ا
تاق خبر: آمار سرمايه‌گذاري خارجي براي اجراي طرح‌هاي صنعتي، معدني و تجاري مصوب در هيات سرمايه‌گذاري از شهريور ماه سال 92 تا پايان سال 94 حاكي است، حجم كل سرمايه‌گذاري خارجي در طول مدت مذكور رقمي حدود 2.6ميليارد دلار برآورد شده است. 27كشور با انعقاد 107طرح سرمايه‌گذاري در ايران اين حجم سرمايه‌گذاري را در كشور انجام داده‌اند. در ميان اين كشورها حضور 8 كشور از اتحاديه اروپا ازجمله آلمان، اتريش، فرانسه، هلند، تركيه، ايتاليا، ايرلند و انگليس (كه به تازگي از اتحاديه اروپا جدا شده است) نيز به چشم مي‌خورد.
آلمان؛ پيشتاز سرمايه‌گذاري در ايران
به استناد اطلاعات ارائه شده از سوي وزارت صنعت، آلمان با بيش از 98درصد سرمايه وارد شده به كشور و مشاركت 100درصدي در حوزه توليد انواع سيليكون جامد گوي سبقت را از ديگر رقباي خود ربوده است. ميزان سرمايه‌گذاري آلمان در اين طرح معادل يك ميليارد و 106ميليون دلار برآورد شده است. در ميان سرمايه‌گذاران خارجي، چين در جايگاه دوم قرار دارد كه حدود نيمي از سرمايه‌گذاري چين در ايران مربوط به پروژه توليد شمش چدن در استان زنجان بوده است. آمار نشان مي‌دهد كه اين طرح با آورده 404ميليون دلار و مشاركت 95درصدي چين راه‌اندازي شده است. اما به لحاظ بيشترين حجم ورود سرمايه به كشور پس از آلمان و چين، كشورهاي كره جنوبي، ژاپن و اتريش در يك طرح سرمايه‌گذاري در زمينه احداث مجتمع كارخانجات فولادسازي رقمي معادل 283ميليون دلار سرمايه‌گذاري كرده و سهم 45درصدي از اين مشاركت را به خود اختصاص داده‌اند. اگرچه ورود شركت‌هاي خارجي به ايران و سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي مختلف به كشور به ظاهر اتفاق خوشايند و قابل توجهي به نظر مي‌رسد اما حضور سرمايه‌گذاران و انتقال دانش و تكنولوژي متخصصان اروپايي به ايران قابل توجيه است و در عمل موجب رشد و توسعه كشور خواهد شد؛ اين درحالي است كه در جمع سرمايه‌گذاران خارجي، نام امارات متحده عربي نيز ديده مي‌شود؛ كشوري كه تا 20سال گذشته، خود نيازمند سرمايه‌گذاري خارجي بود. كشور امارات علاوه بر دو طرح مشترك كه با ساير كشورها در ايران تصويب كرده به تنهايي با انعقاد 8 طرح سرمايه‌گذاري با ايران منجر به ورود 283ميليون دلار به كشور شده كه حدود 70درصد سرمايه‌گذاري اين كشور در زمينه توليد سيگار در قالب دو طرح در استان البرز انجام شده است. امارات متحده عربي در اين سرمايه‌گذاري سهم 100درصدي مشاركت را به خود اختصاص داده است.
افغانستان؛ داراي بيشترين طرح سرمايه‌گذاري
در اين ميان فرانسه، هلند، تركيه، سنگاپور و انگليس، هندوستان، عراق، امارات متحده و آلمان و هلند، افغانستان، ايتاليا، اتريش، امارات متحده و پاكستان، كانادا، سوييس، پاكستان، ايرلند، تونس، امريكا، بوسني و هرزگوين، كويت، تاجيكستان و چين، استراليا، تركمنستان ديگر كشورهايي هستند كه از سرمايه‌گذاري در ايران سهم داشته‌اند و همانطور كه عنوان شده، سرمايه‌گذاري برخي از اين كشورها به صورت مشترك و در مواردي مانند امارات، هم به صورت انفرادي و هم به صورت مشترك بوده است. آمار مربوط به تعداد طرح‌هايي كه پذيراي سرمايه‌هاي خارجي بوده، نشان مي‌دهد كه در ميان شركاي سرمايه‌گذاري خارجي، كشورهاي افغانستان با 28طرح، تركيه با 16طرح، چين با 12طرح، امارات متحده عربي با 8 طرح و هندوستان، فرانسه و آلمان هر كدام با 5 طرح مجري بيشترين تعداد پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران بوده‌اند. همچنين اطلاعات مربوط به پراكندگي سرمايه‌گذاري خارجي در استان‌هاي كشور حاكي از آن است كه در ميان 107طرح سرمايه‌گذاري خارجي انجام شده، استان خراسان رضوي با انعقاد 29طرح ميزبان بالاترين تعداد سرمايه‌گذار خارجي بوده است. پس از آن استان تهران با انعقاد 11طرح سرمايه‌گذاري در جايگاه دوم قرار دارد و ساير استان‌ها مانند آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي، البرز و فارس نيز به ترتيب جايگاه‌هاي بعدي به لحاظ تعداد طرح‌هاي سرمايه‌گذاري قرار گرفته‌اند. استان‌هاي اصفهان، يزد، مركزي با انعقاد 5 طرح، قم 4طرح، خوزستان، زنجان 3طرح، سمنان، گيلان، قزوين، گلستان 2طرح، كرمان، مازندران كردستان و سيستان و بلوچستان نيز با يك طرح سرمايه‌گذاران خارجي را به خود جذب كرده‌اند.
