به گزارش اتاق خبر، در اين زمينه «آرمان ملي» گفت‌وگويي با بهرام شهرياري، تحليلگر صنعت خودرو، انجام داده است که در ادامه مي‌خوانيد.
اخيرا زمزمه‌هايي مبني بر پيشنهاد وزير امور اقتصادي و دارايي براي دريافت ماليات از خودروهاي صفر شنيده مي‌شود. دريافت چنين مالياتي چه تاثيري بر بازار خودرو مي‌گذارد؟
چنين تصميماتي جملگي خلق‌الساعه هستند و هيچ انديشه و برنامه‌اي پشتوانه آن نيست. شايد اخذ ماليات از خودروهاي صفر براي چند هفته از ميزان سوداگري بازار بکاهد و قيمت‌ها را به ثبات برساند، اما در بلندمدت اثرات سوء خواهند داشت. از اين رو اخذ ماليات از خودروهاي صفر صرفا جنبه مسکن دارد و نمي‌تواند کارآيي لازم را داشته باشد. تا زماني که زمينه‌هاي يک مشکل حل نشود، معضلات به شکل ديگري خود را نشان مي‌دهند. حال اگر بخواهيم جزئي‌تر وارد مساله ماليات بر خودروهاي صفر شويم اين پرسش پيش مي‌آيد که دولت چگونه مي‌خواهد خودروهاي صفر را تشخيص دهد؟ صاحبان خودرو مي‌توانند چند کيلومتر از خودرو سواري بگيرند تا از حالت صفر خارج شود. اين اتفاق براي آنها هزينه کمتري دارد تا اينکه بخواهند زير بار ماليات بروند. اين ابهام وجود دارد که اصلا چه کسي مي‌خواهد تشخيص دهد که خودرو صفر است يا خير؟ همچنين دولت چندي پيش اعلام کرد قصد دارد از افرادي که داراي چند خودرو هستند ماليات بگيرد، اما چنين اتفاقي هم ممکن نيست. افراد خودرو دوم و سوم را به نام اعضاي خانواده و دوستانشان مي‌زنند و بدين صورت دارايي خود را کتمان مي‌کنند. از دولت و مجلس انتظار مي‌رود زماني که طرح و پيشنهادي را ارائه مي‌دهند ابتدا تمام جوانب آن را بسنجند و مسيرهاي ميان‌بر طرح را هم در نظر بگيرند. از زماني که صادرات نفت کشور به حداقل خود رسيده، هر مسئول و سياستمداري پيشنهاد اخذ ماليات مي‌دهد. اولا مردم که نبايد تاوان تحريم‌ها را پس دهند. آقايان از يک طرف مدام تاکيد مي‌کنند که خودرو کالاي سرمايه‌اي نيست و مردم نبايد خود را با چشمداشت دارايي بخرند، از سوي ديگر قصد دارند براي آن ماليات وضع کنند. در کجاي دنيا از کالاي مصرفي بدين شکل ماليات اخذ مي‌شود؟ البته اميدواريم اين طرح در حد همان پيشنهاد و گمانه‌زني بماند و به مرحله عمل نرسد. در ثاني اگر هم قرار است درآمدهاي مالياتي جايگزين نفت شود، چنين پيشنهاداتي صرفا راه فرار هستند تا اينکه شبيه به راهکار باشند. البته بعيد است که اين طرح حداقل به شيوه‌اي که اکنون مطرح شده اجرا شود.
