آرمان- یکی از اصلی‌ترین کارکردهای اختصاص یارانه به سوخت توسط دولت‌ها افزایش سطح زندگی اقشار پایین جامعه است که عملا این افراد استفاده ناچیزی از این یارانه‌ها می‌برند و سهم قابل‌توجهی از این بودجه به اقشار پردرآمد می‌رسد. به نقل از رویترز بنا به اعلام صندوق بین‌المللی پول و آژانس بین‌المللی انرژی، اختصاص یارانه به سوخت‌های فسیلی در کشورهای درحال توسعه، سالانه بالغ بر 500میلیارد دلار هزینه در بر دارد.
بنا به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بزرگ‌ترین کشورهایی که به سوخت یارانه اختصاص می‌دهند در خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیا و بخش‌هایی از آمریکای لاتین واقع شده‌اند. این آژانس همچنین می‌افزاید در سال 2012 کشورهای صادرکننده انرژی بالغ بر سه‌چهارم یارانه سوخت جهان را به خود اختصاص دادند و اعضای اوپک بیش از نیمی از یارانه اختصاص داده شده در کل جهان را در قیمت سوخت خود لحاظ کرده‌اند. یارانه سوخت 82درصد از کل قیمت برق و سوخت در ونزوئلا، 80 درصد در لیبی، 79 درصد در عربستان‌سعودی، 74 درصد در ایران، و 56 درصد در الجزایرو عراق را شامل می‌شود.
در کشورهایی مانند چین و هند یارانه تنها به ترتیب 3 و 18 درصد از هزینه سوخت را دربر می‌گیرد. درحال حاضر کشورهای روسیه، ایران و عربستان سعودی بزرگ‌ترین کشورهای یارانه‌دهنده محسوب می‌شود که هر سه کشور ازجمله بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده انرژی محسوب می‌شوند. بالغ بر 180 میلیارد دلار در این سه کشور در سال 2012 صرف یارانه سوخت شده است. بنا به اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، در صورت اقدام کشورها به کاهش تدریجی اختصاص یارانه به سوخت و برق، تا سال 2020 بالغ بر 5 درصد از تقاضای انرژی در جهان کاهش خواهد یافت و از تولید 2 میلیارد تن گاز گلخانه‌ای دی‌اکسیدکربن در جهان جلوگیری خواهد کرد.
بنا به گزارش صندوق بین‌المللی پول، رساندن نرخ عرضه انرژی به تعرفه بین‌المللی می‌تواند باعث ذخیره 7/4 میلیون بشکه نفت در روز در جهان شود. بر اساس همین گزارش از 58 کشوری که به سوخت یارانه اختصاص می‌دهند، 46 کشور دارای کسری بودجه هستند و بدهی 27 کشور از این تعداد برابر یا بیش از 3 درصد از تولید ناخالص داخلی آنهاست. حذف یارانه می‌تواند بودجه دولت‌ها را بسیار بهبود بخشد به‌گونه‌ای که حذف یارانه در جهان می‌تواند کسری بودجه متوسط جهانی را از 1/2 درصد به 8/0 درصد کاهش دهد. در بسیاری از کشورها از جمله اندونزی، بودجه‌ای که به یارانه سوخت و انرژی اختصاص می‌یابد بیش از بودجه‌ای است که به بخش آموزش و سلامت در این کشورها اختصاص داده شده است. دولت‌ها اختصاص یارانه به سوخت و انرژی را با دو هدف افزایش رفاه اجتماعی برای قشر ضعیف و همچنین توسعه اقتصادی توجیه می‌کنند که درعمل هر دوی این اهداف مغفول مانده‌اند. بخش قابل‌توجهی از یارانه اختصاص داده شده به انرژی توسط اقشار متوسط و ثروتمند، به‌دلیل بهره بیشتر آنها از خودرو و لوازم الکتریکی، مصرف می‌شود. به‌عنوان مثال، 40 درصد بالای جامعه اندونزی بالغ بر 70 درصد از یارانه انرژی این کشور رامصرف می‌کنند و
40 درصد پایین همین جامعه تنها از 15 درصد یارانه اختصاص داده شده بهره می‌برند. اختصاص یارانه هم باعث ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و هدردادن انرژی می‌شود و هم باعث افزایش میزان قاچاق سوخت در کشورهای با یارانه انرژی بالا می‌شود. به‌گونه‌ای که بر اساس برآورد آژانس بین‌المللی انرژی، بالغ بر 60 هزار بشکه گازوئیل، به‌دلیل قیمت بسیار پایین و اختلاف قیمت بالا با کشورهای همسایه ایران، از این کشور به پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شود. کاهش یارانه و حذف آن توسط بسیاری از سازمان‌های بزرگ اقتصادی بین‌المللی ازجمله صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، و آژانس بین‌المللی پول حمایت شده است.
