به گزارش اتاق خبر،محمد جواد ظریف در گفت وگو با سایت تحلیلی «المانیتور» در پاسخ به سوال تاثیر برجام بر آینده روابط ایران و آمریکا گفت متاسفانه از واشنگتن پیام های ضد و نقیض و اکثرا منفی می آید. محدودیت های مربوط به روادید که مجلس نمایندگان تصویب کرده بود و سنا نیز آن را تصویب کرد از جمله این پیام های منفی است. از نگاه ما، چنین طرح هایی هماهنگ با تعهدات آمریکا در برجام نیست. ما منتظر خواهیم ماند تا ببینیم دولت ایالات متحده، چگونه به تعهدات خود در قالب برجام عمل خواهد کرد.
محدودیت هایی که اتباع 38 کشور را در صورت سفر به ایران، سوریه، عراق و سودان مجبور به اخذ ویزای مجدد برای ورود به آمریکا می کند، در چارچوب قانون بودجه سالانه آمریکا، به امضای رئیس جمهور باراک اوباما رسید.
اوباما جمعه شب قانون بودجه 1.1 تریلیون دلاری سال 2016 آمریکا را پس از تصویب کنگره، امضا کرد. بر اساس اعلام منابع خبری محدودیت های جدید ویزای آمریکا نیز در قانون جدید بودجه گنجانده شده است.
تارنمای شبکه رادیو سراسری آمریکا ( NPR) در این باره گفت: 'بودجه یک تریلیون و 100 میلیارد دلاری دولت فدرال سال 2016 آمریکا، اصلاحات قانون مربوط به روادید موسوم به Visa Waiver را نیز در بر دارد. بر این اساس، اگر شهروندان ۳۸ کشوری که تاکنون می توانستند بدون روادید به آمریکا سفر کنند که عمدتا کشورهای اروپایی هستند، در پنج سال گذشته به کشورهای ایران، عراق، سودان و سوریه سفر کرده باشند؛ باید برای ورود به آمریکا بار دیگر روادید بگیرند.
همچنین افرادی که تابعیت دوگانه این کشورها را دارند، از جمله ایرانی هایی که شهروند کشورهای معاف از ویزا مانند انگلیس، استرالیا یا فرانسه هستند نیز باید برای سفر به آمریکا روادید بگیرند.'
لایحه بودجه دوهزار صفحه ای آمریکا اوایل روز گذشته (جمعه) در مجلس نمایندگان آمریکا با 316 رای موافق در برابر 113 رای مخالف به تصویب رسیده بود که پس از آن، سنای آمریکا نیز با 65 رای موافق در برابر 33 رای مخالف به تصویب رسید. با امضای این لایحه 12 آژانس دولت فدرال برای سال آتی میلادی تامین مالی شدند.
بودجه فدرال، میزان پولی است که دولت آمریکا طی یک سال در دست دارد تا برای پرداخت هزینه های خود از آن استفاده کند.
در فرایند تعیین میزان بودجه فدرال، رئیس جمهوری آمریکا و کنگره این کشور به عنوان نهاد قانونگذاری، درخواست های مطرح شده در این خصوص از سوی قانونگذاران را بررسی می کنند. شخص رئیس جمهوری نیز مقدار پیشنهادی خود را ارائه می کند که بودجه ای برای تعیین سطح هزینه های دولت و تامین منابع مالی این هزینه هاست.
بخش های مهم مصاحبه المانیتور با دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که در روز 18 دسامبر- جمعه گذشته - انجام و امروز در وبسایت خود منتشر کرده به شرح ذیل است:
پرسش: امروز، روز پربازدهی بود. آیا تصمیم به نام نبردن از اسد در قطعنامه، حاصل دست نیافتن به توافق و این دست و آن دست کردن بود؟ یا این درک به وجود آمده است که مردم سوریه آزادانه و زیر نظر نهادهای بین المللی برای آینده این کشور تصمیم بگیرند؟
ظریف: فکر می کنم آنچه مهم است، این است که جامعه بین المللی بکوشد روند گفت و گو میان سوری ها را آسانتر کند؛ نه آنکه محتوا یا شرایط گفت و گوها را بر آنان تحمیل کند. در آغاز همه فکر می کردند این موضوع در مدت چند ماه تمام خواهد شد. پس از آن، در چهار سال اخیر، هر تلاشی برای پایان دادن به درگیری ها به بن بست خورد چون تمایل به تعیین نتیجه مذاکره پیش از انجام مذاکره وجود داشته است. این تمایل تقریبا به صورت پیش شرط گفت و گو مطرح بوده است. بنابراین فکر می کنم به محض آنکه متوجه شدند که چنین روشی نتیجه بخش نیست، «نشستن پشت میز مذاکره بدون تعیین پیش شرط» به یک ضرورت تبدیل شد.
