اتاق خبر: نقش محوری دولت‌ها در توسعه اجتماعی و اقتصادی نه با دخالت مستقیم آنها بلکه با تأکید بر یک شریک برای تسهیل کننده خیر 
عمومی و در نهایت برای تقویت اجتماعی است. در این بین و با بهره گیری از تعبیری که پیر بوردیو برای سرمایه اجتماعی به کار می‌گیرد، سرمایه اجتماعی را می‌توان در کنار سرمایه‌های اقتصادی و انسانی، بخشی از ثروت ملّی به حساب آورد که شرایط را برای بهره گیری از سایر سرمایه‌های اقتصادی، فرهنگی و ... فراهم می‌کند و از این منظر، دولت ها باید به تقویت سرمایه اجتماعی اهتمام ورزند.
اگر با نگاه بوردیو به سرمایه اجتماعی بنگریم، این سرمایه انبوهی از منابع بالفعل یا بالقوه ای که به مالکیت یک شبکه ای دوام دار متصل اند را نشان می‌دهد. او سرمایه اجتماعی را ریشه انواع سرمایه‌ها می‌دانست. با این نگاه سرمایه اجتماعی یا بعد معنوی یک اجتماع، میراثی تاریخی است که از طریق تشویق افراد به «همکاری» و «مشارکت» در تعاملات اجتماعی، قادر است به حل میزان بیشتری از معضلات موجود در آن اجتماع، فائق آید و حرکت به سوی رشد و توسعه شتابان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... را امکان پذیر سازد.
با این تعاریف، دولت‌ها باید به این سرمایه به عنوان مکمل فعالیت‌هایشان برای تحقق و عملیاتی کردن بسیاری از اهداف خود نگاه کنند. همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، سرمایه اجتماعی شکل دهنده سرمایه اقتصادی است. تأثیر این سرمایه به حدی است که فرد حتی در شرایط تنگنا نیز بیش از آنکه سختی اقتصادی را درک کند، فشار روانی و اجتماعی آن را درک می‌کند. کلمن در تعریفی سرمایه اجتماعی را توانایی افراد برای همکاری و تعاون با هم برای اهداف عمومی‌در گروه‌ها و سازمانها می‌داند. براین اساس، دولت‌ها به عنوان نهادهایی هستند که مستقیماً به نفع عمومی‌گره خورده اند و در نتیجه مالک بسیاری از منابع و ذخایر اقتصادی و تولیدی اند و می‌توانند این سرمایه را برای معرفی، آگاهی بخشی و نیز ارائه خدمت با نفع عمومی به کار گیرند.
توجه به اعتماد ملی به عنوان یک سرمایه اجتماعی مطرح است. با در نظر گرفتن این مهم، نقش دولت‌ها در استفاده از ابزارهای اطلاع‌رسانی و ارتباطاتی یکی از مهم ترین کارکردها و وظایف این نهادهاست. همچنین نقش و جایگاه روابط عمومی به عنوان شریان اصلی نهادها و سازمانها بسیار مهم است. امروزه در روابط عمومی نوین بسیای از سازمانها و نهادهای خصوصی و دولتی در کنار اطلاع‌رسانی و خبررسانی که یکی از اصلی ترین وظایف آنها محسوب می‌شود به سمت فعالیت‌هایی با هدف تامین نفع عمومی و نیز معطوف به آموزش روی آورده اند. از منظر اقتصادی نیز مخاطب آگاه و فعال به مراتب ضررهای اقتصادی کمتری را به بار خواهد آورد البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که با بالا رفتن آگاهی عمومی، مسئولیت اجتماعی نهادها و سازمانها بالا خواهد رفت.
از مخاطب کنشگر تا شکل گیری کمپین‌های آگاهی بخش
سازمانها و نهادها با توجه به مخاطبان فعال و کنشگر امروز و رشد و گسترش شبکه‌های اجتماعی و نیز ابزارهای ارتباطی باید سعی کنند تا آنگونه که شایسته و اقتضای زمانه است به آموزش و ارائه خدمات اقدام کنند. روابط عمومی سازمانها نیز با توجه به وظایف و اهدافشان باید به ارائه خدمات با نفع عمومی اقدام کنند و در این بین کمپین‌های آگاهی بخش به عنوان فعالیتی چندوجهی که به طور همزمان، امکان تحقق اهداف را فراهم می‌کند به گسترش و رشد آگاهی و آموزش کمک خواهد کرد.
نهادها و سازمان‌هایی دولتی که برای نفع عمومی فعالیت می کنند نیازی به آگهی بازرگانی برای ترویج فعالیت‌های خود ندارند بلکه آنها نیاز دارند تا کمپین‌هایی را شکل دهند که بواسطه آن آگاهی بخشی، اطلاع‌رسانی و آموزش ارتقا یابد. این آگاهی برای نهادهای دولتی و سازمانها موجب می‌شود که مخاطب از سویی آگاه باشد و در نتیجه، ضررهایی که ناشی از اشتباهات است کاهش بیابد و از سویی نیز مخاطب آگاه و آشنا به حقوق خود، مطالبه‌گر و توانمند بار می‌آید و باید سعی شود از طریق ارتباط دوسویه نیازهای او برطرف شود.
این روزها بانک مرکزی به عنوان نهاد سیاستگذار با نقش اسکناس‌های ملی کشور به بیلبوردهای شهر آمده است. این اتفاق هر چند با تأخیر اما اتفاق مبارکی است که نشان از عزم و اراده این نهاد برای توسعه و ترویج آموزه‌های عمومی و افزایش سواد مالی دارد و می توان این اقدام بانک مرکزی را در راستای عمل به سرمایه اجتماعی و فرهنگی و نیز آگاهی بخشی دانست. اسکناس نیز به عنوان اولین ابزار و راه برقراری ارتباط با عموم مردم و شاید شناخته شده ترین ابزاری که مردم خود را با آن به شبکه بانکی متصل می‌دانند، مطرح است. استفاده از اسکناس به عنوان سرمایه اقتصادی می‌تواند در اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی برای استفاده صحیح و نیز بهره‌گیری از امکانات مفید باشد. این قسم از فعالیت‌ها هرچند با تأخیر آغاز شده است اما باید امیدوار بود که به رشد و ارتقای آگاهی و بالا رفتن سواد مالی کمک کند.
در هر حال بهره گیری از سرمایه اجتماعی راهی برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی است چرا که آنچه موجب ماندگاری و پایداری شرایط اقتصادی جوامع می‌شود سرمایه‌های اجتماعی و نیز میراث فرهنگی و هویتی است که در قالب این سرمایه، آینده جوامع را رقم می‌زند.
منبع:ایلنا
