اتاق خبر: امروزه موضوع «اشتغالزايي» از جمله مهم‌ترين اولويت‌هايي است كه كشورهاي مختلف جهان از 
طريق آن تلاش مي‌كنند ساير شاخص‌هاي اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و... را ساماندهي كنند. به عبارت روشن‌تر تا زماني كه چراغ بيكاري در جوامع خاموش نشود، توسعه و پيشرفت بيشتر به يك روياي در دوردست شبيه خواهد بود تا واقعيتي كه بر مبناي آن بتوان اقدام به تحليل كرد. در اين ميان، «كسب و كار و مشاغل خانگي»يكي از زمينه‌هاي افزايش مشاركت مردم در اقتصاد و از جمله راهكارهاي مناسب براي توسعه اشتغال‌هاي خرد و متوسط به ويژه براي جمعيت وسيعي از زنان است كه داراي مهارت كافي در انجام برخي كارها هستند، اما بنا به دلايل گوناگون نمي‌توانند جذب بازار شوند.
فعاليت اقتصادي در خانه، زمينه‌ساز مشاركت اعضاي خانوار براي انجام يك فعاليت اقتصادي سالم است و جلوگيري از رفت و آمدهاي شهري، صرفه‌جويي در هزينه‌هاي اجتماعي، در كنار خانواده بودن و... را در پي دارد. موضوعي كه مي‌توان از آن ذيل عنوان نهضت كارآفريني خانوادگي نام برد كه اين روزها مورد توجه دولتمردان و اهالي اقتصاد براي پويايي كسب و كار خرد هم قرار گرفته است.
بنابراين كسب و كارهاي خانگي راهكاري مهم براي ايجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان شده‌اند قانون ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي در ايران هم در سال ۱۳۹۰ در مجلس نهم تصويب شد، قانوني كه هرچند در راستاي حمايت از كسب و كار خانگي تدارك ديده شده بود اما هرگز نتوانست به چشم‌اندازهايي كه تعيين شده بود، دست پيدا كند.
نگاه خاص دولت دهم به مقوله اقتصاد و تصميمات خلق‌الساعه‌يي كه در اين زمينه اتخاذ مي‌شد، نه تنها گرهي از مشكلات هزار توي فعالان اين بخش باز نكرد، بلكه خود به عاملي براي افزايش مشكلات اين بخش بدل شد. بعد از پايان گرفتن دامنه تحريم‌هاي اقتصادي؛ دولت يازدهم برنامه‌ريزي‌هاي متعددي را براي حمايت از مشاغل خانگي در راستاي بهبود محيط‌هاي كسب و كار تدارك ديد كه در آنها تلاش مي‌شد با رويكردي حمايتي فرآيند گسترش كسب و كار خانگي دنبال شود. درجريان اين گزارش ميداني و با رصد مشاغل خانگي در استان‌ها، چشم‌اندازي از نتيجه برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي دولت يازدهم در زمينه كسب و كار خرد را روي ميز ارزيابي‌هاي صفحه قرار داده تا تصويري در اختيار آن دسته از خانواده‌هايي كه قصد دارند صاحب يك كسب و كار خانگي شوند، ارائه كند.
توانمندي اقتصاددر خانه
ميزان تسهيلات مشاغل خانگي در استان‌ها،
۵۰ ميليون ريال با كارمزد 4درصد است كه البته براي توسعه مشاغل خانگي تسهيلات مشاغل پشتيبان هم تا سقف يك ميليارد ريال به اين مقوله اضافه شده است. در راستاي توسعه و گسترش فرهنگ مشاغل خانگي؛ متقاضيان استفاده از اين تسهيلات مي‌توانند براي گسترش كار خود وارد مشاغل پشتيبان شوند. سقف اختصاص تسهيلات يك ميليارد ريال است به اين صورت كه به ازاي هر نفر ايجاد شغل ۵۰ ميليون ريال تسهيلات تعلق مي‌گيرد و اين ايجاد اشتغال تا سقف ۲۰ نفر قابل پشتيباني است.
رييس كميسيون توسعه توان اقتصادي و بازرگاني بانوان اتاق اصفهان با اشاره به اهميت استفاده از مشاغل خانگي براي توانمندي بيشتر زنان در عرصه‌هاي اقتصادي مي‌گويد: «مشاغل خانگي مي‌تواند زمينه حضور زنان در عرصه اقتصادي را فراهم كند. از سوي ديگر، تجاري‌سازي محصولات توليدي مشاغل خانگي و بازاريابي آنان مي‌تواند به زنان شاغل در اين بخش كم كند. زهرا اخوان‌نسب از تقاضاي بالاي بانوان براي برگزاري نمايشگاه‌ها و بازارچه‌هاي فروش محصولات در استان اصفهان خبر داد و گفت: «شهرداري با همكاري ساير سازمان‌ها مي‌تواند در فرهنگ‌سازي خريد از بازارچه‌هاي مشاغل خانگي موثرتر عمل كند. نمونه‌هاي موفقي در سطح استان وجود دارند كه از طريق مشاغل خانگي توانسته‌اند، ارزش افزوده فراواني را براي خانواده و كشور ايجاد كنند.»
