عکاسی اولین بار در اواخر سلطنت محمدشاه قاجار توسط نظامیان و مستشاران اروپایی به ایران وارد شد. شاید بتوان اولین عکاس ایرانی را ناصرالدین شاه دانست. عکاس باید فردی خلاق و دارای ذوق هنری باشد برای عکاسی هم می توان به صورت تجربی و با گذراندن دوره های آموزشی آزاد کار کرد و هم می توان تحصیلات دانشگاهی کسب کرد. معمولا در کارهای حرفه ای وتخصصی، عکاسان دارای تحصیلات آکادمیک به کار گرفته می شوند البته داشتن تجربه در شغل عکاسی بسیار مهم است. اصلی ترین معضلاتی که عکاسان با آن درگیر هستند دخالت پیشخوان دولت در فعالیت های این صنف و وجود آتلیه های بدون جواز است.
برای بررسی بهتر شرایط این روزهای عکاسان سراغ منوچهر باستانی رئیس اتحادیه عکاسان و آتلیه داران رفته ایم، مشروح این گفت و گو را در ادامه می خوانید:
چند واحد صنفی دارای جواز کسب در سطح شهر تهران فعالیت می کنند و اصلی ترین معضل پیش روی این اتحادیه چیست؟
در سطح شهر تهران حدود 1800 واحد صنفی مجاز وجود دارد اما متأسفانه هم وطنان ما بدون اینکه اطلاعات کامل در خصوص آتلیه های مجاز داشته باشند؛به تبلیغات آرایشگاه ها اطمینان می کنند و بدون اطلاع از قانونی بودن این مراکز؛ کار عکاسی خود را به آن ها واگذار می کنند که در این شرایط اگر عکاس و مشتری در رابطه با قیمت و یا کیفیت کار با مشکلی مواجه شدند باید به اتحادیه مراجعه کنند. کمتر اتفاق می افتد عکاسان عضو اتحادیه زمینه ساز چنین مشکلاتی شوند چراکه مکان مشخصی دارند و اتحادیه به آن ها دسترسی دارد. به طور کلی بخش اعظمی از شکایات ثبت شده دراتحادیه مربوط به آتلیه های غیرمجاز است. عکاسان بدون جواز به دلیل اینکه زیرزمینی فعالیت می کنند جا و مکان مشخصی ندارند و ما تنها در صورت شکایت مشتریان می توانیم اطلاعاتی در مورد مکان فعالیت آنان داشته باشیم. به طور کلی اصلی ترین معضل پیش روی اتحادیه فعالیت آتلیه های غیر مجاز است. جا دارد از سازمان اماکن کمال قدردانی را داشته باشم. این سازمان همواره در زمینه تشخیص هویت و یافتن واحدهای صنفی متخلف همکاری های لازم را با اتحادیه داشته است.
چه سازمان هایی بر فعالیت آتلیه های عکاسی نظارت دارند؟
سازمان اماکن، اتاق اصناف تهران، وزارت صنعت، معدن و تجارت دستگاه هایی هستند که بر فعالیت آتلیه های عکاسی نظارت می کنند.
فرآیند جواز گرفتن از اتحادیه عکاسان به چه صورت است؟
یکی از دلایل اصلی اقدام نکردن اشخاص به دریافت جواز تمایل عکاسان برای فرار از مالیات ها و عوارض شهرداری و... است البته فرآیند کسب جواز دو الی سه ماه زمان می برد چون باید مدارک خود را به اتاق اصناف تهران، سازمان اماکن و شهرداری ارسال کنند و تمام این ها زمانبر است.
خدمات عکاسی عکاسان نرخ مصوبی دارد؟
عکس های پرسنلی با توجه به کیفیت به دو دسته درجه یک و درجه دو تقسیم می شوند و این نوع عکس ها نرخ مشخصی دارند. اتحادیه نرخ مصوبی برای عکس هایی که مربوط به مجالس و عروسی ها می شود مشخص نمی کند و تعیین نرخ این نوع خدمات به نوع توافق طرفین بستگی دارد. چراکه آتلیه ها در این نوع عکاسی خلاقیت بیشتری به خرج می دهند و همچنین عکاسان سبک خاص خود را در کار لحاظ می کنند. عکاسی یک اثر هنری محسوب می شود و ما نمی توانیم بر هنر فرد قیمت بگذاریم.هنر هر فردی بستگی به کیفیت کاری که ارائه می کند دارد. اگر فردی در زمینه قیمت ها به مشکلی برخورد می تواند به اتحادیه مراجعه کند و ما در شورای حل اختلاف اتحادیه موضوع را بررسی خواهیم کرد. اتحادیه کارشناسان حرفه ای و تحصیل کرده رشته عکاسی در اختیار دارد و عملکرد آتلیه ها را به خوبی زیرنظر دارد.
