اتاق نیوز- معدن کار ایرانی به هماهنگ شدن با ساختارهای جهانی نیاز دارد. دانش روز دنیا و تولید و فرآوری محصولات با قیمت‌های رقابت‌پذیر جهانی در سایه روابط بین‌المللی و ورود فناوری‌های روز دنیا محقق خواهد شد.
درحال‌حاضر صنایع معدنی که صادراتی هستند، توانسته‌اند با شرایط بازار جهانی هماهنگ شوند اما برخی دیگر از محصولات معدنی هنوز نتوانسته‌اند مسیر توسعه را برای تولید بهره‌ور هدایت کنند. از طرفی تعویق ۷ ماهه مذاکرات هسته‌ای ایران، برنامه‌ریزی‌ها و امیدواری‌های بخش خصوصی را می‌توانست به تعویق بیندازد اما پیام‌های مثبت از شرکت‌های بزرگ معدنی سایر کشورها به بخش خصوصی ایران نشان داده که خیلی زودتر از نتیجه‌گیری مذاکرات این روند آغاز شده است.
با توجه به علاقه‌مندی‌هایی که از سوی طرف‌های خارجی دیده می‌شود ایجاد تفاهم، دستاوردهایی در زمینه ورود فناوری و دانش‌های روز با انجام سرمایه‌گذاری‌های خارجی به همراه خواهد داشت که منجر به ارتقای دانش بومی در بخش صنایع معدنی خواهد شد.
حال اینکه این تاثیر مثبت چقدر در لایه‌های رشد معدن نفوذ می‌کند به سطح توافقات بستگی دارد به طوری که با حذف کامل تحریم‌ها شکوفایی اقتصادی به صورت جهشی رخ خواهد داد و روند توسعه در بخش معدن با شیب بیشتری صورت می‌گیرد. درحال‌حاضر، تامین بازار از گره‌های بخش معدن و صنایع معدنی است که در سایه تعاملات بین‌المللی گشوده خواهد شد و منجر به رونق این بخش می‌شود، چراکه هرقدر دسترسی به بازار صادراتی تسهیل شود مواد معدنی با قیمت پایین‌تری در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت و به عبارت دیگر در قیمت تمام شده محصولات اثر خواهد گذاشت و با قیمتی رقابتی‌تر به مشتریان عرضه می‌شود که منجر به افزایش درآمد شرکت‌های خصوصی حاضر در معدن خواهد شد تا با تجدید سرمایه‌گذاری و توسعه فازهای معدنی تولیدات بیشتری داشته باشند.
تحریم بهانه‌ای برای کم کاری نیست
ابراهیم جمیلی، رییس‌خانه اقتصاد ایران به صمت می‌گوید: کشور ما در رابطه با مواد معدنی به‌طور تقریبی با کمبود مواجه نیست، بلکه جزو کشورهایی به شمار می‌رود که از نظر مواد معدنی، تنوع مواد معدنی و میزان ذخایر آن غنی است.
وی می‌افزاید: با اکتشافات انجام شده فعلی، ۵۷ میلیارد تن ذخایر کشف شده داریم و این در حالی است که اکتشافات ما سطحی بوده و اکتشافات عمقی و تکمیلی را انجام ندادیم بنابراین در این زمینه وابستگی کمتری به مواد معدنی داریم.
وی ادامه می‌دهد: آنچه که بخش معدن ما در تعاملات جهانی می‌تواند به‌دست بیاورد ماشین‌آلات معدنی در بخش‌های اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری و فناوری فرآوری مواد معدنی است. در این زمینه تعاملات بین‌المللی می‌تواند تاثیرگذار باشد.اگر سطح تعاملات بالاتر برود و منجر به ورود فناوری‌های نوین و ماشین‌آلات پیشرفته شود، مهندسان ایرانی توان مهندسی معکوس و به‌دست آوردن فناوری‌های به کار رفته در ماشین‌آلات را دارند و می‌توانند با الگوسازی به خودکفایی برسند.
