تا پیش از نوسانات قیمتی شدید در محصولات لبنی، ایران به خودی خود یکی از کشورهایی بود که فقر مصرف لبنیات را تجربه می‌کرد، اما حال با نوسانات قیمتی، این محصولات از سبد مصرفی بسیاری از مردم خارج شده است.
به گزارش مهر،دومینوی بالا رفتن قیمت شیر به تمامی محصولات لبنی نیز سرایت کرده و هم اکنون این گرانی باعث شده است که تولیدکنندگان و سازمان‌های متولی قیمت‌گذاری، بدون توجه به شرایط اقتصادی و وضعیت معیشت مردم، اقدام به گران کردن نرخ لبنیات کرده‌اند، غافل از اینکه این محصولات خود به خود جایگاه کوچکی در سبد مصرفی روزانه خانوارها داشتند و حال که قیمت به یکباره ظرف ماههای گذشته 2 تا 3 برابر شده است، دیگر کمترین امیدی به استفاده مردم از محصولات لبنی وجود ندارد.
این در شرایطی است که تولیدکنندگان محصولات لبنی همواره نالان از شرایط موجود، خواستار افزایش قیمت محصولات خود بوده‌اند، در حالیکه حاضر نشده‌اند کمترین تلاشی برای ارتقای بهره‌وری و کاهش قیمت تمام‌شده خود داشته باشند، این در حالی است که بسیاری از این تغییرات قیمتی، به صورت خودسرانه صورت گرفته است و محصولات به اندازه‌ای گران شده است که حتی دولت هم علیرغم تمام توجهی که به خواسته این تولیدکنندگان داشته است، نیز آن را تصویب نکرده بود.
تهدیدهایی که منجر به افزایش قیمت شدند
بررسی پرونده گذشته تولیدکنندگان محصولات لبنی نیز به وضوح این را نشان می‌دهد که آنها بارها و بارها اقدام به افزایش خودسرانه قیمت‌ها کرده‌اند و حتی پرونده‌های تخلفاتی سنگینی نیز برای آنها در تعزیرات حکومتی تشکیل شده است، اما هیچگاه توجه به آن نداشته و سود خود را آن قدر در افزایش قیمت نهفته کرده بودند که جرایم سازمان تعزیرات حکومتی که مشخص نیست آیا وصول می‌شود یا خیر نیز، نتوانسته مانع بازدارنده‌ای از این افزایش قیمت باشد.
این در حالی است که پرونده گرانفروشی‌های متعدد یکی از واحدهای تولیدکننده محصولات لبنی بارها و بارها مطرح شده و مسئولان آن نیز به صراحت اعلام کرده‌اند که در صورت جریمه و برخوردهای تعزیراتی، کارخانه را تعطیل کرده و کارگران را بیکار می‌کنند، این تهدیدی است که سبب می‌شود که در شرایط فعلی، کمتر توجهی به تخلفات تولیدکنندگان صورت گیرد.
حال هم که گرانی‌ها و گرانفروشی‌های مداوم در محصولات لبنی، گریبانگیر سبد مصرفی مردم شده است، بسیاری از آنها اولین چیزی که به ذهنشان می‌رسد برای کاهش هزینه از میزان مصرف آن کم کنند، شیر و محصولات لبنی است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته از سوی مراجع بین‌المللی، سرانه مصرف شیر در ایران 90 کیلوگرم و در اروپا 300 کیلوگرم است، این در شرایطی است که میزان مصرف لبنیات به ازای هر نفر روزانه 139 گرم است که از این میزان، تنها 28 گرم آن را شیر تشکیل می‌دهد؛ در حالیکه مصرف مطلوب لبنیات هر فرد باید روزانه 225 تا 240 گرم باشد.
از سوی دیگر، میزان مصرف هر فرد بلاغ از سوی سازمان‌های ملی و بین‌المللی، روزانه نیم لیتر شیر مایع، 25 تا 35 گرم پنیر و 200 گرم ماست است؛ در حالیکه بر اساس برنامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نظر بود که مصرف سرانه شیر تا پایان برنامه چهارم توسعه به 160 کیلوگرم برسد؛ این در حالی است که در خوشبینانه ترین شرایط، مصرف لبنیات به 90 کیلوگرم در سال می‌رسد.
نوسان شدید قیمت لبنیات و حذف آن از سبد مصرفی خانوارها
حتی این رقم در حالی اعلام می‌شود که قیمت محصولات لبنی متعادل بوده و تقریبا نوسان شدیدی نداشت است، اما هم اکنون شیر پاکتی با ماندگاری بالا که تا پیش از این بین 1100 تا 1200 تومان به فروش می‌رسید، هم اکنون در بازار به 3 هزار تومان رسیده است؛ یا ماست دبه‌ای که تا پیش از این 2700 تومان فروخته می‌شد، ظرف ماههای گذشته به 4500 تومان رسید و متاسفانه هم اکنون این ماست به قیمت 7 هزار تومان به فروش می‌رسد.
نکته نگران کننده این است که با توجه به پیامدهای عدم استفاده از فرآورده‌های لبنی در سلامت افراد، سرانه پایین مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی در کشور باعث شده تا حوزه سلامت، هزینه بالایی جهت رفع پوکی استخوان بپردازد، در حالیکه پوکی استخوان در دنیا در سنین بالای 75 سال اتفاق می‌افتد، اما در ایران این بیماری به زیر 50 سال رسیده است.
از سوی دیگر، متخصصان تاکید می‌کنند که هر فرد بالغ باید روزانه 1200 تا 1500 میلی‌گرم کلسیم مصرف کند که این میزان در روزانه دو لیوان شیر، 25 گرم پنیر یا 250 گرم ماست خلاصه می‌شود.
