کد خبر:
6041
تاریخ انتشار: 30 شهریور 1390 - 14:48
اتاق نیوز- ظهور بازارهای نوظهور برای فرش دستباف ایران در پی یک ساله شدن تحریم فرش ایرانی از سوی آمریکا، شاید داغترین سوژهای باشد که امروز در مورد این محصول صادراتی استراتژیک به عنوان یکی از وزنههای تجارت خارجی کشور مطرح است و پرداختن به آن، بهانهای است تا سایه غفلت از این بخش را تا حدی کنار زد.
بازارهایی که اکنون سهم 13درصدی از فرش دستباف ایران را به خود اختصاص دادهاند و قرار است با تمهیدات اندیشیده شده، این سهم تا پایان سال جاری به حدود 25 درصد برسد.
اما فرش، جزو آن دسته اقلامی است که نامش در جهان با «ایران» اجین شده، اما متاسفانه این نام، به دلایلی چون کپیبرداری از نقشهای فرش دستباف ایرانی توسط رقبا، عدم بازاریابی مناسب برای فرشهای ایرانی، عدم هماهنگی طرحهای فرش دستباف ایرانی با سلایق جهانی، هزینههای بالای تولید فرش برای تولیدکنندگان و همزمان، مشکلات عدیده بافندگان فرش دستباف، هر سال، به اذعان کارشناسان، کمرنگ و کمرنگتر میشود و همین امر، نگرانیها در مورد این محصول صادراتی کشور را افزایش داده است.
پیرو این موضوع، چند سالی است که دولت درصدد افزایش صادرات فرش دستباف برآمده تا شاید جایگاه از دست رفته آن میان اقلام صادرات غیرنفتی کشور بازیابی شود.
با اقداماتی که در جهت توسعه ارزش ریالی صادرات فرش صورت گرفت، سال گذشته بود که بالاخره صادرات فرش دستباف توانست از مرز 500 میلیون دلار عبور کند و تا حدی، چشمانداز صادراتی این محصول را روشن سازد.
اگرچه این خوشبینی دوام چندانی نداشت و آمار افزایشی صادرات فرش دستباف در چهار ماه ابتدایی سال جاری، با کاهش 9 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل روبهرو شد.
در مجموع، در چهار ماه نخست امسال، يك هزار و 600 تن فرش دستباف به ارزش 138 ميليون دلار صادر شد كه این رقم، نسبت به مدت مشابه سال قبل كه دو هزار و 400 تن فرش دستباف به ارزش 152 ميليون دلار بود صادر شده بود، كاهشي 9 درصدي نشان میدهد.
موضوعی که به نوعی، تمامی تلاشها برای افزایش صادرات فرش دستباف را زیر سوال برد و باز هم، به بروز نگرانی در مورد آینده صادراتی این کالا انجامید.
آمار متورم صادرات فرش!
اما فیصل مرداسی، رییس مرکز ملی فرش ایران، این موضوع را به نوعی دیگر توضیح میدهد و اساسا این امر را با اشاره به آنچه که «غیرنرمال بودن» آمار صادراتی مذکور در شرایط تحریم میخواند، توجیه میکند.
آن طور که مرداسی در این باره میگوید؛ آمريكا تا شش ماه نخست سال گذشته، عمدهترين واردكننده فرش دستباف از ايران محسوب ميشد، اما آمار صادراتي مدت مذکور، با توجه به آغاز زمزمههاي تحريم فرش دستباف ايران از سوی آمريكا، آماري غيرنرمال و متورم به نظر میرسد؛ چرا که این آمار، بهرغم بروز مشکلات فراوان در صادرات فرش به آمریکا، نسبت به مدت مشابه سال 1388، 49 درصد رشد از خود نشان میدهد. باید گفت که در واقع تجار ميخواستند قبل از آغاز تحريم، تا حد ممکن فرش صادر كنند و این موضوع شاید به غیرنرمال بودن آمار مورد اشاره منجر شده است.
اشاره مرداسی به «غیرنرمال» بودن آمار صادرات فرش در سال 89 بر این اساس است که طبق آمار واقعی، در سال 1388، رقم کلی صادرات فرش دستباف به آمريكا 90 ميليون دلار بود؛ اما در شش ماه ابتدايی سال 89، تاجران ايراني توانستند تنها 75 ميليون دلار فرش دستباف به آمريكا صادر كنند.
رییس مرکز ملی فرش دستباف ایران بر این اساس، كاهش 9 درصدي صادرات فرش، آن هم نسبت به يك دوره آماري غيرطبيعي را پذيرفتني میداند و در عین حال تاکید میکند که ما با وجود تحريم آمريكا، سال گذشته، مرز 500 ميليون دلار براي صادرات فرش دستباف را رد كرديم كه اين موضوع نشاندهنده بيتاثير بودن تحريم آمريكا است.
مرداسی البته از صادرات غیرمستقیم فرش دستباف به آمریکا نیز سخن میگوید و یادآوری میکند: بهرغم تحریم فرش دستباف ایرانی از سوی آمریکا، کشورهای امارات، افغانستان، پاکستان، ترکیه و کانادا رشد غیرطبیعی در واردات فرش از ایران داشتهاند تا فرش وارداتی را به آمریکا صادر کنند.