بيشترين سرمايه‌گذاري خارجي در استان فارس
اما در ميان استان‌هاي كشور، سيستان و بلوچستان داراي بيشترين تعداد طرح‌هاي سرمايه‌گذاري در كشور بوده است اين درحالي است كه به لحاظ حجم سرمايه‌گذاري خارجي جذب شده، استان فارس بهترين عملكرد را داشته است؛ چراكه با انعقاد 6 طرح سرمايه‌گذاري بيش از يك ميليارد و 103ميليون دلار سرمايه‌گذاري خارجي را از شهريور سال 92 تا پايان سال 94 وارد كشور كرده است. در واقع بايد گفت بيش از 41درصد سرمايه‌گذاري خارجي جذب شده در كشور در مدت مذكور متعلق به استان فارس بوده و مربوط به طرحي است كه با مشاركت 100درصدي آلمان در حوزه توليد سيليكون جامد در بهمن ماه 94 تصويب شده است.
در مدت مذكور، استان‌هاي سيستان و بلوچستان با جذب سرمايه 287ميليون دلار، البرز با 262ميليون دلار و زنجان با 226ميليون دلار ميزبان بيشترين سرمايه خارجي بوده‌اند. جايگاه پنجم اين رده‌بندي به پايتخت كشور اختصاص دارد و استان تهران در مدت 30ماهه مذكور حدود 188ميليون و 314هزار دلار سرمايه خارجي را با انعقاد 11طرح سرمايه‌گذاري به خود جذب كرده است.
البته لازم به ذكر است كه بيش از نيمي از سرمايه جذب شده در استان تهران مربوط به طرح سرمايه‌گذاري است كه با مشاركت 50 درصدي كشور فرانسه در زمينه توليد خودرو سواري با شركت ايران خودرو منعقد و حجم سرمايه‌گذاري در اين طرح توسعه‌يي حدود 96ميليون دلار برآورد شده است.
استان‌هاي گلستان، قزوين، گيلان، خراسان رضوي، كردستان، آذربايجان غربي و شرقي، مركزي، يزد، قم، سمنان، اصفهان، خوزستان، مازندران و كرمان نيز به ترتيب پس از تهران در رده‌هاي بعدي قرار دارند.
طرح‌هايي كه در تهران سرمايه را جذب كردند
همچنين در فهرستي كه ازسوي وزارت صنعت، ارائه شده است، موضوع طرح‌هاي سرمايه‌گذاري خارجي در استان تهران از شهريور تا اسفند ماه94 مورد بررسي قرار گرفته است. فرانسه با سرمايه‌گذاري در بخش توليد خودرو سواري، توليد و بسته‌بندي آب معدني و توليد انواع شكلات و پودرقهوه بوداده و ساييده شده در مجموع 105ميليون دلار در استان تهران سهم 56درصدي از كل سرمايه جذب شده در اين استان را به خود اختصاص داده است. امارات‌متحده‌عربي با حجم 53ميليون و 360هزار دلار سرمايه‌گذاري در توليد سيگار در استان تهران، سهم 28.3 از كل سرمايه جذب شده را دراختيار دارد.
علاوه بر اين اتريش در حوزه چاپ و توليد انواع جعبه و مقوا به ميزان 19ميليون و 551هزار دلار سرمايه‌گذاري در استان تهران سهم 10.4درصدي را به خود اختصاص داده است. توليد انواع قابلمه با پوشش تفلون و سراميك ازجمله كالاهايي است كه چين با سرمايه 4ميليون و 313هزار دلار در استان تهران سرمايه‌گذاري كرده است و سهم 2.3درصدي از حجم كل سرمايه‌گذاري خارجي در پايتخت را دارد.
