بهار- ظرفیت‌ها خالی است. آمار دقیقی از تولید صنعتی کشور در دست نیست و اوضاع و احوال صنایع، چه بزرگ و چه کوچک، هم تعریف چندانی ندارد. فرقی نمی‌کند درباره صنایعی صحبت شود که همواره اقبال حمایت دولتی را بر سر خود می‌بینند یا صنعت کوچکی که خصوصی اداره می‌شود و باید با واردات و قاچاق دست‌و‌پنجه نرم کند و با حداقل‌های تولید بسازد تا سرپا بماند.
این روزها به هر طرف و به هر صنعتی که نگاه شود، صحبت از ظرفیت‌های خالی است، حتی صنایع خودروسازی که همواره صنعت نازپرورده دولت بوده و از تمامی مواهب دولتی بهره‌مند، هم این روزها با ظرفیت‌های خالی بالایی روبه‌روست که روند افزایش را نیز در پیش دارد و این ظرفیت خالی با آمارهای ماهانه‌ای که از سوی دفتر ماشین‌سازی و نیرومحرکه وزارت صنعت منتشر می‌شود، در حال افزایش و تیراژ تولید در حال کاهش است.
این در شرایدر است که واحدهای تولیدی که همواره با واردات بی‌رویه کالا روبه‌رو هستند و قاچاق نیز سهم بزرگی از بازار آن‌ها را تامین می‌کنند، با شرایط به‌مراتب بدتری مواجه هستند، اما چون این واحدها، تولید کوچکی دارند و جزو بنگاه‌های کوچک و متوسط به حساب می‌آیند، آن هم در روزگاری که آمارها همواره با چالش درستی یا نادرستی روبه‌رو بوده‌اند، آمار درستی از ظرفیت‌های تولید آن‌ها در دست نیست.
اما این‌بار آمار تولید واحدهای بزرگ می‌تواند مشتی نمونه خروار افزایش ظرفیت‌های خالی بخش تولید باشد، واحدهای بزرگی که آمار تولید آن‌ها با توجهی که به آن‌ها می‌شود، در دسترس است. به گزارش ایسنا، در حال حاضر 54درصد از ظرفیت تولید صنعت خودروسازی، 38درصد از ظرفیت تولید صنعت فولاد و 12/5 درصد از ظرفیت تولید صنعت سیمان کشور خالی و بدون استفاده مانده است.
براساس اظهارات وزیر صنعت، معدن و تجارت ظرفیت تولید خودرو در پایان سال 1383 معادل 960هزار دستگاه بود که این رقم در پایان سال قبل به دو‌میلیون دستگاه رسید؛ این در حالی است که تولید خودرو در کشور در سال 1383 معادل 905هزار و شش دستگاه بود که این رقم در سال گذشته به 921هزار و 380 دستگاه رسید.
با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که در پایان سال 1383 فقط حدود شش‌درصد از ظرفیت تولید خودرو در کشور خالی مانده بود که این رقم در پایان سال قبل به 54درصد رسید. یعنی بیش از نیمی از ظرفیت ایجاد‌شده برای تولید خودرو در کشور خالی و بدون استفاده مانده است!
از سوی دیگر به گفته غضنفری، ظرفیت تولید سیمان در کشور در پایان سال 1383 معادل 33میلیون تن بود که این رقم در پایان سال گذشته به 80میلیون تن رسید. این در حالی است که تولید سیمان در سال 1383 حدود 32/1 میلیون تن بود که این رقم در سال قبل بالغ بر 70میلیون تن شد. به این ترتیب ظرفیت خالی تولید سیمان در سال 1383 تنها حدود سه‌درصد بود که این رقم در سال 1391 به 12/5 درصد افزایش یافت.
در زمینه تولید فولاد‌خام هم ظرفیت تولید این محصول در پایان سال قبل 24میلیون تن اعلام شد در حالی که تولید واقعی فولاد‌خام در سال 1391 به 14/8 میلیون تن رسید. از سوی دیگر ظرفیت تولید فولاد‌خام در سال 1383 معادل 10میلیون تن اعلام شده و تولید فولاد آن سال نیز به حدود 9میلیون تن رسید. با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که ظرفیت خالی تولید فولاد‌خام در کشور در پایان سال 1383 و 1391 به ترتیب 10 و 38درصد بوده است.