اکنون نتیجه آن چیزی است که ملت سوریه تصمیم خواهد گرفت؛ نه آن چیزی که ما در این اتاق یا در یک هتل شیک در نیویورک یا وین یا جاهای دیگر برای سوری ها تصمیم بگیریم. البته اختلاف هایی وجود دارد. ما بر سر اینکه چه کسانی تروریست هستند اختلاف داریم. متاسفانه ظهورهای دوباره القاعده، داعش و جبهه النصره را برخی دوستان و مذاکره کنندگان به عنوان اپوزیسیون در نظر می گیرند و نه تروریسم. این چیزی است که باید حل و فصل شود. ما البته بر سر اینکه فرآیند سیاسی برای رسیدن به دولت وحدت ملی چگونه باید باشد نیز اختلاف داریم. ما نظرمان را کاملا شفاف بیان کرده ایم و امیدواریم دیگران نیز به صورت شفاف نظر بدهند و همزمان به سوری ها کمک کنند که گرد هم بیایند و به خون ریزی پایان داده شود.
فکر می کنم زمینه دیگر برای اختلاف این است که برخی از دوستان همچنان گمان می کنند که راه حل نظامی موثر خواهد بود. به نظرم این یک توهم است. البته که باید عوامل نظامی نیز در اینجا نقش داشته باشد، اما راه حل نهایی بناچار، سیاسی خواهد بود. سپس ما باید به یک رویکرد جامع برای حل مشکل گروه های افراط گرا برسیم.
پرسش: درباره گروه های تروریستی سخن گفتید. شورای امنیت سازمان ملل، گروه های تروریستی را از مشارکت در گفت و گوهای صلح منع کرده است. آیا اجماعی وجود دارد که چنین گروه هایی را چگونه تعریف و تعیین کنیم؟ شما امروز (18 دسامبر) در روزنامه گاردین به این اشاره کردید که «برخی می کوشند تا به شاخه خودخوانده القاعده، جایگاهی ویژه در میز مذاکرات صلح بدهند». شما این گروه ها را چگونه تعریف می کنید؟
ظریف: خوب، این کار واقعا سخت نیست. گروه هایی هستند که به القاعده وابستگی دارند، در همدلی و هم سویی با القاعده بیانیه صادر کرده اند. نمی شود ناگهان آنان را غسل داد و به عنوان گروه های مشروع و مخالف دولت معرفی کرد. اینها سازمان هایی تروریستی هستند که معمولا بیشتر اعضایشان هم غیرسوری اند. واقعا پذیرفتنی نیست که آنها را در قالبی جدید و به عنوان اپوزیسیون دموکرات ارایه کنیم.
پرسش: با این حساب، شما یک گروه مخالف مشروع که باید وارد مذاکره شود را چگونه تعریف می کنید؟
ظریف: ما یک خط قرمز تعریف کرده ایم که داعش، جبهه النصره و دیگر وابستگان به القاعده نباید به عنوان اپوزیسیون مشروع شناخته شوند. بنابراین، هرکس که جزو این گروه ها نیست و حاضر باشد برای رسیدن به راه حل سیاسی پشت میز بنشیند، دارای صلاحیت است. متاسفانه کسانی می کوشند از وضع چنین چارچوبی جلوگیری کنند.
پرسش: آیا ایران در زمینه کمک های بشردوستانه به سوریه موفق بوده است؟
ظریف: ما در سال های اخیر چندین بار تلاش کرده ایم و در مواردی موفق هم شده ایم که دسترسی های بشردوستانه داشته باشیم یا حتی آتش بس های موقت برای خارج کردن غیرنظامیان از منطقه داشته باشیم. حتی در مواردی هم توانسته ایم جنگجویانی که دیگر نمی خواستند بجنگند را از منطقه خارج کنیم. بنابراین ما فکر می کنیم چنین اقدام هایی امکان پذیر است؛ مشروط برآنکه اراده سیاسی برای کنشگری در سوریه وجود داشته باشد.