نظارتی بر کیفیت کار عکاسان صورت می گیرد؟
تنها در صورت شکایت مشتری کارشناسان ما می توانند در شورای حل اختلاف در خصوص کیفیت عکس نظر دهند اما در حال حاضر به دلیل وجود رشته تحصیلی عکاسی در دانشگا ه ها در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این صنف از نظر کیفیت کار پیشرفت بسیاری کرده است و افرادی که اقدام به دریافت جواز می کنند افرادی از قشر تحصیل کرده هستند. مسلما سطح فرهنگی بالای این افراد به رشد این صنف کمک خواهد کرد واین صنف در زمره اصنافی قرار دارد که آینده روشنی خواهد داشت.
با توجه به این که لوازم مورد نیاز عکاسی وارداتی است تا به امروز در خصوص تهیه این لوازم به مشکلی برنخورده اید؟
دوربین، فلش، فلش چتری و... از کشورهای مختلفی مانند ژاپن وارد می شوند. در سال های اخیر در تمام واحدهای صنفی پیشرفته ترین دوربین ها و تجهیزات را به کار می بریم که همه وارداتی هستند. تمام این اقلام در بازار با کمی افزایش قیمت موجود هستند اما نمایندگی ندارند البته دکور و لوازم تزئینی مورد استفاده درعکاسی ها تولید داخلی است.
آیا در اتحادیه عکاسان کمیسیون آموزش برگزار می شود؟
این کمیسیون هنوز افتتاح نشده است اما نهایت تلاش خود را می کنیم تا دو هفته دیگر در حضور یکی از اعضای هیأت رئیسه اتاق اصناف تهران این کمیسیون را افتتاح کنیم.
چه برنامه هایی برای این کمیسیون در نظر گرفته اید؟
با توجه به اینکه آموزش های دانشگاهی بیشتر جنبه تئوریک دارد ما بر جنبه های عملی آن تأکید می کنیم و از استادان مجرب دعوت می کنیم تا آموزش های لازم را ارائه کنند و با توججه به اینکه افراد برای گرفتن مجوز باید در آزمونی شرکت و از آن نمره قبولی دریافت کنند این کلاس های آموزشی می تواند در نتایج آزمون بسیار موثر واقع شود. پیش از این اشخاص به رغم داشتن اشتیاق برای فعالیت در این صنف موفق به اخذ نمره قبولی و جواز نمی شدند و برای اتحادیه امکان اینکه آزمون را کنار بگذارد وجود ندارد اما این کلاس های آموزشی می تواند احتمال قبولی متقاضیان را بالا ببرد.
گذراندن کلاس های آموزشی اجباری است؟
نه، کسی که عکاس حرفه ای است احتیاجی به این کلاس ها ندارد. این کلاس ها برای آموزش افرادی است که علاقه مند به فعالیت در این حوزه هستند. اتحادیه زمانی که این موضوع را مطرح کرد بسیاری از افراد استقبال کردند.
حدود یک ماه پیش اتاق اصناف ایران نامه ای به وزارت خانه صنعت ، معدن و تجارت نوشت و در آن نسبت به این که پیشخوان دولت برای گرفتن عکس پرسنلی اقدام می کنند، این نامه به نتیجه رسید؟
پیرو مکاتبات و پیگیری های مستمر اتحادیه ، رئیس اتاق اصناف ایران طی نامه ای به شخص وزیر صنعت ، معدن و تجارت مراتب اعتراض اعضاء صنف عکاسان سراسر کشور را در خصوص انجام فعالیت غیر مجاز عکاسی در دفاتر پیشخوان دولت و مراکز پلیس +10 اعلام کرد و از وزیر تقاضای پیگیری و برخورد قانونی با این مراکز را داشتیم.
متاسفانه در مکان های غیرمجاز برخی در زمان ارائه کارت ملی به متقاضیان، در همان محل اقدام به ارائه خدمات عکاسی می کنند و تنها آتلیه های تهران به این موضوع معترض نیستند و در نقاط مختلف کشور چنین فعالیتی از سوی برخی افراد غیرمتخصص وجود دارد. در حال حاضر پس از گذشت یک ماه همچنان منتظر پاسخ وزارت خانه هستیم.
آقای فاضلی رئیس اتاق های اصناف تهران و ایران هستند و زمان کمی را در اختیار دارند با این وجود زمان زیادی را تا به امروز برای حل مشکلات عکاسان به خصوص در زمینه پیشخوان دولت اختصاص داده اند. جا دارد از وی و اتاق اصناف ایران کمال تشکر را داشته باشم.
