اتاق خبر - «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری افغانستان و بلندپایه ترین مقام امنیتی و اطلاعاتی این کشور گفته است که یک روز از نشست دو روزه سران ناتو به طور کامل به موضوع افغانستان اختصاص دارد و کابل تاکنون توانسته است به 30 درصد از انتظارات این سازمان پاسخ بدهد و 70 درصد دیگر را نیز در دست انجام دارد.
انتظار می رود سران ناتو در نشست خود بر حمایت مالی و نظامی از افغانستان تاکید کنند و میزان و چگونگی این کمک ها را تا سال 2020 میلادی مشخص سازند، اما این کمک ها در سال های گذشته نیز نتوانسته است مهمترین نیاز مردم این کشور یعنی تامین امنیت را برای آنان به ارمغان آورد.
فرسایشی شدن درگیری و ناامنی ها در افغانستان سندی روشن از ناتوانی ناتو در برقراری امنیت و انجام ماموریت این سازمان تحت عنوان حمایت قاطع است. 15 سال پیش 130 هزار تن از نظامیان ناتو وارد افغانستان شدند و باوجود صرف هزینه های سنگین و تحمل تلفات و خسارات جانی و مالی، هنوز نتوانسته اند در مقابل طالبان به پیروزی دست یابند.
عملکرد گروه طالبان نشان می دهد که آنان گویا بعد از 15 سال، مقابله با نیروهای خارجی را تازه در افغانستان آغاز کرده اند و نشانی از خستگی و یا کوتاه آمدن در مقابل خواسته اصلی خود مبنی بر خروج نیروهای امریکائی و سایر اعضای ناتو از افغانستان در آنان مشاهده نمی شود.
طالبان در شرایطی در این سال ها برای خروج نیروهای ناتو از افغانستان با انگیزه روز اول می جنگند که چالش های دشواری را از سر گذرانده اند. انشعاب در این گروه و مقابله برخی از فرماندهان ارشد در مقابل جانشین ملا «محمد عمر» رهبر پیشین طالبان و از دست دادن «اختر محمد منصور» رهبر این گروه نیز تغییری در راهبرد آنان ایجاد نکرده است.
«هبت الله آخوندزاده» که حدود یک ماه قبل بعد از کشته شدن اختر منصور در حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکائی جانشین وی شد، کمتر از یک هفته قبل با انتشار یک نوار صوتی اعلام کرد که راه رهبران گذشته طالبان را ادامه خواهد داد و از مبارزه برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان به عنوان «جهاد واجب» یاد کرد.
طالبان، سال گذشته بعد از 14 سال حضور نیروهای ناتو در افغانستان توانستند شهر قندوز مرکز استانی به همین نام در شمال شرق این کشور را در کمتر از یک روز به تصرف خود درآورند و اینک مقام های محلی برخی از استان ها مانند هلمند و بدخشان می گویند که این استان ها هم ممکن است به سرنوشت قندوز دچار شوند.
نیروهای طالبان در روزهای اخیر در جاده های بین شهری افغانستان نیز جولان می دهند و در کمتر از یک ماه گذشته، با مسدودکردن جاده های منتهی به استان های قندوز و هرات، دست کم چهار بار و هر بار ده ها مسافر را با خود به نقطه نامعلومی انتقال دادند و شماری از آنان را به اتهام همکاری با دولت و نظامیان خارجی کشتند.
این گروه در تازه ترین عملیات، در شاهراه کابل - قندهار در 30 کیلومتری غرب کابل، به نیروهای پلیس که از مرکز آموزش نظامی میدان وردک فارغ التحصیل شده بودند، حمله کرد و بنا به گفته مقام های رسمی، نزدیک به 40 نفر از آنان را کشت.
طالبان در شرایطی این حملات را تدارک می بیند که حدود 12 هزار نیروی نظامی کشورهای عضو این سازمان هنوز در افغانستان حضور دارند.
ناتو تصریح کرده است که در 31 دسامبر 2014 میلادی به ماموریت نظامی خود در افغانستان پایان داده است و تنها نقش مستشاری و آموزش نظامیان افغان را به عهده دارد، اما سال گذشته نظامیان کشورهای عضو ناتو پس از سقوط قندوز با حمله هوائی به مواضع طالبان وارد نبرد شدند و حمله گسترده طالبان به هلمند در جنوب افغانستان نیز آنان را به وادار به اعزام نیروی تازه نفس به این منطقه کرد.
مشاور امنیت ملی افغانستان دیروز (دوشنبه) در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد که کابل با شش خواسته مشخص در نشست ناتو در لهستان شرکت می کند که یکی از این خواسته ها حمایت هوائی ناتو در نبردهای نظامیان افغان با گروه های مسلح مخالف است.