توليد كالاهاي بتوني، سيماني و گچي نيز ازسوي شركت‌هاي آلماني با سرمايه 3هزار ميليارد دلار در استان تهران توليد مي‌شود و 1.6درصد از سهم كل سرمايه‌گذاري را دراختيار دارد. تركيه نيز با 984هزار دلار سرمايه در توليد محصولات پلاستيكي از بازيافت پلاستيك سرمايه‌گذاري كرده است.
توليد ريل آسانسور و توليد انواع شكلات، فرآورده‌هاي كاكائويي، تافي و آبنبات ازجمله مواد و كالاهايي است كه شركت‌هاي خارجي براي توليد آن در ايران سرمايه‌گذاري كرده‌اند. در اين فهرست نام دو كشور بوسني‌وهرزگوين و افغانستان نيز به چشم مي‌خورد كه به ترتيب با سرمايه 838هزار دلار و 600هزار دلار در دو بخش توليد ريل آسانسور و توليد انواع شكلات و فرآورده‌هاي كاكائويي در ايران سرمايه‌گذاري كرده‌اند.
سهم مناطق آزاد تجاري از سرمايه‌هاي خارجي
در عين حال، يكي از مهم‌ترين مناطق جذب سرمايه خارجي در كشور مناطق آزاد تجاري و ويژه اقتصادي بوده كه درمجموع حدود 325ميليون دلار سرمايه خارجي در مدت مورد بررسي راجذب كرده‌اند.
اين ميزان تقريبا معادل 0.01درصد كل سرمايه‌گذاري جذب شده در كشور در طول اين مدت است. منطقه آزاد چابهار در ميان مناطق آزاد كشور، بيشترين حجم سرمايه‌گذاري را به ميزان 287ميليون دلار به خود اختصاص داده است. منطقه آزاد ماكو و منطقه ويژه اقتصادي سلفچگان نيز به‌ترتيب با حجم سرمايه‌گذاري 21 و 10ميليون دلار ازسوي هند، پس از چابهار بيشترين سرمايه جذب شده را دراختيار دارند. كشور هند با ورود سرمايه 31ميليون دلاري در اين دو منطقه مشغول به توليد فروسيلسيوم و توليد محصولات بتني است. منطقه آزاد اروند با سرمايه‌گذاري يك‌ميلياردي عراق و منطقه ويژه اقتصادي استان فارس با سرمايه‌گذاري 6ميلياردي امارات‌متحده‌عربي نيز از ديگر مناطق كشور براي جذب سرمايه‌هاي خارجي هستند.
ميزان پيشرفت فيزيكي طرح‌هاي مشاركتي
افزون بر اين، براساس آمارهاي وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت مورد بررسي بيش از 62درصد پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري خارجي پيشرفت فيزيكي بالاي 60درصد داشته‌اند. در اين ميان پيشرفت فيزيكي 56طرح سرمايه‌گذاري (در حدود 54درصد از كل طرح‌ها) نيز بيش از 80درصد بوده است.
براساس جدول ارائه شده، 27طرح پيشرفت فيزيكي صفر تا 20درصد داشته‌اند؛ اين تعداد سهم 26.2درصدي از كل پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري شده را دراختيار دارند. ازسوي ديگر، تعداد 5طرح كه سهم 4.9درصدي از كل پروژه‌ها را به خود اختصاص داده است 20تا 40درصد پيشرفت فيزيكي داشته است.
7طرح نيز به ميزان 40تا 60درصد پيشرفت داشته كه برآورده شده، اين ميزان 6.8درصد از سهم كل پروژه‌ها را تشكيل مي‌دهد. تعداد طرح‌هايي كه پيشرفت فيزيكي 60تا 80درصد دارند 8طرح است كه اين ميزان نيز سهم 7.8درصدي از كل پروژه‌ها را دارد. اما طرح‌هايي كه بيش از 80درصد تكميل شده 56طرح اعلام شده است. اين طرح‌ها، 54.4درصد از كل پروژه‌ها را به خود اختصاص داده و بين 80تا 100درصد پيشرفت داشته است. همچنين در ميان طرح‌هاي مصوب سرمايه‌گذاري خارجي كشور در مدت مذكور، 53طرح موفق به دريافت جواز تاسيس شده‌اند، 49طرح پروانه بهره‌برداري دريافت كرده‌اند و 2طرح معدني نيز پروانه اكتشاف را دريافت كرده‌اند.
براساس آمار ارائه شده، بيش از 72درصد از طرح‌هاي سرمايه‌گذاري در استان تهران، در مدت مورد بررسي، راه‌اندازي شده‌اند. در ميان 11طرح سرمايه‌گذاري استان تهران، 8طرح موفق به دريافت پروانه بهره‌برداري، كارت شناسايي كارگاه يا گواهي فعاليت صنعتي شده و 100درصد پيشرفت فيزيكي داشته‌اند.
منبع: تعادل