ممکن است مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت بخواهند این‌طور توجیه کنند که مدتی طول می‌کشد که سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده به نتیجه برسد یا مدتی طول می‌کشد تا خطوط تولید ایجاد‌شده به تولید با ظرفیت کامل برسند اما این توجیه نیز چندان پذیرفتنی نیست. زیرا در هر صورت دست‌کم در سه حوزه کلیدی خودرو، فولاد و سیمان ظرفیت‌های خالی در تولید در چند سال گذشته افزایش یافته است. این در حالی است که پیش‌تر نیز بارها اتاق بازرگانی و خانه صنعت و معدن نسبت به افزایش ظرفیت‌های خالی در بخش تولید کشور هشدار داده بودند اما هر‌‌‌بار وزارت صنعت، معدن و تجارت این هشدارها را رد کرده بود.
افزایش ظرفیت‌های خالی تولید در سال‌های اخیر در شرایدر رقم می‌خورد که در دو سال اخیر، آماری از رشد صنعتی کشور در دست نیست و گویی دولتی‌ها نیز با توجه به وضعیت تولید کشور انگیزه‌ای برای اعلام این نرخ رشد ندارند اما به گفته حسین ساسانی، دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران، در خوشبینانه‌ترین حالت با توجه به ظرفیت‌های خالی بخش تولید و سرمایه‌گذاری‌هایی که در این بخش صورت نگرفته، رشد صنعتی کشور تنها دو تا چهاردرصد است.
در همین خصوص ساسانی با اشاره به این‌که نرخ رشد صنعتی کشور در سال‌های گذشته و به‌خصوص در دولت اصلاحات، به 12درصد رسیده بود و نرخ خوبی داشتیم، به بهار می‌گوید: «پس از تجربه نرخ دو‌رقمی رشد صنعتی، در سال‌های اخیر این نرخ به‌شدت کاهش یافته و بنابر اعلام مرکز آمار در سال‌های 89 و 90 نرخ رشد صنعتی کشور حدود شش‌درصد بوده است.» او در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایدر که واحدهای تولیدی کشور دارند، رشد شش‌درصدی قابل قبول است یا خیر؟ ادامه می‌دهد: «با توجه به رشد 12درصدی در سال‌های گذشته، نرخ‌های رشدی که در سال‌های اخیر تجربه شده، مطلقا قابل دفاع نیست. نمی‌توان گفت رشد خوبی تجربه کرده‌ایم زیرا این رشد، افت شدیدی داشته و نتوانسته روند گذشته را حفظ کند.»
دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران، درباره این‌که به جز صنایع بزرگی که آمار تولید و ظرفیت‌های خالی آن‌ها در دسترس است، چه بخش‌های دیگری با ظرفیت‌های خالی تولید روبه‌رو هستند، تصریح می‌کند «در بسیاری از صنایع ظرفیت‌های خالی داریم، اما آمار درست و دقیقی از میزان ظرفیت‌های خالی آن‌ها و حتی تولید آن‌ها در دست نیست.»
ساسانی ادامه می‌دهد: «اتفاقی که در سال‌های اخیر افتاده و وضعیت تولید واحدهای صنعتی را نابسامان‌تر یا به عبارتی بدتر کرده، عدم ارتباط موثر با سایر کشورهای جهان است که مشکلات تامین مواداولیه، نوسازی تجهیزات و ورود تکنولوژی‌های روز را با خود به همراه آورده است.»
او با اشاره به این‌که واحدهای تولیدی نمی‌توانند مواداولیه مورد‌نیاز خود را به‌راحتی وارد کنند و به این ترتیب همواره با مشکل تامین مواد اولیه روبه‌رو هستند، یادآور می‌شود «کمبود مواداولیه راهی جز خالی‌ماندن ظرفیت‌های تولید باقی نمی‌گذارد.»
دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران می‌گوید: «مشکل بعدی فرسوده و مستهلک‌شدن، ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی است که واحدها را مجبور به نوسازی می‌کرد که این امر نیز با توجه به محدودیت‌های بین‌المللی امکان‌پذیر نبود و کشورها حاضر به همکاری با بخش‌های تولیدی کشور نیستند.» ساسانی تصریح می‌کند: «در این شرایط واحدهای تولیدی با مشکل واردات گسترده کالا و تامین بازار با کالاهای وارداتی روبه‌رو بودند که باید با به‌روز کردن ماشین‌آلات و کاهش زمان تولید، شرایط رقابت‌پذیری را فراهم می‌کردند که این امر نیز با توجه به همین محدودیت‌ها امکان‌پذیر نبود. در این میان، نیاز کشور با کالاهای وارداتی تامین می‌شود و ظرفیت‌های خالی به دلیل از دست‌رفتن قدرت رقابت‌پذیری در حال افزایش است.»
او با اشاره به این‌که در این میان، واحدهایی که وابستگی به واردات مواداولیه ندارند یا تکنولوژی آن‌ها نیاز به بازسازی و... ندارد هم با چالش نقدینگی روبه‌رو هستند، می‌گوید: «در این واحدها هم مشکلات تامین نقدینگی ظرفیت‌های تولید را خالی گذاشته است.»
او با تاکید بر این‌که با این شرایدر که واحدهای صنعتی دارند، نرخ رشد صنعتی کشور بسیار پایین‌تر از سال‌های پیش است، این نرخ را در خوشبینانه‌ترین شرایط بین دو تا‌چهار درصد برآورد می‌کند.
دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران با اشاره به این‌که رشد صنعتی و رشد اقتصادی کشور ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند، یادآور می‌شود: «در سال‌های اخیر همواره برای کشور رشد اقتصادی صفر و منفی برآورد شده است که با توجه به ارتباط تنگاتنگ رشد اقتصادی با رشد صنعتی، می‌توان نتیجه گرفت که رشد صنعتی کشور هم اوضاع اصلا خوبی ندارد و این رشد دو‌تا‌‌چهار درصدی هم بسیار خوشبینانه است.
کد خبر:
42560
تاریخ انتشار: 7 مرداد 1392 - 10:04
بهار- ظرفیت‌ها خالی است. آمار دقیقی از تولید صنعتی کشور در دست نیست و اوضاع و احوال صنایع، چه بزرگ و چه کوچک، هم تعریف چندانی ندارد. فرقی نمی‌کند درباره صنایعی صحبت شود که همواره اقبال حمایت دولتی را بر سر خود می‌بینند یا صنعت کوچکی که خصوصی اداره می‌شود و باید با واردات و قاچاق دست‌و‌پنجه نرم کند و با حداقل‌های تولید بسازد تا سرپا بماند.
این روزها به هر طرف و به هر صنعتی که نگاه شود، صحبت از ظرفیت‌های خالی است، حتی صنایع خودروسازی که همواره صنعت نازپرورده دولت بوده و از تمامی مواهب دولتی بهره‌مند، هم این روزها با ظرفیت‌های خالی بالایی روبه‌روست که روند افزایش را نیز در پیش دارد و این ظرفیت خالی با آمارهای ماهانه‌ای که از سوی دفتر ماشین‌سازی و نیرومحرکه وزارت صنعت منتشر می‌شود، در حال افزایش و تیراژ تولید در حال کاهش است.
این در شرایدر است که واحدهای تولیدی که همواره با واردات بی‌رویه کالا روبه‌رو هستند و قاچاق نیز سهم بزرگی از بازار آن‌ها را تامین می‌کنند، با شرایط به‌مراتب بدتری مواجه هستند، اما چون این واحدها، تولید کوچکی دارند و جزو بنگاه‌های کوچک و متوسط به حساب می‌آیند، آن هم در روزگاری که آمارها همواره با چالش درستی یا نادرستی روبه‌رو بوده‌اند، آمار درستی از ظرفیت‌های تولید آن‌ها در دست نیست.
