اتاق خبر: این واحدها با توجه به قابلیت‌های استان در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی و هم‌مرزی با عراق می‌توانند افزایش یابند و علاوه‌بر افزایش اشتغال پایدار، ارزش افزوده مناسبی را ایجاد کنند.
توسعه صنایع غذایی در دستور کار
با افزایش جمعیت جهان بهره‌مندی از واحدهای تولیدی صنایع غذایی برای برطرف کردن نیازهای روزمره درنظر گرفته می‌شود. موضوعی مهم و استراتژیک که در برخی موارد برای به‌دست آوردن منابع لازم بروز جنگ امری اجتناب‌ناپذیر به‌شمار می‌رفت. البته امروزه با احداث و بهره‌برداری از انواع واحدهای تولیدی و تعاملات با سایر کشورها جنگی رخ نمی‌دهد اما در مقابل آن جنگ‌های نرم به صورت انتقال ندادن فناوری، ماشین‌آلات و تجهیزات به وقوع پیوست تا وابستگی برخی کشورها به محصولات تولیدی برای دریافت ارزش افزوده روزافزون شود.
ایلام یکی از استان‌های مرزی کشور است که با توجه به هم‌مرزی با عراق و بازار مستعدی که در آن وجود دارد، می‌تواند در زمینه تولید و صادرات محصولات غذایی حرفی برای گفتن داشته باشد. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان با بیان اینکه هم‌اکنون ۶۸ واحد تولیدی محصولات غذایی و آشامیدنی با سرمایه‌گذاری ۵۵۳ هزار و ۳۹۲ میلیون ریالی توانسته‌اند به صورت اسمی برای هزار و ۱۸۷ نفر فرصت شغلی ایجاد کنند، گفت: این واحدها در زمینه تولید انواع نوشیدنی‌های گازدار و بی‌گاز، آب‌معدنی، شور و ترشی، انواع محصولات لبنی، کنسرو، کشتارگاه‌های صنعتی دام و طیور و... فعالیت دارند که با توجه به توانمندی‌های استان در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی می‌توان احداث و بهره‌برداری از واحدهای تولیدی صنایع غذایی را توسعه داد.
تولید فزاینده سالانه انواع محصولات کشاورزی در زمین‌های آبی استان که در سال‌های آینده به ۲ برابر افزایش خواهد یافت، می‌تواند روند احداث صنایع پایین‌دستی کشاورزی را افزایش دهد. یارالله نصیری در این باره افزود: افزایش تقاضا و شناسایی بازارهای هدف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایجاب می‌کند روند احداث و بهره‌برداری از واحدهای تولیدی محصولات غذایی سرعت بیشتری یابد تا علاوه‌بر ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این واحدها، بتوان ارزش‌افزوده بیشتری نصیب استان کرد.
روزآمدی ماشین‌آلات، تجهیزات و فناوری مورد استفاده در خط تولید واحدهای صنعتی ارتباطی مستقیم با کاهش هزینه‌های تولید، بالا بردن کیفیت محصول و رقابت‌پذیری آن در بازارهای هدف و ایجاد ارزش افزوده دارد. نصیری با تاکید بر این امر ابراز کرد: ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در خط تولید واحد تولیدی صنایع غذایی ایلام به نسبت قدیمی هستند که بروزرسانی آنها نیازمند اقدامات لازم و در دستور کار قرار دادن آن است. با وجود این، واحد تولیدی نوشیدنی و نوشابه‌های رژیمی (مالت و دلستر) که تا پایان امسال در استان به بهره‌برداری می‌رسد از ماشین‌آلات و فناوری روز دنیا بهره خواهد برد که این امر علاوه‌بر رقابت‌پذیری در بازارهای هدف با کالای مشابه ارزش‌افزوده بالایی را ایجاد می‌کند.
بروز مشکلات را نباید جدا از صنعت و تولید دانست. موضوعی که رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام به آن اشاره کرد و گفت: صنایع غذایی استان با توجه به بازار مصرف مناسبی که در کشور و استان دارند به نسبت سایر واحدهای تولیدی مشکلات کمتری دارند که به حتم به این معنا نخواهد بود که مشکل ندارند؛ چراکه کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، کمبود مواد اولیه (کمبود شیر صنعتی برای صنایع لبنی) از معضلات گریبانگیر این واحدهاست که با برنامه‌ریزی و تعاملات با سازمان‌ها و دستگاه‌های مرتبط برای تامین منابع مالی و مواد اولیه مورد نیاز آنها، برطرف کردن مشکلات آنها در دستور کار قرار گرفته است.