برخی از کشتار در سوریه بهره می برند زیرا می توانند از آن برای راه انداختن جنگ های تبلیغاتی استفاده کنند. این واقعا تاسف انگیز است و من حقیقتا متاسفم که این را می گویم؛ اما واقعا مهم است که این عده دریابند که نمی توانند با فلاکت مردم سوریه بهره برداری سیاسی کنند. بنابراین مهم است که تا آنجا که امکان دارد تلاش کنیم؛ چه پیشرفت در حد آتش بس محلی باشد، چه آتش بس عمومی و چه آتش بس برای کمک های بشردوستانه. هرچه راکه می توانیم برای کاستن از درد و رنج مردم سوریه انجام دهیم، باید انجام دهیم.
پرسش: شما در پاییز که به نیویورک آمده بودید، گفتید کوشیده بودید با سعودی ها مذاکره کنید، اما آنها نپذیرفته بودند. ایالات متحده پس از تلاش بسیار موفق شد عربستان را متقاعد کند که ایران باید بخشی از گروه بین المللی مذاکره درباره سوریه باشد. نظر شما درباره این تلاش چیست و شما همکاری در دو روز اخیر را چگونه دیدید؟
ظریف: ما همواره برای رایزنی با همسایگان آماده بودیم و اعتقاد داریم همیشه در اولویت هستند. زمانی که دوستان سعودی ما آماده مشارکت در رایزنی های جدی شوند، خواهند دید که ایران نیز آماده است.
آنچه در گذشته رخ می داد (حضور نداشتن ایران در مذاکرات سوریه) یک اتفاق عجیب و یک ناهنجاری بود و نه آنچه که امروز رخ می دهد.
پرسش: رسانه های ایرانی از آقای امیرعبداللهیان، معاون شما، نقل کردند که بتازگی رایزنی های بیشتری میان سعودی ها و ایران بوده است. آیا شما در پیشبرد این امر موفق بوده اید؟
ظریف: گفت و گوهای کوتاهی بوده است؛ هرچند بسیار از این امر استقبال می کنیم. من نیز رایزنی هایی با همتای سعودی ام داشته ام. سفیر ایران نیز گفت و گوهایی داشته است. امیدواریم که این آغازی خوب باشد. اما وضعیت کنونی به آنچه که باید باشد حتی نزدیک هم نیست.
پرسش: آیا توانسته اید درباره اوضاع یمن رایزنی کنید؟
ظریف: نه. ما می کوشیم از مسیر سازمان ملل و مذاکرات جاری در ژنو کمک کنیم. ما مذاکرات را تسهیل کردیم و به گفت و گوهایی که اکنون جریان دارد همچنان کمک خواهیم کرد. امیدوارم که اوضاع در مسیر درست قرار گرفته باشد.
در مورد توافق هسته ای، آیا فکر می کنید اجرای تعهدات ایالات متحده برای لغو تحریم ها در قالب برجام، می تواند یخ روابط میان ایران و آمریکا را آب کند؟
ظریف: باید منتظر ماند و دید. متاسفانه از واشنگتن پیام های ضد و نقیض و اکثرا منفی می آید. محدودیت های مربوط به روادید که مجلس نمایندگان تصویب کرده بود و امروز سنا نیز آن را تصویب کرد از جمله این پیام های منفی است. از نگاه ما، چنین طرح هایی هماهنگ با تعهدات آمریکا در برجام نیست. ما منتظر خواهیم ماند تا ببینیم دولت ایالات متحده، چگونه به تعهدات خود در قالب برجام عمل خواهد کرد.
من در روزهای اخیر و از زمانی که معلوم شد چنین نیتی وجود دارد، با «وزیر کری» (جان کری، وزیر امو خارجه آمریکا) و دیگران در این باره صحبت کرده ام. منتظر می مانم تا ببینم که اقدام آنها چه خواهد بود.