اما این‌بار آمار تولید واحدهای بزرگ می‌تواند مشتی نمونه خروار افزایش ظرفیت‌های خالی بخش تولید باشد، واحدهای بزرگی که آمار تولید آن‌ها با توجهی که به آن‌ها می‌شود، در دسترس است. به گزارش ایسنا، در حال حاضر 54درصد از ظرفیت تولید صنعت خودروسازی، 38درصد از ظرفیت تولید صنعت فولاد و 12/5 درصد از ظرفیت تولید صنعت سیمان کشور خالی و بدون استفاده مانده است.
براساس اظهارات وزیر صنعت، معدن و تجارت ظرفیت تولید خودرو در پایان سال 1383 معادل 960هزار دستگاه بود که این رقم در پایان سال قبل به دو‌میلیون دستگاه رسید؛ این در حالی است که تولید خودرو در کشور در سال 1383 معادل 905هزار و شش دستگاه بود که این رقم در سال گذشته به 921هزار و 380 دستگاه رسید.
با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که در پایان سال 1383 فقط حدود شش‌درصد از ظرفیت تولید خودرو در کشور خالی مانده بود که این رقم در پایان سال قبل به 54درصد رسید. یعنی بیش از نیمی از ظرفیت ایجاد‌شده برای تولید خودرو در کشور خالی و بدون استفاده مانده است!
از سوی دیگر به گفته غضنفری، ظرفیت تولید سیمان در کشور در پایان سال 1383 معادل 33میلیون تن بود که این رقم در پایان سال گذشته به 80میلیون تن رسید. این در حالی است که تولید سیمان در سال 1383 حدود 32/1 میلیون تن بود که این رقم در سال قبل بالغ بر 70میلیون تن شد. به این ترتیب ظرفیت خالی تولید سیمان در سال 1383 تنها حدود سه‌درصد بود که این رقم در سال 1391 به 12/5 درصد افزایش یافت.
در زمینه تولید فولاد‌خام هم ظرفیت تولید این محصول در پایان سال قبل 24میلیون تن اعلام شد در حالی که تولید واقعی فولاد‌خام در سال 1391 به 14/8 میلیون تن رسید. از سوی دیگر ظرفیت تولید فولاد‌خام در سال 1383 معادل 10میلیون تن اعلام شده و تولید فولاد آن سال نیز به حدود 9میلیون تن رسید. با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که ظرفیت خالی تولید فولاد‌خام در کشور در پایان سال 1383 و 1391 به ترتیب 10 و 38درصد بوده است.
ممکن است مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت بخواهند این‌طور توجیه کنند که مدتی طول می‌کشد که سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده به نتیجه برسد یا مدتی طول می‌کشد تا خطوط تولید ایجاد‌شده به تولید با ظرفیت کامل برسند اما این توجیه نیز چندان پذیرفتنی نیست. زیرا در هر صورت دست‌کم در سه حوزه کلیدی خودرو، فولاد و سیمان ظرفیت‌های خالی در تولید در چند سال گذشته افزایش یافته است. این در حالی است که پیش‌تر نیز بارها اتاق بازرگانی و خانه صنعت و معدن نسبت به افزایش ظرفیت‌های خالی در بخش تولید کشور هشدار داده بودند اما هر‌‌‌بار وزارت صنعت، معدن و تجارت این هشدارها را رد کرده بود.
افزایش ظرفیت‌های خالی تولید در سال‌های اخیر در شرایدر رقم می‌خورد که در دو سال اخیر، آماری از رشد صنعتی کشور در دست نیست و گویی دولتی‌ها نیز با توجه به وضعیت تولید کشور انگیزه‌ای برای اعلام این نرخ رشد ندارند اما به گفته حسین ساسانی، دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران، در خوشبینانه‌ترین حالت با توجه به ظرفیت‌های خالی بخش تولید و سرمایه‌گذاری‌هایی که در این بخش صورت نگرفته، رشد صنعتی کشور تنها دو تا چهاردرصد است.