در این میان توسعه صادرات از برنامه‌ریزی‌هایی است که می‌تواند علاوه‌بر افزایش تولید، ارزش افزوده بالایی را برای هر واحد تولیدی به همراه داشته باشد. نصیری با تاکید بر این امر ابراز کرد: هم‌اکنون محصولات تولیدی در صنایع لبنی استان با نام و نشان برخی واحدهای معروف در حال تولید و صادرات است. به همین منظور به سایر واحدهایی که در این زمینه مشغول به فعالیت هستند، توصیه می‌شود برای افزایش بهره‌وری خط تولید و به‌دست آوردن ارزش افزوده بیشتر در این زمینه اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهند.
استفاده از فرصت‌های ایجاد شده برای رفع مشکلات
بهره‌برداری از واحدهای تولیدی صنایع غذایی با توجه به اشتغال و ارزش افزوده بالایی که در آنها ایجاد می‌شود برای تمام دولت‌ها از جایگاه ویژه‌ای به منظور مطرح شدن به‌عنوان قدرت منطقه‌ای برخوردار است. رییس خانه صنعت و معدن ایلام با بیان اینکه تولید محصولات صنایع غذایی در استان دو مقوله مهم دارد، اظهار کرد: نخست واحدهایی که در دولت گذشته فعالیت داشته یا تعطیل شده‌اند را شامل می‌شود که متاسفانه به دلیل رکود اقتصادی کلان، کمبود منابع مالی و نشان‌سازی نشدن محصولات تولیدی به منظور تولید و عرضه محصول به بازار شرایط مطلوبی نداشتند که می‌توان از آن به‌عنوان مهم‌ترین عامل رکود آنها یاد کرد.
مختار حیدری نشان‌سازی نشدن محصولات تولیدی و بازاریابی و بازارسازی نشدن آنها در بازارهای هدف را مهم‌ترین مشکل در زمینه تولید و صادرات صنایع غذایی استان عنوان کرد و در این‌باره افزود: متاسفانه تاکنون در زمینه افزایش سطح فناوری و بروزرسانی ماشین‌آلات خط تولید، اقدام اساسی و جدی در دستور کار قرار نگرفته که این امر تاثیر فراوانی در رقابت‌پذیر نبودن آنها در بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه داشته است. به همین منظور اگر بتوان واحدهای تولیدی صنایع غذایی را به سمت نشان‌سازی حرکت داد به حتم علاوه‌بر افزایش کیفیت محصول تولیدی برای رقابت با کالای مشابه می‌توان ارزش افزوده بیشتری را به‌دست آورد.
تحریم، مشکلات اقتصادی، مدیریت نامنسجم و غیر پیگیر، نبود نیروی متخصص و ماهر در واحدهای تولیدی صنایع غذایی، بروز نشدن فناوری و ماشین‌آلات خط تولید و برخی عوامل دیگر باعث شده بود صنایع غذایی ایلام روند رو به رشد نداشته باشند. حیدری با تاکید بر این موضوع، تصریح کرد: هم‌اکنون با توجه به اجرای بسته‌های سیاستی و حمایتی دولت از واحدهای تولیدی، فرصت مناسبی برای برطرف کردن مشکلات گذشته فراهم شده که باید از آن بهترین استفاده را برد.
هم‌مرزی با کشورهای همسایه از مزیت‌هایی است که می‌توان از آن برای توسعه صادرات محصولات تولیدی استفاده کرد. رییس خانه صنعت و معدن ایلام با مهم ارزیابی کردن این مقوله ادامه داد: مهران به عنوان مهم‌ترین مرز پایانه‌ای استان برای صادرات می‌تواند در زمینه صادرات محصولات غذایی تولیدی ایلام نقش بسزایی داشته باشد. به همین منظور در برنامه‌ریزی‌ها و رایزنی با مسئولان امر بر این موضوع تاکید و دستورالعمل‌های لازم به اجرا گذاشته شده است.
بخش‌های مختلفی از جمله مدیریت، سرمایه، نیروی انسانی، فناوری، ماشین‌آلات و تجهیزات و... در کنار هم می‌تواند تولید یک محصول را با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه کند و در صورت نبود یکی آنها، روند تولید با مشکلات فراوانی همراه خواهد شد.
کم کردن بروکراسی اداری برای توسعه صادرات
کسب بازارهای هدف از مهم‌ترین دستاوردهایی است که می‌تواند ارزآوری مناسب و مطلوبی را برای واحد تولیدی و کشور به همراه داشته باشد. رییس اتاق بازرگانی ایلام با بیان این مطلب اظهار کرد: حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی داخلی و خارجی، دعوت و اعزام هیات‌های تجاری، شناسایی نیاز بازارهای هدف، بازاریابی و بازارسازی محصولات تولیدی و شرکت در بازار صنایع غذایی از جمله راهکارهای توسعه صادرات محصولات تولیدی به‌ویژه صنایع غذایی است.
