژده معتقد است: البته پیش از افشا شدن مرگ ملا عمر، رهبر پیشین طالبان و بازداشت ملا برادر- فرد شماره یک طالبان بعد از ملاعمر- توسط پاکستان و انتخاب ملا اختر منصور به عنوان رهبر طالبان، برخی افراد مانند، ملا محمد رسول،ملا حسن رحمانی و ملاعبدالرزاق وزیر کشور رژیم طالبان از صف این گروه خارج شدند.
به گفته وی، این اختلافات در زمان ملا عمر در میان گروه طالبان سربرآورده بود، اما پس از افشای مرگ ملاعمر اختلافات و انشعابات در میان این گروه توسط افرادی که از صف طالبان جدا شده بودند، علنی شد.
شماری از تحلیلگران، اما معتقدند که با مرگ اختر منصور و آمدن اخوندزاده تغییر محسوسی در رفتار طالبان ایجاد نخواهد شد؛ زیرا نقش قدرت های خارجی برای تداوم جنگ درافغانستان انکارناپذیر است ومهره ها درشرایط گوناگون تنها جا به جا یا قربانی می شوند.
تاثیرات مرگ ملا اخترمنصورتنها درکنار بررسی تحولات منطقه وجهان به ویژه انتخابات ریاست جمهوری امریکاکه دمکرات ها وجمهوری خواهان برای اثبات کارآمدی طرح های خود برای مبارزه با تروریسم کورس گذاشته اند، واقع گرایانه خواهد بود و ارزیابی صحیحی به دست خواهد داد.
با این حال اغلب کارشناسان سیاسی باور دارند که آخوندزاده نیز مانند اختر منصور برای اثبات مدیرت خود در ابتدای سکانداری گروه طالبان، آتش جنگ درافغانستان را برافروخته ترخواهد کرد ووحید مژده هم درگفت وگوی خود این احتمال را بعید نمی داند، اما از اخوندزاده می خواهد که نگاه خود را به صلح معطوف کند.
ایرنا
94110