در همین خصوص ساسانی با اشاره به این‌که نرخ رشد صنعتی کشور در سال‌های گذشته و به‌خصوص در دولت اصلاحات، به 12درصد رسیده بود و نرخ خوبی داشتیم، به بهار می‌گوید: «پس از تجربه نرخ دو‌رقمی رشد صنعتی، در سال‌های اخیر این نرخ به‌شدت کاهش یافته و بنابر اعلام مرکز آمار در سال‌های 89 و 90 نرخ رشد صنعتی کشور حدود شش‌درصد بوده است.» او در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایدر که واحدهای تولیدی کشور دارند، رشد شش‌درصدی قابل قبول است یا خیر؟ ادامه می‌دهد: «با توجه به رشد 12درصدی در سال‌های گذشته، نرخ‌های رشدی که در سال‌های اخیر تجربه شده، مطلقا قابل دفاع نیست. نمی‌توان گفت رشد خوبی تجربه کرده‌ایم زیرا این رشد، افت شدیدی داشته و نتوانسته روند گذشته را حفظ کند.»
دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران، درباره این‌که به جز صنایع بزرگی که آمار تولید و ظرفیت‌های خالی آن‌ها در دسترس است، چه بخش‌های دیگری با ظرفیت‌های خالی تولید روبه‌رو هستند، تصریح می‌کند «در بسیاری از صنایع ظرفیت‌های خالی داریم، اما آمار درست و دقیقی از میزان ظرفیت‌های خالی آن‌ها و حتی تولید آن‌ها در دست نیست.»
ساسانی ادامه می‌دهد: «اتفاقی که در سال‌های اخیر افتاده و وضعیت تولید واحدهای صنعتی را نابسامان‌تر یا به عبارتی بدتر کرده، عدم ارتباط موثر با سایر کشورهای جهان است که مشکلات تامین مواداولیه، نوسازی تجهیزات و ورود تکنولوژی‌های روز را با خود به همراه آورده است.»
او با اشاره به این‌که واحدهای تولیدی نمی‌توانند مواداولیه مورد‌نیاز خود را به‌راحتی وارد کنند و به این ترتیب همواره با مشکل تامین مواد اولیه روبه‌رو هستند، یادآور می‌شود «کمبود مواداولیه راهی جز خالی‌ماندن ظرفیت‌های تولید باقی نمی‌گذارد.»
دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران می‌گوید: «مشکل بعدی فرسوده و مستهلک‌شدن، ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی است که واحدها را مجبور به نوسازی می‌کرد که این امر نیز با توجه به محدودیت‌های بین‌المللی امکان‌پذیر نبود و کشورها حاضر به همکاری با بخش‌های تولیدی کشور نیستند.» ساسانی تصریح می‌کند: «در این شرایط واحدهای تولیدی با مشکل واردات گسترده کالا و تامین بازار با کالاهای وارداتی روبه‌رو بودند که باید با به‌روز کردن ماشین‌آلات و کاهش زمان تولید، شرایط رقابت‌پذیری را فراهم می‌کردند که این امر نیز با توجه به همین محدودیت‌ها امکان‌پذیر نبود. در این میان، نیاز کشور با کالاهای وارداتی تامین می‌شود و ظرفیت‌های خالی به دلیل از دست‌رفتن قدرت رقابت‌پذیری در حال افزایش است.»
او با اشاره به این‌که در این میان، واحدهایی که وابستگی به واردات مواداولیه ندارند یا تکنولوژی آن‌ها نیاز به بازسازی و... ندارد هم با چالش نقدینگی روبه‌رو هستند، می‌گوید: «در این واحدها هم مشکلات تامین نقدینگی ظرفیت‌های تولید را خالی گذاشته است.»
او با تاکید بر این‌که با این شرایدر که واحدهای صنعتی دارند، نرخ رشد صنعتی کشور بسیار پایین‌تر از سال‌های پیش است، این نرخ را در خوشبینانه‌ترین شرایط بین دو تا‌چهار درصد برآورد می‌کند.
دبیرکل کنفدراسیون صنعت ایران با اشاره به این‌که رشد صنعتی و رشد اقتصادی کشور ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند، یادآور می‌شود: «در سال‌های اخیر همواره برای کشور رشد اقتصادی صفر و منفی برآورد شده است که با توجه به ارتباط تنگاتنگ رشد اقتصادی با رشد صنعتی، می‌توان نتیجه گرفت که رشد صنعتی کشور هم اوضاع اصلا خوبی ندارد و این رشد دو‌تا‌‌چهار درصدی هم بسیار خوشبینانه است.
