رهبر انقلاب در آغاز سال جاری و در صحبت های نورزی خود، سال 1399 را سال جهش تولید نامگذاری کردند و خطاب به دست‌اندرکاران تأکید کردند: "جوری عمل کنید که با جهش تولید، تغییری محسوس در زندگی مردم به‌وجود آید".
به گزارش اتاق خبر، به نقل از تابناک اقتصادی، بعد از گذشت حدود 5 ماه از این سخنان رهبر انقلاب، ایشان در روز عید قربان در صحبت خود با مردم یک بار دیگر به مسئله جهش تولید و موانع موجود بر سر راه آن اشاره کردند. حضرت آیت الله خامنه ای در این سخنان خود مساله «هدایت نقدینگی به سمت تولید» و همچنین «رفع موانع جهش تولید» را از دیگر اولویتهای اقتصاد کشور خواندند و گفتند: عده‌ای از کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند رؤسای سه قوه کارگروهی را برای شناسایی و رفع موانع تولید تعیین کنند.
همچنین آیت الله رئیسی رئیس قوه قضائیه نیز، به تازگی در دیداری با مدیران بانکها بر لزوم فعال سازی واحدهای تولیدی و کارخانه‌های تحت تملک بانکها و بازگشت آن‌ها به چرخه تولید تأکید کردند و گفتند: مقام معظم رهبری تصریح فرمودند از زمانی که بانکها یک کارگاه یا کارخانه را تملیک می‌کنند، باید با استفاده از همه امکانات خود به تقویت توان تولید کشور کمک کنند. وی از راکد کردن املاک، منابع و سرمایه بانکها برای دستیابی به سود بیشتر بر اساس تورم نیز انتقاد و تأکید کرد: بانکها باید از طریق سرمایه گذاری و تخصیص امکانات خود به بخش تولید سودشان را افزایش دهند نه از راه‌های نادرستی، چون راکد کردن منابع.
حالا پرسش این است که چرا تولید و جهش آن دارای اهمیت می باشد و رهبر انقلاب و سران قوا به آن تاکید دارند و مهمترین موانع بر سر راه تولید از دیدگاه فعالان اقتصادی چیست؟
چرا تولید و جهش آن دارای اهمیت می باشد؟
پاسخ این پرسش را می توان در صحبت های 17 اردیبهشت ماه 1399 رهبر انقلاب یافت. وی در این تاریخ و به‌مناسبت هفته‌ی کار و کارگر، در ارتباط تصویری مستقیم و سه‌ساعته با هفت مجموعه‌ی تولیدی در خصوص دلایل انتخاب شعار جهش تولید برای سال جاری و اهمیت رونق تولید فرمودند: من می‌خواهم این را بگویم که تولید را می‌توان به سیستم ایمنی و دفاعی بدن تشبیه کرد. اگر ما در اقتصاد کشور، اقتصاد را به یک بدن انسان تشبیه بکنیم، سیستم دفاعی و امنیّت‌ّبخشِ اقتصاد عبارت از تولید است؛ یعنی آن چیزی که می‌تواند ویروس‌های مهاجم و میکروب‌های مهاجم به اقتصاد را خنثی بکند و آن را سالم نگه دارد تولید در کشور است. ایشان افزودند: تولید می‌تواند یک اقتصاد ملّی قوی را در کشور تشکیل بدهد؛ یعنی در ساخت یک اقتصاد قوی، تولید نقش اوّل را دارد؛ یک تأثیر حیاتیِ غیر قابل انکاری را در اداره‌ی کشور دارد. رهبر انقلاب در ادامه فرمودند: اینکه خود یک ملّت بتواند تولیدکننده و تأمین‌کننده‌ی نیازهای خودش باشد، به او اعتماد به نفْس می‌دهد، به او احساس عزّت می‌دهد؛ پس می‌بینید مسئله‌ی تولید، ابعادی فراتر از ابعاد اقتصادی محض دارد.