وی با اشاره به اینکه ساخت این ماشین‌آلات مقرون به صرفه نیست، اظهار می‌دارد: می‌توانیم بیشترین انرژی خود را صرف جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی کنیم، در شرایط فعلی که سرمایه بانک‌های داخلی محدود است و از طرفی دیگر توجیه طرح‌های معدنی نیز خوب است باید اجرای آنها تسریع شود. بنابراین می‌توانیم از شرکت‌ها یا افرادی کمک بگیریم که سرمایه و فناوری را با هم می‌آورند.
ابراهیم جلیلی توضیح می‌دهد: این امر نیاز به یک کار گروهی دارد که در آن باید از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، وزارت خارجه، اتاق بازرگانی، سفارتخانه‌های ایران در کشورهای مقصد، تشکل‌های معدنی بخش خصوصی و علاقه‌مندان به معدن دعوت به کار شود تا شرایط برای رشد بخش معدن فراهم شود.
وی با بیان اینکه بیشترین نیاز ما به سرمایه است، اضافه می‌کند: ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاران خارجی توسط رسانه‌های انگلیسی زبان، نظیر شبکه‌های برون مرزی صدا و سیما با معرفی مزیت‌های معدنی ما منجر به جلب سرمایه ایرانیان خارج از کشور که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری هستند می‌شود. در این خصوص لازم است وزرات امور اقتصادی و دارایی برنامه‌های مدونی برای معرفی مزیت‌های معدنی ما داشته باشد.
وی در خصوص وضعیت فعلی مذاکرات که تا تیر ماه سال آینده به تعویق افتاد و بایدها و نبایدهای فعلی اقتصاد معدنی می‌گوید: درست است که مذاکرات به تعویق افتاده اما باید توجه داشت که تا همین الان نیز تحریم‌ها سست شده است و ما باید تلاش‌مان را بیشتر کنیم. به اعتقاد بنده، اتاق بازرگانی الان وظیفه دارد با اعزام هیات‌های مختلف به کشورهای دیگر، مزیت‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن را تشریح و از طریق بخش خصوصی آن کشورها، دولت‌های‌شان را زیر فشار قرار دهند که با ایران تعاملات اقتصادی خود را در سطح بالاتری بهبود بخشند.
ابراهیم جمیلی در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که نباید به صرف وجود تحریم‌ها، دست از تلاش بکشیم و می‌گوید: به‌طور قطع گام برداشتن در این مسیر منجر به موفقیت‌های بزرگی می‌شود، چرا که تحریم اگر چه محدودیت‌هایی را بر ما تحمیل کرده، ولی نباید ازتلاش برای رفع اثرات سوءتحریم‌ها به نفع خود دست برداریم.
وی به کمکی که بخش خصوصی کشور در این رابطه می‌تواند انجام دهد، اشاره می‌کند و می‌افزاید: ممکن است بخش خصوصی توانمند نباشد اما باید به این بخش کمک کرد تا با حمایت‌های لازم زمینه دور زدن تحریم‌ها فراهم شود به طوری که در بین بخش خصوصی کسانی هستند که توانایی لازم را برای این کار دارند.
رییس خانه اقتصاد ایران ادامه می‌دهد: در زمان دولت نهم و دهم، بر اثر فشارهایی که از هر سو برای تحریم ایران شکل می‌گرفت، جریان فاینانس بسته شد و از طرف دیگر نقل و انتقال پول از طریق بانک‌ها تعطیل شد ولی درحال‌حاضر با جو مثبت به وجود آمده، با کمی تلاش می‌توانیم اعتماد دوباره را به‌دست بیاوریم و در این میان وظیفه بخش خصوصی کمتر از بخش دولتی نیست.