در بسیاری از کشورها ازجمله کنیا، فیلیپین، موزامبیک و ... اقداماتی درجهت کاهش یارانه حامل‌های انرژی، صورت گرفته است. اگرچه حذف کامل یارانه در کشورها غیرممکن به‌نظر می‌رسد اما می‌توان با اتخاذ تدابیری سهم یارانه را در قیمت حامل‌های انرژی در این کشورها کاهش داد. زمانبندی درست می‌تواند تأثیر بسزایی در کمک به دولت‌ها برای کاهش سهم یارانه داشته باشد به‌گونه‌ای که دولت‌ها می‌توانند با کاهش قیمت جهانی نفت، قیمت‌ها را کاهش نداده و در نتیجه سهم یارانه را کاهش دهند. کشورهایی مانند چین و اندونزی با استفاده از همین استراتژی توانسته‌اند سهم یارانه در قیمت سوخت را در سال 2010 کاهش دهند. یکی دیگر از راه‌های کاهش یارانه در سوخت، تعریف فرمولی برای تعیین قیمت انرژی بر اساس تعرفه جهانی است که می‌تواند از افزایش سهم یارانه در قیمت حامل‌های انرژی جلوگیری کند.
کد خبر:
61789
تاریخ انتشار: 28 اردیبهشت 1393 - 08:52
آرمان- یکی از اصلی‌ترین کارکردهای اختصاص یارانه به سوخت توسط دولت‌ها افزایش سطح زندگی اقشار پایین جامعه است که عملا این افراد استفاده ناچیزی از این یارانه‌ها می‌برند و سهم قابل‌توجهی از این بودجه به اقشار پردرآمد می‌رسد. به نقل از رویترز بنا به اعلام صندوق بین‌المللی پول و آژانس بین‌المللی انرژی، اختصاص یارانه به سوخت‌های فسیلی در کشورهای درحال توسعه، سالانه بالغ بر 500میلیارد دلار هزینه در بر دارد.
بنا به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بزرگ‌ترین کشورهایی که به سوخت یارانه اختصاص می‌دهند در خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیا و بخش‌هایی از آمریکای لاتین واقع شده‌اند. این آژانس همچنین می‌افزاید در سال 2012 کشورهای صادرکننده انرژی بالغ بر سه‌چهارم یارانه سوخت جهان را به خود اختصاص دادند و اعضای اوپک بیش از نیمی از یارانه اختصاص داده شده در کل جهان را در قیمت سوخت خود لحاظ کرده‌اند. یارانه سوخت 82درصد از کل قیمت برق و سوخت در ونزوئلا، 80 درصد در لیبی، 79 درصد در عربستان‌سعودی، 74 درصد در ایران، و 56 درصد در الجزایرو عراق را شامل می‌شود.
در کشورهایی مانند چین و هند یارانه تنها به ترتیب 3 و 18 درصد از هزینه سوخت را دربر می‌گیرد. درحال حاضر کشورهای روسیه، ایران و عربستان سعودی بزرگ‌ترین کشورهای یارانه‌دهنده محسوب می‌شود که هر سه کشور ازجمله بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده انرژی محسوب می‌شوند. بالغ بر 180 میلیارد دلار در این سه کشور در سال 2012 صرف یارانه سوخت شده است. بنا به اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، در صورت اقدام کشورها به کاهش تدریجی اختصاص یارانه به سوخت و برق، تا سال 2020 بالغ بر 5 درصد از تقاضای انرژی در جهان کاهش خواهد یافت و از تولید 2 میلیارد تن گاز گلخانه‌ای دی‌اکسیدکربن در جهان جلوگیری خواهد کرد.