آنچه اهمیت دارد، این است که ایالات متحده باید پیامی به مردم ایران بدهد که آماده است رفتارش و سیاستش را در قبال ایران تغییر دهد. روشن است که قانون جدید، کاملا نابخردانه است؛ چون نه ایرانیان و نه کسانی که به ایران آمده اند هیچ ربطی به تراژدی هایی که در پاریس یا سن برناردینو یا جاهای دیگر رخ داده، ندارند؛ اما هدف قرار می گیرند. فکر می کنم این قانون، بیش از هر چیز، تصویب کنندگانش و اجراکنندگانش را بی اعتبار می کند. این پیام بسیار بد را هم به ایرانیان می دهد که ایالات متحده به هر قیمتی می خواهد با ایران سیاست های خصمانه داشته باشد.
پرسش: از آنجایی که ایران این کار را نقض تعهدات آمریکا می داند، آیا ایران اقدام تلافی جویانه خواهد کرد؟
ظریف: ما اهمیت نمی دهیم که در نظام قانونی آمریکا چه می گذرد. آنچه اهمیت دارد، این است که دولت ایالات متحده چه اقدامی خواهد کرد. فکر می کنم چاره بینی هایی وجود دارد که دولت آمریکا می تواند و باید بتواند آنها را به کار بگیرد تا پیامدهای منفی این قانون را کاهش دهد و ایالات متحده را به برجام پایبند نگاه دارد. بنابراین، ما منتظر اقدام خواهیم بود.
پرسش: یک سوال دیگر درباره توافق هسته ای! یکی از تغییرهایی که پس از ریاست جمهوری حسن روحانی در ایران رخ داد، تحویل پرونده هسته ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه بود. با توجه به نقش سازمان انرژی اتمی ایران، کدام بخش از دولت ایران مسئول اجرای توافق هسته ای است؟
ظریف: این یک فرآیند میان سازمانی است. وزارت خارجه مسئول هدایت مذاکرات بود. هرچند ما همواره از تخصص و مشارکت سازمان انرژی اتمی نیز بهره مند بودیم. این مشارکت بویژه در مراحل پایانی مذاکرات مشهود بود. ما دکتر صالحی، رئیس این سازمان و همتای آمریکایی اش «مونیز» (وزیر انرژی آمریکا) را در گفت و گوها داشتیم که اتفاقا بسیار مفید هم بود.اکنون هم یک فرآیند میان سازمانی در ایران انجام می شود. نهادی زیر نظر شورای عالی امنیت ملی بر اجرای برجام نظارت می کند. این یک فرآیند پیچیده است؛ بخصوص به این دلیل که بخش های برجام که مربوط به ایران است، زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) انجام می شود. برای ما مهم است که اطمینان حاصل کنیم ایالات متحده و اروپا، بویژه ایالات متحده، به تعهدهایشان پایبند باشند. درست به همین دلیل است که آن نهاد نظارتی در ایران وجود دارد. برای اینکه مطمئن شویم آمریکا به تعهدهایش پایبند است.
پرسش : اجازه دهید درباره روسیه صحبت کنیم. روسیه به عنوان شریک راهبردی ایران در منطقه مطرح شده است. با توجه به اینکه ارزش روابط بازرگانی ایران و ترکیه، 10 برابر روابط بازرگانی شما با روسیه است، ایران منافعی در حفظ روابط خوب با هر دو کشور دارد. آیا گامی از سوی ایران برای کاهش تنش ها میان مسکو و آنکارا برداشته شده است؟
ظریف: ما کوشیده ایم در مواجهه با سخنانی که گفته می شود، خویشتنداری کنیم. تلاش کرده ایم با دوستان ترک خود پیرامون سخنانی که درباره عراق می گویند گفت و گو کنیم. معتقدیم بیشترین توجه باید بر مبارزه با داعش و سازمان های تروریستی در سوریه و عراق متمرکز باشد و نباید تلاش شود که توجه ها از مشکل اصلی که افراط گرایی و تروریسم در منطقه است منحرف شود.
بنابراین ما قطعا امیدواریم که تنش های منطقه، چه در روابط ترکیه و روسیه و چه روابط ترکیه و عراق، محدود شده باشد. ما افزایش تنش نمی بینیم. زیرا هرگونه تنش میان بازیگران منطقه، به نفع داعش خواهد بود
منبع:ایرنا