یک اتفاق مثبت
جمشید عدالتیان، عضو اتاق ایران و تهران نیز در خصوص وظیفه بخش خصوصی معدنی در وضعیت فعلی روند مذاکرات توافق ایران و گروه ۱+۵ به صمت می‌گوید: من باید به نکته جالبی اشاره کنم که در جریان مذاکرات اخیر اتفاق افتاده و آن این است که بسیاری از شرکت‌های اروپایی متوجه شدند که جزو تحریمی‌ها نیستند اما فضای تبلیغاتی به شکلی بود که فکر می‌کردند تجارت آنها با ایران تحریمی بوده است و قادر نیستند تجهیزات معدنی به ایران ارسال کنند، در حالی که این‌گونه نبود.
وی با اشاره نقش بخش خصوصی می‌افزاید: آنها با تحریم ایران، بدون اینکه مصادیق و موارد تحریم را بدانند، فکر می‌کردند مشمول تحریم می‌شوند و از هرگونه معامله با ایران کنار کشیدند، این در حالی است که تنها کالاهایی که استفاده دوگانه‌ای داشت، تحریم بود اگر چه حتی این کالاها را نیز با اخذ مجوز می‌توانستند صادر کنند؛ حتی در هر کشور اروپایی دفتری برای مشخص کردن مصادیق تحریم وجود داشت اما شرکتی به این دفتر مراجعه نکرده بود. این امر باعث شد کمی یخ رابطه‌ها آب شود و روابط با ایران خارج از توافقنامه شروع کردند منتها هنوز مشکل جابه‌جایی و انتقال پول باقی است ولی این مشکل را می‌توان مثل گذشته دور زد.
جمشید عدالتیان می‌گوید: بخش خصوصی الان در حال برقراری ارتباط با طرف‌های خصوصی کشورهای اروپایی و... است و حتی در این بین آنها با هم رقابت می‌کنند. ایران در یک فضای رقابتی می‌تواند کالاهای خوبی را به‌دست بیاورد و باید از این فرصت برای به‌دست آوردن فناوری استفاده کند. او ادامه می‌دهد: تحرکات خوب در دو طرف دیده می‌شود درحال‌حاضر مهمانان زیادی می‌روند و می‌آیند و معتقدند دو طرف به نتیجه می‌رسند، این در حالی است که هنوز توافقات به نتیجه نرسیده است. کشورهای اروپایی، ایران را به عنوان قدرتمندترین کشور خاورمیانه پذیرفته‌اند و خود دارند راه را برای ما باز می‌کنند.
این عضو کمیسیون کسب و کار اتاق تهران به نکته‌ای کلیدی و راهبردی در این میان اشاره می‌کند و می‌گوید: درسی که تحریم‌ها به ما داد این بود که باید به دنبال سرمایه‌گذاری‌های مشترک با کشورهای اروپایی باشیم که در صورت ادامه تحریم‌ها، آنها را در ضرر و زیان خود شریک کنیم. درحال‌حاضر این کشورها چون سرمایه‌های‌شان در خطر نیست ما را زیر فشار می‌گذارند، ولی در صورتی که به دنبال سرمایه‌گذاری‌های مشترک برویم هم فناوری را به کشور خود آورده‌ایم هم از سرمایه‌های آنها به نفع خود بهره‌برداری کرده‌ایم. می‌توانیم با این کشورها به تولید و صادرات مشترک برسیم.
این عضو کمیسیون آموزشی، فرهنگی و اقتصادی در اتاق ایران در ادامه می‌گوید: در تحریم‌ها به یک‌سری از تجربیات باارزش رسیدیم که هزینه زیادی هم برای آن پرداخت کردیم که باید از آن استفاده کنیم و مثل گذشته یک واردکننده صرف نباشیم. بخش معدن بهترین ظرفیت را برای این کار دارد که از کشورهای دیگر برای ایجاد خط ارزش‌افزوده مواد معدنی استفاده کنیم.
منبع: گسترش صمت
