اتاق خبر: دکتر مجید تفرشی، محقق تاریخ نگار و تحلیلگر مسائل بریتانیا عصر چهارشنبه در جلسه بررسی گزارش چیلکات در مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری با بیان این مطلب افزود: یک بحث جالب و مهم مطرح شده در گزارش چیلکات این است که هم بریتانیا و هم آمریکا و هم دولت بعثی عراق، مساله تعامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی و نهادهای بین المللی دیگر را دست کم گرفتند و این برای ما یک سند افتخار است که توانستیم از این ظرفیت ها در جهت منافع ملی خودمان استفاده کنیم.
وی افزود: مشکل در پرونده هسته ای ما زمانی آغاز شد که پرونده از آژانس به شورای امنیت منتقل شد و بعد از بازگشت پرونده به آژانس نیز ما توانستیم دست بالاتر را پیدا کنیم و این در سالگرد برجام سند افتخاری برای ما است.
تفرشی در بخش دیگری از اظهارات خود خاطرنشان کرد: گزارش چیلکات برای ما حاوی این درس است که باید در جهت منافع ملی خود تلاش کنیم و یاد بگیریم از این الگو به لحاظ شکلی نه محتوایی استفاده کنیم و مصالح ملی و منافع نظام را فراتر از بازی های سیاسی و فوتبال سیاسی نگاه کنیم چرا که گروههای سیاسی و دولت ها می آیند و می روند اما منافع ملی پا برجاست .
وی تاکید کرد: اگر تحولات کشور ما به آن صورتی که پس از سال 84 پیش می رفت ادامه می یافت و در سال 92 متوقف نمی شد، ما بسادگی می توانستیم به سوژه یک چنین گزارشی تبدیل بشویم.
این کارشناس مسائل بریتانیا ، گزارش کمیسیون چیلکات را یک نمونه درخشان برای کار در دوایر دولتی یا پژوهشی برای گزارش نویسی درباره موضوعات مختلف و توجه به جنبه های مختلف ، استفاده از منابع آشکار و منابع آزاد نشده و استفاده از شواهد و مصاحبه با افراد و تحلیل و بررسی و نقادی محققانه دانست.
وی در تشریح مراحل و روند تدوین گزارش چیلکات گفت: با کنار رفتن تونی بلر از مقام نخست وزیری انگلیس در پارلمان انگلیس اجماعی برای حقیقت یابی در ماجرای جنگ عراق و جلب رضایت افکار عمومی و شناخته شدن مقصران و مهمتراز آن ، آسیب شناسی و یافتن راهکارهایی برای تکرار چنین مسائلی ایجاد شد.
وی گفت که برخی از منابع مورد استفاده در این گزارش منابع غیر قابل ردیابی است که برخی بنا به دلایل نظامی و امنیت و برخی بنا به دلایل شخصی افشا نشده اما در آینده ممکن است این منابع شناخته شوند.
وی افزود: پارلمان انگلیس در سال 2007 پس از دوره ای از مباحثات جنجالی و مدت کوتاهی بعد از روی کار آمدن گوردون براون ، سازوکار و مبنای قانونی تشکیل کمیسیون بررسی جنگ عراق (کمیسیون چیلکات) را مشخص کرد.
تفرشی گفت: از سال 2007 تا کنون نیز دو سوم این زمان برای نوشتن و تدوین گزارش صرف شده و گزارش چیلکات از 3 سال پیش آماده انتشار بود اما در این سه سال ، دولت بریتانیا و مقامات امنیتی و نظامی در حال چانه زنی بودند برای اینکه این گزارش را کم و زیاد کنند و برخی موارد را از آن حذف کنند تا بالاخره هفته گذشته منتشر شد.
وی با بیان اینکه گزارش چیلکات بعد از یک مقدمه طولانی ، بحث تاریخی خوبی مطرح می کند و ریشه های جنگ عراق را از سال 1990 به بعد بررسی می کند، افزود: در این بحث موضوع تلاش دستگاههای امنیتی غربی بخصوص آمریکایی و بریتانیایی در جهت گمراه سازی افکار عمومی برای توجیه حمله به عراق بررسی شده است.
این تحلیلگر مسائل بریتانیا تاکید کرد: در گزارش چیلکات به ریشه ها و سازوکارهای امنیتی و فرادولتی بریتانیا اشاره نشده و در مورد برخی ادعاها مبنی بر توانایی عراق در حمله به غرب در مدت 45 دقیقه ، قضیه ریشه یابی نشده است که چه کسی این اطلاعات را داده است؛ فقط می گوید که این مطلب دروغ بود و می گذرد.
تفرشی ادامه داد: در این گزارش خیلی هوشمندانه موضوع بسط داده شده اما به عمق نمی رود و این بسیار دشوار است که شما موضوعی را در 150 صفحه مبسوط بیان کنید اما به عمق وارد نشوید و در سطحی نگاه دارید. سرتاسر این گزارش به همین صورت است و حدود شش هزار صفحه نوشته شده اما آن شش صفحه ای که خیلی ها دوست دارند بشنوند را بیان نمی کند.
وی افزود: یک بخش جالب از گزارش مربوط به ورود به بحث «محور شرارت» در اواخر دولت اصلاحات است که انگلیس می خواست روابط خوبی با ایران داشته باشد. در گزارش این بحث مطرح می شود که آیا بریتانیا در تعامل با آمریکا بود یا در مقابل عمل انجام شده قرار گرفت و در نهایت نیز معلوم نمی کند که آیا بریتانیا مجبور به پیروی از آمریکا شد یا در تعامل با آمریکا بود.
تفرشی گفت: یک بحث مهم گزارش چیلکات هم این است که چه کسانی بر نخست وزیر انگلیس تاثیر گذار هستند و آیا واقعا نظر شخصی تونی بلر عامل این کار بوده یا سازوکارها و اشخاص و گروههای فشاری در این کار نقش دارند ؛ درباره این مساله در گزارش چیلکات بخوبی صحبت شده است که چه جریان ها و افرادی می توانند نخست وزیر را به کاری ترغیب یا از کاری منصرف کنند.
وی افزود: بحث بعدی خود جنگ و مسائل نظامی از حیث مشارکت بریتانیا در جنگ مطرح می شود و اینکه چرا اهداف غرب و بریتانیا آنطوری که می خواستند پیش نرفت و جنگ موسوم به آزادسازی به جنگ اشغالگری تبدیل شد و این مساله نیز بخوبی از منظر منافع ملی بریتانیا مطرح می شود و بحث می کند که در شرایط مشابه بعدی چگونه می توان رفتار کرد.
منبع: ایرنا
95102