شما چه راهکاري را براي کاهش سوداگري در بازار خودرو ارائه مي‌دهيد؟
متاسفانه اقتصاد ايران با چنين بحران‌هايي مواجه شده که ديگر نمي‌توان راهکاري درست و مشخص ارائه داد. دولت هر طرف را که ترميم کند، زخم طرف ديگر عميق‌تر مي‌شود. به هر حال بايد شرايط را سنجيد و سپس برنامه‌ريزي کرد. اما نبايد اين نکته را فراموش کرد که با انجام قرعه‌کشي و اخذ ماليات از خودروهاي صفر نه‌تنها دردي دوا نمي‌شود، بلکه يک انحصار ايجاد مي‌شود تا بازار ملتهب‌تر شود. طبيعتا اگر قرار باشد فروشنده خودرو صفر مالياتي بپردازد، نرخ آن ماليات را روي قيمت نهايي خودرو مي‌کشد تا حاشيه امن سود خود را حفظ کند. زماني که مردم مشاهده مي‌کنند ارزش پول هر روز از بين مي‌رود و ثروت خود را از دست مي‌دهند، به دنبال راهي براي حفظ ارزش سرمايه خود مي‌گردند. آنها با پول نقد خود يا ارز، طلا، سکه و سهام مي‌خرند و يا در بازارهايي نظير خودرو و مسکن سرمايه‌گذاري مي‌کنند. با کاهش ارزش پول ملي سفره مردم کوچک شده، دولت ديگر با ماليات‌هاي عجيب نبايد باقي‌مانده ثروت مردم را هم از آنها بگيرد. مردم مالياتي بيشتر از کاهش ارزش پول ملي نمي‌توانند بپردازند.
البته هدف از انجام قرعه‌کشي و يا اخذ ماليات از خودروهاي صفر کاهش سوداگري عنوان شده است. آيا اين اقدامات به نفع متقاضي واقعي تمام مي‌شود؟
خير؛ اين اقدامات به سوداگري دامن مي‌زند.
آيا اصلي‌ترين مشکل بازار خودرو سوداگري است که نهادهاي دولتي هر اقدام خود را در راستاي مبارزه با سوداگري توجيه مي‌کنند؟
قبل از اينکه بخواهيم به مشکلات بازار خودرو بپردازيم، بايد اعلام کرد که اساسا مشکل تمامي صنايع ضعف ساختارهاي اقتصاد کلان کشور است. هر نوع فعاليت اقتصادي که به بهبود توليد ناخالص داخلي منجر مي‌شود، به حاشيه رفته و دولت سعي دارد با زور و دستور تمام مشکلات را حل کند. به‌عنوان مثال صادرکنندگان مدام تهديد مي‌شوند که اگر ارز صادراتي خود را به کشور بازنگردانند به عقوبت سختي دچار مي‌شوند. اما مگر ميزان صادرات غيرنفتي ايران چقدر است؟ صادرکننده اصلا از کدام مسير ارز را بلافاصله به کشور بازگرداند؟ نمي‌توان که تمام مشکلات ارزي کشور را بر سر صادرکننده يا هر صنف ديگري خالي کرد. ماجرا اين است که ما هيچ‌گونه برنامه‌اي در اقتصاد و صنعت نداريم. دولت‌ها نگاه سياسي به اقتصاد دارند و هيچ‌گاه بر برنامه‌اي اقتصادي توليد را پيش نبرده‌اند. صنعت خودرو فقط يک بخش است که فقط چند بار از توليد خودرو ملي سخن به ميان آمده و از چند خودرو ملي هم رونماي شده، اما واقعا کدام يک از اين خودروها تمام‌ملي بوده‌اند؟ کدام دولت ابتداي و انتهاي اين صنعت را مشخص ساخته است؟
پس از تغييرات ايجادشده در وزارت صمت آرامش دو سه هفته‌اي بر بازار خودرو حاکم شد و قيمت‌ها روند تعديل به خود گرفتند. اما طولي نينجاميد که دوباره قيمت‌ها روند افزايشي به خود گرفتند. به نظر شما چه آينده‌اي پيش‌روي بازار خودروست؟
اولا آرامش و تعديلي در بازار اتفاق نيفتاد و فقط بازار دو سه هفته در پي اين بود که مسير جديدي براي گراني پيدا کند که امروز آن را پيدا کرده است. امروز نه توليدي اتفاق مي‌افتاد، نه فروشي و نه وارداتي. ارز هم که قرار نيست از حرکت بايستد. از گشايش‌هاي بين‌المللي هم که خبري نيست. در اين صورت نمي‌توان انتظار کاهش قيمت‌ها را داشت و بدون شک بازار خودرو به روند افزايشي خود ادامه مي‌دهد.
