به گزارش اتاق خبر، به صراحت میتوان گسترش روابط ایران با کشورهای دنیا و اشتیاق خارجیها برای حضور در کشور استراتژیک و قدرتمند خاورمیانه در یکسال گذشته را یک دستاورد تاریخی و بزرگ دانست.
این ادعا با نگاهی به رفت و آمدهای هیاتهای خارجی مختلف به کشور و حتی اعزام هیاتهای ایرانی به جای جای دنیا رنگ واقعیتری به خود میگیرد؛ آمد و رفتهایی که هرچند نتیجه آن فقط امضای تفاهمنامه بوده، نه قرارداد جدی و سند محکم اما همین دید و بازدیدها پس از ۱۲سال تحریم میتواند نویدبخش روزهای خوبی در آینده باشد چرا که باید صبر کرد و روند احیا و توسعه اقتصاد ایران را به مرور شاهد بود؛ اما به جرات میتوان گفت که ایران بازاری جذاب برای بسیاری از کشورها و حتی توسعهیافتهها به شمار میرود.
آمار حضور هیاتهای خارجی که در یک سال گذشته به ایران سفر کردند به خوبی اشتیاق کشورهای دنیا را از جنوبیترین نقطه افریقا گرفته تا مهمترین اقتصادهای دنیا در قاره سبز برای برقراری روابط تجاری با ایران نشان میدهد. پایگاه خبری اتاق بازرگانی تهران در گزارشی آورده است: «در یک سال گذشته ۱۸ رییسجمهوری و ۴۰ وزیر امور خارجه به تهران سفر کردهاند، یعنی به طور میانگین ایران ماهانه میزبان حدود ۵ هیات بلندپایه سیاسی به سرپرستی رییسجمهوری یا وزیر امور خارجه بوده و هر ۶ روز یک هیات خارجی وارد ایران شدهاند و اینها تازه بدون در نظر گرفتن هیاتهایی است که در سطح رییسجمهوری و وزیر امور خارجه نبودهاند؛ چون در یک سال گذشته هیاتهای مختلف فرهنگی، اقتصادی، تجاری، مقامات اتحادیه اروپا و... نیز به ایران آمدهاند. » البته این آمد و رفتها از بهمن سال گذشته یعنی با اجرای برجام شدت گرفت و خارجیها با علاقه آمدند تا شرایط ایران را بسنجند و ببینند که در تمام سالهای تحریم و محدودیت چه بازار ارزشمندی را از دست داده بودند.
تنها با گذشت یک هفته از اعلام رسمی توافق ایران با کشورهای ۱+۵ این آلمانیها بودند که با قائممقام صدراعظم خود به ایران آمدند تا نخستین کسانی باشند که گوی رقابت در ایران را از دیگران میگیرند. دی سال گذشته میرابوطالب بدری، معاون امور بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرد: در ۹ ماه سال ۱۳۹۴، ۱۴۶ هیات تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری با ۳ هزار و ۷۶۳ نفر از ۴۸ کشور به ایران سفر کردند که از این میان، ۷۱ هیات با ۲ هزار و ۶۴۰ نفر از قارههای اروپا و امریکا، ۴۱ هیات با ۷۰۲ نفر از آسیا و اقیانوسیه و ۳۴ هیات با ۴۲۱ نفر از کشورهای عربی و افریقایی وارد ایران شدند.
فقط با سرمایهگذاری به رونق میرسیم
به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت پس از برجام بیش از ۱۰۰ مورد سرمایهگذاری خارجی در کشور انجام شده است. محمدرضا نعمتزاده در اتاق بازرگانی یاسوج با بیان اینکه خودمان هم نتایج برجام را باور نمیکردیم، گفت: امسال سال آخر دولت و خاص است و باید جمعبندی کنیم و به مردم بگوییم که آیا حرف زدهایم یا عمل کردهایم. چند نکته از صحبتهای نعمتزاده در این کنفرانس به این شرح است:
- پس از برجام بیش از ۱۰۰ مورد سرمایهگذاری خارجی در کشور انجام شده است.