بنا به گزارش صندوق بین‌المللی پول، رساندن نرخ عرضه انرژی به تعرفه بین‌المللی می‌تواند باعث ذخیره 7/4 میلیون بشکه نفت در روز در جهان شود. بر اساس همین گزارش از 58 کشوری که به سوخت یارانه اختصاص می‌دهند، 46 کشور دارای کسری بودجه هستند و بدهی 27 کشور از این تعداد برابر یا بیش از 3 درصد از تولید ناخالص داخلی آنهاست. حذف یارانه می‌تواند بودجه دولت‌ها را بسیار بهبود بخشد به‌گونه‌ای که حذف یارانه در جهان می‌تواند کسری بودجه متوسط جهانی را از 1/2 درصد به 8/0 درصد کاهش دهد. در بسیاری از کشورها از جمله اندونزی، بودجه‌ای که به یارانه سوخت و انرژی اختصاص می‌یابد بیش از بودجه‌ای است که به بخش آموزش و سلامت در این کشورها اختصاص داده شده است. دولت‌ها اختصاص یارانه به سوخت و انرژی را با دو هدف افزایش رفاه اجتماعی برای قشر ضعیف و همچنین توسعه اقتصادی توجیه می‌کنند که درعمل هر دوی این اهداف مغفول مانده‌اند. بخش قابل‌توجهی از یارانه اختصاص داده شده به انرژی توسط اقشار متوسط و ثروتمند، به‌دلیل بهره بیشتر آنها از خودرو و لوازم الکتریکی، مصرف می‌شود. به‌عنوان مثال، 40 درصد بالای جامعه اندونزی بالغ بر 70 درصد از یارانه انرژی این کشور رامصرف می‌کنند و
40 درصد پایین همین جامعه تنها از 15 درصد یارانه اختصاص داده شده بهره می‌برند. اختصاص یارانه هم باعث ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و هدردادن انرژی می‌شود و هم باعث افزایش میزان قاچاق سوخت در کشورهای با یارانه انرژی بالا می‌شود. به‌گونه‌ای که بر اساس برآورد آژانس بین‌المللی انرژی، بالغ بر 60 هزار بشکه گازوئیل، به‌دلیل قیمت بسیار پایین و اختلاف قیمت بالا با کشورهای همسایه ایران، از این کشور به پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شود. کاهش یارانه و حذف آن توسط بسیاری از سازمان‌های بزرگ اقتصادی بین‌المللی ازجمله صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، و آژانس بین‌المللی پول حمایت شده است.
در بسیاری از کشورها ازجمله کنیا، فیلیپین، موزامبیک و ... اقداماتی درجهت کاهش یارانه حامل‌های انرژی، صورت گرفته است. اگرچه حذف کامل یارانه در کشورها غیرممکن به‌نظر می‌رسد اما می‌توان با اتخاذ تدابیری سهم یارانه را در قیمت حامل‌های انرژی در این کشورها کاهش داد. زمانبندی درست می‌تواند تأثیر بسزایی در کمک به دولت‌ها برای کاهش سهم یارانه داشته باشد به‌گونه‌ای که دولت‌ها می‌توانند با کاهش قیمت جهانی نفت، قیمت‌ها را کاهش نداده و در نتیجه سهم یارانه را کاهش دهند. کشورهایی مانند چین و اندونزی با استفاده از همین استراتژی توانسته‌اند سهم یارانه در قیمت سوخت را در سال 2010 کاهش دهند. یکی دیگر از راه‌های کاهش یارانه در سوخت، تعریف فرمولی برای تعیین قیمت انرژی بر اساس تعرفه جهانی است که می‌تواند از افزایش سهم یارانه در قیمت حامل‌های انرژی جلوگیری کند.
