کد خبر:
97604
تاریخ انتشار: 25 اسفند 1393 - 11:10
اتاق نیوز- فراز جبلی- چند روزی بیشتر به پایان سال 93 نمانده است، اولین سالی که دولت تدبیر و امید به صورت کامل مدیریت اقتصاد را بر عهده داشت. تجارت خارجی در نیمی از سال 92 تحت مدیریت دولت دهم بود و در نیمه دوم سال به دلیل ثبت سفارش های انجام شده و انجام نشده در دولت قبل زیر سایه قرار داشت. اما در سال 93 بخش تجارت خارجی تحت تأثیر مستقیم سیاست های دولت تدبیر و امید قرار گرفت. رشد 22.05 درصد ارزش صادرات و 12.3 درصدی ارزش واردات، در شرایطی که در دو سال آخر دولت قبل با کاهش چشمگیر حجم تجارت فرامرزی رو به رو بودیم آماری به نسبت موفق را به تصویر می کشد اما به نظر می رسد در جزئیات ضعف هایی در تجارت خارجی ایران وجود دارد که به دلیل آمار موفق کلان از دیدها دور مانده است.
صادرات غیرنفتی که بوی نفت می دهد
بیش از 22 درصد رشد صادرات باعث شد که ارزش صادرات ایران به بیش از 46 میلیارد دلار در طول 11 ماهه سال 93 برسد؛ این در حالیست که در سال 92 در طول 11 ماه کمتر از 38 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی انجام شد. با این وجود این سوال مطرح است که چه کالاهایی بیشترین نقش را در رشد 22 درصدی ایران ایفا کرده اند.
بعد از بحث های متعدد و با توجه به شرایط اقتصاد ایران، آمار صادرات نفتی-گازی و غیرنفتی ایران در آمارهای رسمی جدا شد. با این وجود 29.53 درصد صادرات غیرنفتی ایران در واقع صادرات میعانات گازی بوده است. در 11 ماهه امسال 13 میلیارد و 376 میلیون دلار میعانات گازی از ایران صادر شد. این میزان صادرات در عمل باعث رشد 43.76 درصدی صادرات میعانات گازی در ایران بود. در واقع از حدود 22 درصد رشد صادرات ایران حدود 13 درصد آن مربوط به بخش میعانات گازی است.
دومین بخش مهم صادرات ایران را محصولات پتروشیمی تشکیل می دهند. رشد 31.86 درصدی صادرات محصولات پتروشیمی در شرایطی که 28.39 درصد از کل صادرات ایران را پتروشیمی ها تشکیل داده اند باعث شده است که دومین بخش مهم صادرات ایران محصولات پتروشیمی باشد.
در نهایت بخش سوم صادرات همان کالاهایی هستند که به عنوان صادرات غیرنفتی واقعی شناخته می شوند. این کالاها شامل محصولات معدنی و صادرات سنتی مانند پسته و فرش روی همدیگر فقط 5.56 درصد رشد داشته اند. حتی نگاهی به لیست محصولات مهم صادراتی هم به خوبی خبر از شرایط نفت زده صادرات غیرنفتی ایران می دهد. 5 کالای اول صادراتی ایران شامل پروپان مایع شده، بوتان مایع شده، متانول، پلی اتیلن و غیرنفت است.
محدود شدن شرکای تجاری
جدا از مشکل محدود شدن بخش عمده ای از تجارت خارجی به یک محصول، این موضوع خود را در بخش دیگری هم نشان می دهد. صادرات ایران به کشورهای عمده صادراتی محدود به چند کشور خاص شده است. 26.17 درصد صادرات ایران محدود به چین است. در 11 ماهه امسال بیش از 8.5 میلیارد دلار کالا از ایران به چین صادر شده است. این صادرات بیشتر میعانات گازی و محصولات پتروشیمی بوده است که رشدی 28 درصدی را تجربه کرده است. امارات متحده عربی هم در واقع هابی برای تجارت با کشورهای دیگر به ویژه چین است و این کشور هم 10.75 درصد صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. این کشور نیز رشد 6.58 درصدی در صادرات داشته است.
در مقابل دو بازار سنتی ایران در حال کوچک شدن است. ارزش صادرات ایران به افغانستان و هند به ترتیب 1.35 و 5.02 درصد کاهش یافته است. این موضوع در واقع زنگ خطری برای صادرات به ایران محسوب می شود.
این موضوع حتی خود را در بخش گمرکات صادراتی نیز به خوبی نشان می دهد. 3 گمرک اول صادراتی ایران که بار بسیار عمده ای از صادرات را به دوش می کشند به ترتیب، منطقه ویژه عسلویه، شهید رجایی و پتروشیمی بندر امام هستند. منطقه ویژه عسلویه و پتروشیمی بندر امام به ترتیب 34.1 و 48.6 درصد رشد را در 11 ماهه اول امسال تجربه کرده اند.
تراز تجاری منفی بدون میعانات
بر اساس آمار رسمی گمرکی ارزش صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی بدون احتساب میعانات گازی طی یازده ماهه سال 93 بیش از 32.6 میلیارد دلار بوده است در حالی که ارزش کل واردات در این مدت بیش از 48 میلیارد دلار محاسبه شد. با این حساب بیش 15.6 میلیارد دلار کسری تجاری در سال 93 برای ایران محاسبه شده است.
کلید واژه ها :