- کشور نیازمند سرمایهگذار و اشتغالزایی است. باوجود اینکه ۶ ماه بیشتر از زمان برجام نمیگذرد، گشایش خوبی در سرمایهگذاری خارجی رخ داده است.
- حداقل در بخش صنعت ۱۰ مورد قرارداد منعقد شد؛ اگرچه این مسئله زمانبر است و در زمینه واحدهای متوسط زودتر جواب داده است. بهطور قطع باید فضا را برای حضور سرمایهگذاران داخلی و خارجی فراهم کرد.
- شرکتهایی که تا پیش از این جواب ما را نمیدادند هماکنون برای سرمایهگذاری به کشور آمدند. امروز دنیا حقانیت ایران را پذیرفته و در این شرایط باید کارآفرینان کار کنند و بانکها هم همکاری بیشتری داشته باشند تا صنعت و تولید رونق پیدا کند.
- کار خود را پس از فرمان رهبر معظم انقلاب درباره اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل از روز ۹ فروردین شروع کردیم که مهمترین آن کمک به رونق تولید بود.
- رسیدن به رونق قابل قبول جز با سرمایهگذاری امکانپذیر نیست. در سالهای گذشته نرخ ارز را پایین نگه داشتند و امروزه نرخ ارز رو به بهبود است که امیدواریم تولیدات داخلی را صادر کنیم و واردات را کاهش دهیم.
- امیدواریم با رونق بخش مسکن در کشور و همچنین برگشت صلح با کشورهای همسایه کارخانههای صنعتی بازارشان رونق دوبارهای پیدا کند.
از موگرینی تا آمانو
از جمله روسای جمهوری که از زمان امضای برجام تاکنون به ایران آمدهاند میتوان به روسای جمهوری قرقیزستان، اتریش، ترکمنستان، روسیه، عراق، بولیوی، ونزوئلا، گینه استوایی، الجزایر، چین، ویتنام، جمهوری آذربایجان، سوئیس، قزاقستان، صربستان، افریقای جنوبی، کرهجنوبی و کرواسی اشاره کرد. علاوه بر این حسن روحانی، رییسجمهوری ایران نیز در این مدت به روسیه، ترکیه، ایتالیا، فرانسه و پاکستان سفر کرد.
البته در این مدت ایران میزبان مهمانان ویژه دیگری همچون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که دو بار به ایران آمد، یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، زیگمار گابریل معاون صدر اعظم و وزیر اقتصاد آلمان و تعداد بسیاری از معاونان و وزیران کشورهای دیگر بودهاست. سفرهایی که به قراردادها و سندهای مهم ختم شده، مانند امضای ۱۴ سند مشترک با ایتالیا، ۲۰ سند با فرانسه، ۱۷ سند با چین، ۱۹ سند با افریقای جنوبی و برخی دیگر که باید با صبر و تلاش بیوقفه همه را به نتیجه رساند. علاوه بر ورود هیاتهای رسمی به کشور در این مدت که البته در بسیاری از مواقع با همکاری و همراهی بخش خصوصی و اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی انجام شده، خود بخش خصوصی و تشکلهای آن هم فعالیتهای گستردهای را در این زمینه داشتهاند، برای مثال اتاق بازرگانی تهران به عنوان پارلمان بخش خصوصی پایتخت در این مدت بسیار فعال عمل کرده، به طوری که بیش از ۷۰۰ شرکت خارجی در جلسات رودررو اتاق بازرگانی تهران شرکت کردهاند و این اتاق پذیرای ۲۴ هیات از ۱۶ کشور بوده که ۷۵۰ شرکت در آنها حضور داشتند.