هدف گذاری 600 میلیون دلاری صادرات فرش
او سپس به هدفگذاری 600 میلیون دلاری صادرات فرش دستباف در سال جاری نیز اشاره و خاطرنشان میکند: هرچند، با توجه به رکود بازار فرش اروپا، رسیدن به این هدفگذاری، مشکل است؛ اما سعي مركز ملي فرش رسيدن به اين هدفگذاري و افزایش صادرات 556 میلیون دلاری به 600 میلیون دلار است؛ چرا که به هر حال، هنوز مردم آمريكا طالب فرشهاي دستباف ايراني هستند.
آن طور که رییس مرکز ملی فرش در این باره میگوید: اولين گام در اين مورد، غفلت نكردن از بازارهاي سنتي فرش دستباف ايراني است و البته برنامههايي نيز براي بازارهاي جديد فرش در نظر گرفته شده است؛ زیرا قدرت مانور در اين بازارها بيشتر است و ميتوان به سرعت، حجم صادرات به این بازارها را افزایش داد.
سهم بازارهای جدید از فرش ایران
شاید منظور این مقام مسوول در این حوزه، بازارهای نوظهور فرش کشورهایی چون آفريقاي جنوبي، مالزي و چين باشد که سطح تقاضای آنها برای فرش ایرانی بسیار بالا برآورد شده است. در این بین، حجم صادرات فرش به این بازارهاي هدف جديد، 70 ميليون دلار برآورد شده و سهم اين كشورها از كل صادرات فرش دستباف ايران به دنيا نيز رقم 13 درصد را نشان ميدهد.رییس مرکز ملی فرش در ادامه، با اشاره به برگزاری بیستمین نمایشگاه بینالمللی فرش دستباف تهران از اول مهر ماه نیز برگزاری چنین نمایشگاههایی را یکی از راههای افزایش صادرات و حفظ بازارهای جهانی فرش دستباف ایران میداند. در این بین البته، برای روانتر کردن چرخه تولید فرش دستباف در کشور از جشنواره فروش فرش دستباف در داخل کشور نیز نباید غافل شد که سال گذشته در 14 استان کشور برگزار شد و امسال نیز قرار است در 24 استان کشور برگزار شود. توجه به این جشنواره از آن جهت حائز اهمیت است که نگاه همزمان به دو بازار داخلي و خارجي را به نوعی شرط موفقيت در حوزه تجارت فرش دستباف دانست.
البته به اعتقاد کارشناسان و فعالان بخش هنر – صنعت فرش، در شرایط فعلی، قیمت بالای فرش دستباف یکی از مهمترین دلایل عدم رغبت ایرانیان برای خرید فرش دستباف محسوب میشود.
مردم فرش ارزان بخرند
در این رابطه سيد عباس کساييفر، رييس اتحاديه فروشندگان فرش دستباف تهران توضیحات مفصلتری میدهد. او هرچند معتقد است كه قيمت بالاي فرش دستباف ايراني به دليل هزينههاي بالاي توليد آن از بهترين مواد اوليه است، اما در عین حال تاكيد ميكند كه مردم ميتوانند با هزينههايي پايينتر فرش دستباف خريداري كنند. کسایی فر میگوید: فرشهاي هنري دستباف قيمت بسيار بالايي دارند؛ اما لزومي ندارد كه مردم به دنبال خريد اين نوع فرشها باشند و اساسا شمار خريداران اين فرشها هم محدود است. مردم ميتوانند با هزينه كردن رقمي در حدود يك ميليون و 500 هزار تومان، فرشهاي 6 متري كاشان، اردكان، خراسان و نايين را خريداري كنند، البته قيمت اين فرشها نيز بسته به طرح، نوع بافت و كيفيت مواد اوليه، به حدود 4 ميليون تومان هم ميرسد.
الزام زوجهای جوان به خرید فرش دستباف
رييس اتحاديه فروشندگان فرش دستباف تهران در مورد قرارگرفتن فرش دستباف در سامانه طرح خرید اعتباری کارکنان دولت نيز تصريح میکند: ما اطلاعات زيادي در مورد اين طرح نداريم؛ اما از صندوق مهر امامرضا خواستهايم كه سقف تسهيلات خود را به زوجهاي جوان افزايش دهد و مقداري از وام پرداختي خود به آنها را منوط به خريد فرش دستباف كند.
البته او تاکید میکند که اجرایی شدن مواردی از این قبیل، نياز به فرهنگسازي هرچه بیشتر در مورد فروش فرش دستباف در داخل دارد. بر اساس آمار، در حال حاضر، تنها حدود 10 تا 20 درصد از توليد فرش دستباف كشور در بازار داخلي مصرف ميشود که افزایش این سهم، نیاز به یک برنامهریزی دراز مدت و اصلاح و تغيير رويه ها و راهبردهاي توليد و مصرف فرش دستباف دارد.
کلید واژه ها :