اهميت نيازسنجي هوشمندانه بازار
طيبه هاشم‌پور يكي از بانواني است كه از طريق اجرايي شدن قانون حمايت از مشاغل خانگي در دولت يازدهم توانسته زيربناي يك كسب و كار خانگي را پي‌ريزي كند. بانويي كه با پختن و درست كردن مواد خوراكي در منزل خود در سمنان، براي خود و دو خواهرش كسب و كاري راه انداخته و از درآمدش راضي است. ايده‌يي كه هوشمندانه بخشي از نيازهاي بازار را سنجيده و بر اساس آن اقدام به برنامه‌ريزي كرده است.
«شويد و نعناي خشك شده، باقالي و نخود فرنگي‌هاي بسته‌بندي شده، پياز و سير سرخ شده، ليموترش‌هاي آب گرفته، بادمجان‌هاي سرخ و كبابي شده، بسته‌هاي سبزي پلويي، خورشي، كوكويي و آشي، شيشه‌هاي رب گوجه‌فرنگي و انواع ترشي و مربا» در زيرزمين كوچك خانه او خودنمايي مي‌كنند.
هاشم‌پور با اشاره به ايده‌هايش براي توسعه كسب و كارش مي‌گويد: «همه اينها سفارش خانم‌هاي كارمند است كه وقت ندارند براي آشپزخانه‌شان اين مواد خوراكي را تهيه كنند، حتي خيلي از خانه‌دارها هم شايد بلد نباشند، چطور رب بپزند و مي‌آيند و از اينجا خريد مي‌كنند.»اين بانوي كارآفرين مي‌گويد: «اوايل براي خودم و همسايه‌هايم اين مواد را درست مي‌كردم، يكي از همسايه‌ها درباره مشاغل خانگي اطلاعاتي به من داد، از تسهيلات بانكي قانون حمايت از مشاغل خانگي استفاده كردم، دستگاه خردكن سبزي و سرخ‌كن خريدم و الان با كمك ۲ خواهرم از همين سبزي‌هايي كه هر روز در بازار تره‌بار سمنان فراوان است، مي‌خريم، مي‌شوييم، مي‌پزيم، سرخ مي‌كنيم و در نهايت پول حلال به خان‌مان مي‌بريم.»
سنگ‌تراشي جواهرات در خانه
خانم توانگر هم بانوي ديگري است كه در دامغان با هنر جواهر‌سازي كه دارد از تسهيلات مشاغل خانگي استفاده كرده و در خانه دستبند، گردنبند، گوشواره و ساير وسايل تزئيني با سنگ‌هاي قيمتي و نيمه‌قيمتي مي‌سازد.
اين بانوي ۳۶ ساله كه ۲ فرزند دوقلوي سه ساله نيز دارد، مي‌گويد: «خانگي بودن مزيت مهم اين شغل‌هاست كه مي‌تواند بين مسووليت مادري و خانوادگي زنان و اشتغال آنها تعادل ايجاد كند. هزينه‌هاي مربوط به خريد، رهن و اجاره كارگاه و رفت و آمد به آن زياد است ولي با همين تسهيلات مشاغل خانگي توانستم دستگاه سنگ‌تراشي تهيه و كار را در يكي از اتاق‌هاي خانه‌ام انجام دهم و در عين حال به فرزندان و زندگي‌ام هم رسيدگي كنم.»
2كارگاه توليدي در يك خانه
زوج جواني در گرمسار كه يكي فارغ‌التحصيل رشته چرم‌سازي و ديگري مهندس كشاورزي است و در حقيقت خانه ۸۰ مترمربعي‌شان كارگاه چرم‌سازي و پرورش قارچ هم هست. آقاي معتبري مي‌گويد: «با همفكري همسرم ۲ تسهيلات مشاغل خانگي گرفتيم، من با جلب رضايت ساكنان مجتمع، انباري خانه را كه در پاركينگ قرار دارد به محل توليد قارچ تبديل كردم و به توليد قارچ دكمه‌يي مي‌پردازم و همسرم با خريد دستگاه چرم‌دوزي، كيف دستي، كيف پول و لباس‌هاي چرمي يا داراي تزئينات چرم مي‌دوزد.»
با اين حال معتبري معتقد است نداشتن بيمه و نبود شركت‌هاي تخصصي كه براي معرفي مشاغل خانگي و راهنمايي متقاضيان مشاوره بدهند از مشكلات اين طرح است.
همسر خانواده خانم شادفر هم مي‌گويد: «نبود مراكز دايمي فروش محصولات يكي از موانع توسعه كسب و كارهاي خانگي است.» او با بيان اينكه چند بار نمايشگاه‌هاي خانگي داير كرده يا محصولاتش را در يكي، دو مغازه خرازي براي فروش عرضه مي‌كند، گفت: «چون جاي متمركزي براي فروش محصولات و دست ساخته‌هايم ندارم، كانال تلگرام راه‌اندازي كرده‌ام و برخي محصولاتم را از اين طريق به فروش مي‌رسانم.»با عبور از اين ويژگي‌هاي متفاوت در بحث مشاغل خانگي بايد به اين واقعيت هم توجه داشت والديني كه در خانه كار مي‌كنند، به عنوان الگوي تلاشگر و توليد‌كننده در ذهن فرزند كودك و نوجوان خانواده نقش مي‌بندند و حتي در بسياري از موارد ديده شده، فرزند خانواده هم با استفاده از تكنولوژي‌هاي فناورانه نظير اينستاگرام، محصولات توليدي مادر و پدر خود را در معرض فروش گذاشته و خود او هم نقشي در درآمدزايي خانوادگي‌شان داشته است. رويكردي كه مي‌تواند نهايتا يك كسب و كار موروثي را براي نسل‌هاي آينده باقي بگذارد.
منبع: تعادل