کشورهای عضو پیمان ناتو، مقتدرترین کشورهای دنیا در حوزه تسلیحات نظامی هستند و پیشرفته ترین تجهیزات نظامی جهان را در اختیار دارند، اما با این حال تاکنون از عهده یک گروه برنیامده اند و این احتمال وجود دارد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به شکست خود در افغانستان اعتراف کنند.
تصمیم سال گذشته «باراک اوباما» رئیس جمهوری امریکا برای کاهش 9 هزارو 800 نیروی باقی مانده آمریکائی از مجموع 120 هزار نظامی واشنگتن در افغانستان، در شرایطی که هنوز درگیری ها در این کشور ادامه دارد، با هر انگیزه ای اتخاذ شده باشد، نوعی اعتراف به شکست در مقابله با طالبان به حساب می آید و نظامیان ارشد آمریکائی درست با همین برداشت، از اوباما خواستند تا در تصمیم خود تجدیدنظر کند و شمار نیروهای آمریکائی را در افغانستان کاهش ندهد.
رمز و راز ناتوانی ناتو در مقابله با یک گروه مسلح مخالف دولت در افغانستان برای برقراری امنیت چیست؟ تحلیلگرانی که نسبت به انگیزه های حضور ناتو در افغانستان خوش بین هستند، می گویند که بسیاری از مردم این کشور تمایل به حضور نیروهای خارجی ندارند و در این زمینه به جهاد مردم در دوران حضور ارتش سرخ شوروی سابق اشاره می کنند.
آنان می گویند هنگامی که ارتش سرخ وارد افغانستان شد، کارهای عمرانی قابل ملاحظه ای انجام داد و هنوز آثار صدها واحد آپارتمان سازی های اتحاد جماهیر شوروی پیشین در پایتخت این کشور قابل مشاهده است، اما با این حال، افغان ها آنان را برنتابیدند و با حدود یک میلیون کشته، آنان را از کشور خود بیرون کردند.
این عده از تحلیلگران معتقدند تا زمانی که نیروهای خارجی در افغانستان حضور داشته باشند، مردم طعم امنیت و آرامش را نخواهند چشید و در مقابل عده ای از چهره های سیاسی و تحلیلگران می گویند شماری از قدرت های غربی خواستار پایان دادن به درگیری ها در افغانستان نیستند تا بتوانند به حضور خود در این کشور تداوم ببخشند.
شماری از نمایندگان مجلس افغانستان بارها گفته اند که اگر آمریکا و سایر کشورهای عضو ناتو خواهان برقراری امنیت و آرامش در این کشور هستند، به جای آن که خود وارد نبردها شوند، نظامیان افغان به ویژه نیروی هوائی این کشور را تجهیز کنند.
اشرف غنی درباره شمار حضور نیروهای خارجی در افغانستان گفته است که ما از هرگونه تصمیمی که براساس ارزیابی شرایط امنیتی افغانستان و در چارچوب توافق نامه امنیتی کابل - واشنگتن صورت گیرد، استقبال می کنیم و مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری افغانستان به تازگی اعلام کرده است که کابل هیچ گاه طرفدار حضور دائمی نیروهای خارجی در افغانستان نبوده است.
واشنگتن به تازگی تجهیز نیروی هوائی افغانستان را در دستور کار خود قرار داده است، اما این اقدام با حرکت لاک پشتی صورت می گیرد و به نظر می رسد امریکائی ها همزمان با این کمک ها، برای دست یافتن به اهداف خود در افغانستان، تغییر فرهنگ مردم را اثرگذارتر از راه های دیگر دیده اند.
از این منظر نشست سران ناتو برای افغانستان یک رویداد کلیدی خواهد بود. ناتو در شرایطی کمک های خود به این کشور را تداوم خواهد بخشید که کابل انتظارات غرب را برآورده کند و به گفته سفیر اتحادیه اروپا در افغانستان، اگر تعهدات کابل عملی نشود، این دشوار خواهد بود تا جامعه جهانی افغانستان را در سطح استثنائی پشتیبانی کند.
«فرانس میشل میلیبند» افزوده است که «این باعث ناامیدی است که پس از آغاز حکومت وحدت ملی ما شاهد پیشرفت در تعهدات این کشور نبوده ایم و حکومت باید هوشیارانه به پیش حرکت کند.»
ناتو به زودی در نشست لهستان، انتظارات تازه خود را از افغانستان در زمینه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مطرح خواهد کرد و در کنار آن، کشورهای عضو این پیمان، میزان و چگونگی کمک های خود را تا سال 2020 به کابل اعلام خواهند کرد. کمک هائی که معطوف به اصلاحات ساختاری در زمینه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مطابق با فرهنگ غربی است و با سنت ها و اصالت های مردم افغانستان فاصله دارد.
ایرنا
94110