ایشان ادامه دادند: علاوه بر اینکه تولید می‌تواند بر روی کلّیّه‌ی شاخصهای اقتصادی کشور اثر بگذارد؛ یعنی تولید می تواند در شاخصهای گوناگون مثل تولید ناخالص داخلی، مسئله‌ی اشتغال ــ که بسیار مسئله‌ی مهمّی است ــ مسئله‌ی عرضه‌ی کالا و خدمات، مسئله‌ی رفاه عمومی جامعه، مسئله‌ی صادرات و تأثیرگذاری فکری و فرهنگی‌ای که صادرات می‌تواند بکند، اثر بگذارد. به‌علاوه همان طور که عرض کردیم، تولید داخلی مایه‌ی افتخار ملّی است، به افراد جامعه اعتماد به نفْس می‌دهد و مانند اینها، بنابراین بیش از این، انسان در باب اهمّیّت تولید چه بگوید؟ تولید داخلی واقعاً حیاتی است برای کشور.
مهمترین موانع بر سر راه تولید و جهش آن از دیدگاه فعالان اقتصادی چیست؟
هر چند که قرار است که سران سه قوه کارگروهی را برای شناسایی و رفع موانع تولید تشکیل دهند اما باید گفت که از مدت ها قبل اتاق بازرگانی ایران طی گزارش هایی فصلی با عنوان پایش محیط کسب و کار به شناسایی موانع موجود بر سر راه کسب و کارها و تولید از دیدگاه فعالان اقتصادی پرداخته است.
گزارش های پایش محیط کسب و کار نوعی نظرسنجی از فعالان اقتصادی زیرمجموعه اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، تعاون ایران و اصناف ایران در سراسر کشور می باشد و این فعالان اقتصادی پیرامون 28 مولفه نظرات خود را به شکل عددی بین صفر (بهترین ارزیابی از مولفه) تا ده (بدترین ارزیابی از مولفه) ارائه می دهند و نتایج این نظرسنجی، شاخص ملی محیط کسب و کار ایران در هر فصل را نشان می دهد.
آخرین گزارش منتشر شده در این زمینه که مربوط به بهار 1399 می باشد نشان می دهد که به ترتیب سه مؤلفه "غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات"، "بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار" و "دشواری تأمین مالی از بانک ها" را به عنوان نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب و کار و تولید کشور نسبت به سایر مؤلفه ها مطرح بوده اند. سه مولفه ای که در یک سال گذشته نیز به عنوان سه مانع اول بر سر راه کسب و کارها تکرار شده اند و تنها اولویت آن ها فرق کرده است.
|
اولویت |
1 |
2 |
3 |
|
فصل |
|||
|
بهار 98 |
غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات |
بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار |
دشواری تأمین مالی از بانک ها |
|
تابستان 98 |
غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات |
دشواری تأمین مالی از بانک ها |
بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار |
|
پاییز 98 |
غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات |
بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار |
دشواری تأمین مالی از بانک ها |
|
زمستان 98 |
غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات |
بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار |
دشواری تأمین مالی از بانک ها |
|
بهار 99 |
غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات |
دشواری تأمین مالی از بانک ها |
بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار |
همان گونه که ملاحظه می گردد مانع "غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات" در یک سال گذشته به عنوان مهمترین مانع بر سر راه کسب و کارها و تولید از دیدگاه فعالان اقتصادی مطرح بوده است. مانعی که عمدتاً به دلیل نوسانات نرخ ارز ایجاد شده است. همچنین "بی ثباتی سیاست ها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب و کار" به عنوان دومین مانع بر سر راه کسب و کارها و تولید مطرح بوده است که عمدتاً از تصمیمات یک شبه سیاستگذاران و یا از موازی کارهای نهادهای مختلف نشات می گیرد. "دشواری تامین مالی از بانک ها" هم که سال هاست مطرح می باشد و از عوامل مختلفی چون فریز شدن منابع مالی بانک ها در بنگاه داری، سخت گیری در پرداخت تسهیلات از جمله ضامن و ... سرچشمه می گیرد.
بنابراین برای آن که جهشی در تولید ایجاد شود نیاز است تا این موانع که سال هاست مانع جهش تولید و کسب و کارها هستند، از سر راه کسب و کارها و تولید برداشته شوند. موانعی که پرتکرارترین و مهمترین موانع از دیدگاه فعالان اقتصادی می باشند.