حضور در بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیازمند دربرگیری برخی بخش‌های مهم در زمینه تولید به ویژه کیفیت و ارزان تمام شدن قیمت محصول تولیدی است که رقابت‌پذیری محصول در برابر کالای مشابه را افزایش می‌دهد. شعبان فروتن با تاکید بر این موضوع افزود: در دنیای رقابتی امروز هر چه کیفیت محصول و قیمت تمام‌شده آن کاهش بیشتری داشته باشد به حتم شرایط رقابت‌پذیری آن افزایش خواهد یافت زیرا نباید فراموش کرد بازارهای هدفی که می‌توان در آنها حرفی برای گفتن داشت به وسیله تولیدات سایر کشورها مورد توجه قرار خواهد گرفت، به همین منظور باید با تنوع بخشیدن به نوع تولید و بسته‌بندی کالا جایگاه خود را در این بازارها حفظ کرد و گسترش داد.
ارائه مشوق‌ها و معافیت‌های صادراتی، کم کردن بروکراسی‌های اداری، تسهیل در امور صادرات، تامین منابع مالی مورد نیاز واحدهای تولیدی برای صادرات، تسهیل نقل و انتقال پول و... می‌تواند روند صادرات محصولات غذایی را با سرعت بیشتری همراه کند. رییس اتاق بازرگانی ایلام با تاکید بر این امر ابراز کرد: هم‌اکنون کشورهایی مانند ترکیه و چین مستعد ورود به بازارهای منطقه‌ای مانند عراق هستند. به همین منظور تولیدکنندگان محصولات غذایی استان باید با تولید محصول با کیفیت و کم کردن هزینه‌های تولید، زمینه رقابت با محصولات مشابه تولیدی این کشورها در بازار عراق را فراهم کنند تا علاوه بر از دست ندادن بازار این کشور، راه را برای حضور در کشورهای هدف دیگر باز کنند. البته در این راه حمایت‌های دولت از این صنایع با ارائه تسهیلات برای تامین منابع مالی، کم کردن بروکراسی‌های اداری و... می‌تواند بسیار کارگشا باشد.
قدم‌های مثبتی برای خروج از رکود برداشته شود
احداث و بهره‌برداری از واحدهای تولیدی محصولات غذایی علاوه بر اشتغال مناسب، ارزش‌افزوده بالایی را به منظور توسعه خط تولید و بهره‌مندی از این مزیت‌ها به همراه دارد. مدیرعامل یکی از واحدهای تولیدی صنایع غذایی ایلام که در زمینه تولید آب معدنی و نوشابه در این استان مشغول به فعالیت است با بیان اینکه این واحد با تولید انواع محصول توانسته برای حدود ۵۰ نفر به‌صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند، اظهار کرد: خط تولید این واحد با بهره‌مندی از ماشین‌آلات و تجهیزات داخلی (بخش فرسوده و جدید) توانسته محصولات متنوعی تولید و به بازارهای داخلی و خارجی ازجمله عراق صادر کند.
در نظر گرفتن معافیت واردات ماشین‌آلات و تجهیزات از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای واحدهای تولیدی به عنوان مزیتی است که بسیاری از صاحبان صنایع می‌توانند از آن برای روزآمد کردن فناوری مورد استفاده در خط تولید خود بهره‌مند شوند. بهروز توکلی با بیان اینکه بخشی از ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در خط تولید این واحد از تولیدات داخلی است، افزود: با توجه به نیازهایی که این واحد به ماشین‌آلات خارجی داشت، برای بر طرف کردن این نیاز بازارهای داخلی برای تهیه ماشین‌آلات خارجی اقدام شد تا تولید با مشکلی روبه‌رو نشود.
بسته‌بندی محصولات غذایی با توجه به محدودیت‌ها و تنوعی که در آن وجود دارد همواره از جایگاه ویژه‌ای به منظور رقابت‌پذیری کالا در بازارهای هدف برخوردار بوده و خواهد بود. توکلی با اشاره به این موضوع بیان کرد: خط تولید این واحد از ماشین‌آلات پیشرفته‌ای در زمینه بسته‌بندی برخوردار است که توانسته شرایط رقابتی خوبی را برای کالای تولیدی در بازارهای داخلی و خارجی ایجاد کند.
کمبود نقدینگی، مشکلات بیمه تامین اجتماعی و مالیات، بدهی‌های معوق بانکی، فشار دستگاه‌های مرتبط با تولید و... ازجمله معضلاتی است که مدیرعامل این واحد تولیدی صنایع غذایی ایلام آن را گریبانگیر واحد خود دانست و گفت: نبود بازار فروش محصول، نبود نیروی کار ماهر، افزایش قیمت حامل‌های انرژی، مالیات بر ارزش افزوده، بروکراسی‌های اداری، مشکلات حمل‌ونقل گریبانگیر واحدهای صنعتی باعث شده میزان تولید در این واحد کاهش یابد که امید است مسئولان با توجه به شعار «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» مد نظر رهبر معظم انقلاب برای رفع مشکلات واحدهای تولیدی قدم‌های مثبتی بردارند تا از رکود خارج شوند.
منبع: صمت
95102