همچنین در کنار این تعداد شرکت خارجی اتاق بازرگانی تهران شرایطی را مهیا کرده تا ۲۳۰۰ شرکت ایرانی هم در جلسات با این شرکتها حضور داشته باشند. اگرچه هنوز آمارهای مشخصی از میزان افزایش سرمایهگذاریهای خارجی به طور رسمی از سوی مسئولان و مقامات دولتی منتشر نشده اما به نظر میرسد شرایط کشور برای جذب سرمایهگذاریهای خارجی مناسب شده است؛ هرچند باید همچنان در راستای تغییر قوانین، دستورالعملها و شفافسازیهای مالی و اقتصادی گامهایی برداشته شود. ابتدای امسال نیز محمد خزایی، رییس سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی از تصویب ۷میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی در کشور خبر داد و افزود: تحت تاثیر فضای خوبی که با توافق هستهای و لغو تحریمها ایجاد شد و بعد از برجام و تحولات مثبتی که رخ داد تا پایان سال ۹۴ نزدیک ۷میلیارد دلار درخواست سرمایهگذاری و پروژه داشتیم. علی طیبنیا، وزیر اقتصاد نیز در دومین ماه سال ۹۵ اظهار کرده بود: با بیش از ۶۰ کشور دنیا موافقتنامه برای حمایت از سرمایهگذاری امضا شده و صندوق توسعه ملی نیز که دارای منابع عظیم مالی است، از طریق مشارکت در طرحهای سرمایهگذاری بهصورت ارائه تسهیلات حمایت میکند.
تجارت با حال خوش
در یکسال گذشته از رونق نمایشگاهها گرفته تا افزایش صادرات فرش دستباف ایرانی که مدتها در تحریم به سرمیبرد و حتی آزادشدن تحریمهای کشتیرانی برای ایران و تجارتش دستاوردی بزرگ به شمار میرود. روی آمار تجارت خارجی در این ۶ماه اخیر دست نگذارید چون کاهشی بوده اما از شواهد و قرائن پیداست که صادرات جهشدار خواهد بود و به طور معمول ابتدای هر کاری سخت است. یکی از مهمترین اتفاقاتی که در یک سال گذشته از توافق هستهای رخ داد، سفر رییسجمهوری به ایتالیا و بعد از آن فرانسه بود. این سفر که در قالب هیات تجاری ۱۰۰ نفره به اروپا انجام شد را میتوان آغاز ارتباط دوباره با کشورهای اروپایی دانست. در ایتالیا ۱۴ سند همکاری به منظور گسترش روابط در زمینههای حملونقل، راهآهن و ریل، همکاری آموزشی، پزشکی بازرگانی، ایمنی، بندری، کشاورزی، قرنطینه و حفظ نباتات، پزشکی و دارویی به امضا رسید. ضمن اینکه نقشه راه کلی گسترش همکاریها و تعاملات دو کشور نیز در این سفر با حضور رییسجمهوری ایران ترسیم شد. در این سفر همچنین ۹توافق به ارزش ۲۲ میلیارد دلار میان بخش خصوصی ایران و ایتالیا در رم امضا شد. حسن روحانی پس از ایتالیا به فرانسه رفت و در کاخ الیزه نیز ۲۰ سند، افق و نقشه راه همکاری دوجانبه امضا شد. نقشه راه تقویت روابط دوجانبه ایران و فرانسه نخستین سندی بود که امضا شد. یادداشتهای تفاهم امضا شده میان طرفین در حوزههای مالی، صنعتی و اقتصادی، ارتباطات، محیطزیست، گردشگری، بهداشت و دارو، تحقیقات کشاورزی- علمی، حملونقل(خرید ۱۱۸ هواپیمای مسافربری تجاری ایرباس)، توسعه فرودگاه امام خمینی(ره)، توافق دریایی برای همکاری در زمینه راه و پایانههای خطوط کشتیرانی و کشاورزی (پروژه گلخانهای برای تولید ۹هزار تن گوجه با استفاده از فناوری بالا و صرفهجویی در آب و انرژی) بود. با چین هم ۱۷ سند و یادداشتتفاهم ازجمله ارتقای کمربند اقتصادی جاده ابریشم و ایجاد جاده ابریشم دریایی قرن ۲۱، یادداشت تفاهم میان سازمان انرژی اتمی دو طرف، پروژههای علمیفناوری، زیستمحیطی، ارتباطات و فناوری، اعتبار مالی پروژه خط آهن پر سرعت تهران-مشهد، تحکیم همکاری سرمایهگذاری میان وزارت اقتصاد ایران و وزارت بازرگانی چین، یادداشت تفاهم میان سازمان بازرسی کل کشور و وزارت نظارت چین، توسعه روابط مشترک بین سازمان منطقه آزاد قشم و منطقه آزاد گوانگجو، مشارکت راهبردی بین گمرک دو کشور، برنامه مبادلات فرهنگی، هنری و آموزشی بین دو کشور برای سالهای ۹۴ تا ۹۷ و تاسیس صندوق علمی راه ابریشم امضا شد. گشایش السیها هم که دیگر جای خود دارد. اما نکته مهمی که فعالان اقتصادی را دچار مشکل کرده روابط بانکی با کشورهای بزرگ اروپاست که به گفته مسئولان این موضوع نیز در حال پیگیری و تسهیلبخشی است. در این مدت اجلاسی هم برگزار شد که ۱۰ سال وقفه داشت. اجلاس ایران و کرهجنوبی دوره گذشته خود را در سال ۲۰۰۶م برگزار کرد و این دوره مصادف شد با لغو تحریمها و پسابرجام. در این اجلاس مذاکراتی در بخشهای بانکی، مالیات، صنعت و تجارت، امور زیربنایی، صنایع الکترونیک، خودروسازی، غذایی، کشاورزی و گردشگری انجام شد. ضمن اینکه ۵ یادداشتتفاهم شامل تجارت الکترونیکی، موسسه ردهبندی ایرانیان، صنایع کوچک و شهرک صنعتی و تفاهم میان مرکز تجارت و سرمایهگذاری ایران و کره با سازمان توسعه تجارت امضا شد. بهطور کلی در این مدت و در فهرست آمد و رفتهای هیاتهای خارجی، ایتالیا رکورددار بود و هیاتهای بلند پایه با تعداد فعالان اقتصادی بسیار راهی ایران کرد؛ از نخستوزیر گرفته تا معاون وزیر توسعه اقتصادی. اتفاق نادر دیگر هم سفر رییسجمهوری کره به ایران بود که سفری تاریخی به شمار میرفت چون ۵۰ سالی میشد که هیچ رییسجمهوری از کره به ایران نیامده بود. در این سفر ۱۳ تفاهمنامه همکاری میان ایران و کرهجنوبی به امضا رسید.
ساچه و هرمس هم آمدند
وزارت اقتصاد آلمان در سفر خود به ایران ضمن تایید تسویه بدهیهای ایران اظهار کرد: این وزارتخانه آماده است تا بیمه ضمانت صادرات هرمس برای تجارت با ایران دوباره فعالیت خود را از سربگیرد.
در ایتالیا هم صندوق ضمانت صادرات ایران تفاهمنامهای با ساچه امضا کرد تا همکاریها برای تسهیل صادرات دوباره از سر گرفته شود.
اتفاق مهم دیگری که پس از اجرای برجام و لغو تحریمها جدیت و شتاب بیشتری به خود گرفت پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (دبلیوتیاو) بود که البته در حال حاضر به گفته قائممقام وزیر صنعت، معدن و تجارت کشورهای عربی با هم هماهنگ شدهاند تا در عضویت ایران به این سازمان بینالمللی سنگاندازی کنند اما به هر حال روند خوبی وجود دارد و به زودی شاهد این اتفاق بزرگ تجاری خواهیم بود.
منبع: صمت
95102