مصوبه دولت، وزارت اقتصاد و گمرک دنبال ترخیص ماشین‌های باقیمانده در گمرک هستند و تحقق این امر مطمئنا روی قیمت خودرو اثرگذار خواهد بود. به نظر می‌رسد یکی از راهکارهایی که دولت می‌تواند تاثیر فوری روی کاهش قیمت خودرو بگذارد، همین است که خودروهای وارداتی را سریع‌تر ترخیص کند یا مجوز ترخیص آن را صادر کند تا این خودروها وارد بازار شوند. در این مسیر حتی اگر مجوز واردات خودرو بدون انتقال ارز هم صادر کند، یقینا روی کاهش قیمت خودرو اثرگذار خواهد بود. اینجا اصلا بحث این نیست که دولت ارزی اختصاص دهد، درواقع صادرکننده به جای کالایی که صادر کرده و نمی‌خواهد ارز آن را بیاورد، خودرو وارد کند. زمانی رانت ایجاد می‌شود که دولت بخواهد تسهیلاتی برای بازار خودرو قائل شود یا ارز دولتی تخصیص داده شود ولی در اینجا هدف این است که دولت این کار را نکند. بخش زیادی از نارضایتی خریدارانی که اقدام به پیش‌خرید خودرو کرده‌اند، به خاطر بی‌برنامگی خودروسازها است. چه خودرو زمانی که ارزان باشد، تولید و در جایی انبار می‌کنند و چه وقتی گران می‌کنند، بهانه‌های دیگری دارند. اما بالاخره واقعیت تلخ دیگری وجود دارد که آنها هم تحت‌تاثیر این تحریم‌ها قرار گرفته‌اند ولی نقطه کلیدی این است که وقتی به هر دلیلی دچار مشکل می‌شوند، باید تکلیف مشتری را سریع تعیین کنند. وقتی مشتری را سریع تعیین تکلیف نمی‌کنند به همین اعتراضات و عوارض اجتماعی می‌انجامد. حداقل در این 40سال مردم یاد گرفته‌اند که اقتصاد دستورپذیر نیست. حتی زمانی که خواستند با پیش‌فروش سکه، قیمت سکه را کنترل کنند یا با تخصیص ارز، قیمت ارز را کنترل کنند که در هر دو مورد، دولت‌های گذشته موفق نشدند و طبیعتا در قیمت مسکن هم همین‌طور است. منطق اقتصاد هم گویا و هم ساده است و این عرضه و تقاضاست که قیمت را تعیین خواهد کرد. بنابراین اگر به منطق اقتصاد برگردیم، بسیاری از آسیب‌ها را می‌توانیم نداشته باشیم. البته برگشت به منطق اقتصاد به این معنی نیست که ارزانی اتفاق بیفتد بلکه قیمت‌ها پیش‌بینی‌پذیر می‌شوند. امروز در اقتصاد ایران قیمت‌ها قابل پیش‌بینی نیست و گویی تلاش می‌شود که قیمت‌ها پیش‌بینی‌ناپذیر باشند. وقتی بازار قیمت را تعیین کند، پیش‌بینی‌پذیر خواهد شد. البته این بحث بدین معنی نیست که اگر امروز دولت تن به این قاعده دهد و بخواهد قواعد بازار را رعایت کند تا عرضه و تقاضا قیمت را تعیین کنند، دیگر قیمت‌ها نوسان نخواهد داشت. درواقع زمانی باید بگذرد تا قیمت‌ها به ثبات برسد.

* استاد دانشگاه