ا
تاق خبر: از زمانی که در سال 1262 با موافقت ناصر الدین شاه شورای بازرگانان تشکیل شد تا سال 1348 که اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران شکل گرفت و بعد از آن درسال 1369 قانون اتاق بازرگانی صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، همواره دو دغدغه درباره فعالیت این نهاد که آن را پارلمان بخش خصوصی می نامند، وجود داشته که اول تامین درآمد متناسب با وظایف اتاق و دوم استقلال اتاق از دولتهای مستقر و نمایندگی بخش خصوصی بوده است. درآمدهای این نهاد، مساله ای است که این سالها کم تر در باره آن صحبت شده است و تا کنون کسی آمار دقیقی از میزان درآمدهای پارلمان بخش خصوصی ایران ندارد و نمی داند این نهاد چقدر درآمد دارد و این در آمدها را دقیقا برای چه فعالیت هایی هزینه می کند.
با این وجود با رجوع و بررسی، منابع در آمدی اتاق بازرگانی و نیز وظایفی که این نهاد برایش تعریف شده است، شاید بتوان تا حدودی درآمدها و هزینه های این نهاد مادر بخش خصوصی را تخمین زد. عموما درآمدهای اتاق بازرگانی ایران براساس ماده 20 قانون اتاق بازرگانی و سایر قوانین، از محل‌های زیر تامین می‌شود:
1- حق عضویت سالانه
حق عضویت مطابق آیین نامه نحوه عضویت مصوب شورای عالی نظارت-1374(به پیشنهاد هیئت رئیسه) سالانه از تمامی اعضا اخذ می‌شود. میزان فعلی آن مطابق جدول زیر و بر اساس سرمایه اظهار شده اعضا است.
| سرمایه (ریال) | مبلغ به ریال |
| تا 300,000,000 | 2,500,000 |
| از 300,000,000 تا 2,000,000,000 | 4,000,000 |
| از 2,000,000,000 به بالا | 5,000,000 |
2- سه در هزار درآمد مشمول مالیات دارندگان کارت بازرگانی
مطابق با ماده واحده قانون نحوه تامین هزینه های اتاق و قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، دارندگان کارت بازرگانی موظف‌اند سه در هزار درآمد مشمول مالیات خود را به حساب اتاق بازرگانی واریز نمایند. تمدید کارت بازرگانی –که بصورت سالانه تمدید می‌شود- منوط به ارائه فیش واریزی مذکور است.
3- یک در هزار رقم فروش کالا و خدمات
مطابق ماده 77 قانون برنامه 5ساله پنجم توسعه، تمامی اعضای اتاق بازرگانی موظف‌اند یک درهزار رقم فروش کالا و خدمات خود را به حساب اتاق بازرگانی واریز نمایند.
4- سایر درآمدها
شامل حق صدور و تمدید کارت بازرگانی، تعرفه رتبه‌بندی کارت بازرگانی، برگزاری دوره های آموزشی، انتشارات و ....
مصارف این درآمدها بر اساس قانون تأسیس اتاق بازرگانی به طور مشخصی تعیین نشده است و تنها در متن قانون عبارت زیر بیان گردیده است:
«درآمد اتاق طی ضوابطی که به پیشنهاد هیئت رئیسه به تصویب هیات نمایندگان می‌رسد به مصرف خواهد رسید».
نکته قابل توجه آن است که اتاق بازرگانی هیچگاه گزارش عملکرد مالی خود را حتی برای اعضای اتاق نیز منتشر نکرده است و هیچگونه آمار و اطلاعاتی در مورد نحوه هزینه کرد منابع گسترده مالی وجود ندارد. همچنین برخی از اعضای اتاق نیز به نحوه مدیریت منابع مالی و بودجه ریزی و تفریغ آن در اتاق بازرگانی انتقاداتی وارد کرده اند.
با توجه به اینکه بطور متوسط در طول 5 سال گذشته مجموع ارزش صادرات و واردات کالا در کشور سالانه حدود 100 میلیارد دلار بوده است و انجام تجارت خارجی نیز منوط به عضویت در اتاق بازرگانی و داشتن کارت بازرگانی است، برآورد می شود مجموع درآمد سالانه اتاق بازرگانی رقمی بالغ بر 380 میلیارد تومان باشد. اگر چه برخی مسئولان اتاق بازرگانی درآمد اتاق را سالانه تنها 60 تا 80 میلیارد تومان بیان کرده اند اما این اظهارات در فضای ابهام آلود بیان شده و با توجه به عدم انتشار آمار و اطلاعات و عدم ارائه گزارش حسابرسی توسط هیات رئیسه اتاق به نظر می رسد این آمار جای بررسی و تدقیق دارد.
این درحالی است که اتاق بازرگانی وظایف پرهزینه‌ای را در نظام اقتصادی کشور بر عهده ندارد. بر اساس قانون وظایف اتاق به شرح زیر است:
• ارائه نظر مشورتی به قوای سه گانه
• همکاری با دستگاه های اجرایی به منظور اجرای قوانین مربوط به اتاق
• ارتباط با اتاق سایر کشورها
• برگزاری نمایشگاه های تخصصی بازرگانی داخلی و خارجی
• شرکت در سمینارها و کنفرانس های مربوط
• کوشش در راه شناسایی بازار کالاهای صادراتی ایران در خارج از کشور
• تشویق سرمایه گذاری داخلی در امور تولیدی بالاخص تولید کالاهای صادراتی
• صدور و تمدید کارت عضویت در اتاق بازرگانی
• تشکیل اتحادیه های صادراتی و وارداتی و سندیکاهای تولیدی
• برگزاری دوره های کاربردی در رشته های مختلف بازرگانی، صنایع و معادن
با بررسی مختصر وظایفی که پارلمان بخش خصوصی بر عهده دارد، به راحتی می توان تشخیص داد که این فعالیت ها، فعالیت های چندان هزینه زایی نیستند و اگر فرض گرفته شود که درآمد ثابت شده برای این نهاد عددی باشد که در ابتدای گزارش به آن اشاره شد، اکنون می توان این سوال را پرسید که اولا چرا میزان درآمدهای دقیق این نهاد اعلام نمی شود؟ دوما این میزان درآمد برای چه فعالیت هایی هزینه می شود؟ و سوما چرا اسناد این درآمد ها و هزینه ها در اختیار اعضاء قرار نمی گیرد؟
شاید انتظار افکار عمومی و به ویژه اعضای این نهاد که مخاطب اصلی فعالیت های هزینه زای آن هستند،انتظار چندان بالایی نباشد که از کم و کیف این درآمدها و هزینه ها به صورت شفاف مطلع شوند.
شاید انتظار افکار عمومی و به ویژه اعضای این نهاد که مخاطب اصلی فعالیت های هزینه زای آن هستند،انتظار چندان بالایی نباشد که از کم و کیف این درآمدها و هزینه ها به صورت شفاف مطلع شوند.
منبع: تابناک
95103
