اتاق نیوز - «میراث فرهنگی ناملموس نقش مهمی در فرآیند سوادآموزی ایفا می‌کند. فرهنگ، رویه‌های سوادآموزی را شکل می‌دهد و توسط آن‌ها شکل می‌گیرد. به همین دلیل توجه به فهم چگونگی کاربرد زبان و سواد توسط انسان برای درک و تغییر جهان پیرامون بسیار مهم است.»
به گزارش اتاق نیوز از ایسنا، «استر کیش لاروش»، مدیر و نماینده دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران که صبح امروز - دو‌شنبه 16 شهریور - در کارگاه آموزشی «نقش رسانه در ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی پیرامون میراث فرهنگی ناملموس» در مرکز میراث ناملموس تهران سخن می‌گفت، اظهار کرد: هر ساله در روز 8 سپتامبر (17 شهریور) یونسکو پرچم سوادآموزی را به عنوان یکی از حقوق انسانی، یک نیروی ارتقاءدهنده عزت و کرامت و همچنین پایه و اساس جوامع منسجم و توسعه پایدار، افراشته می‌کند، امسال نیز «سواد آموزی و جوامع پایدار» موضوعی است که در این روز باید به آن پرداخت.
به گفته‌ی لاروش، بزرگداشت روز جهانی سوادآموزی امسال به بررسی پیوندها و هم‌افزایی‌های مهم بین سواد و اهداف آتی توسعه پایدار اختصاص دارد، اهدافی که قرار است در هفتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر 2015 به تصویب برسند.
او افزود: ترویج سواد و سوادآموزی باید مهمترین عنصر این سلسله اهداف جدید قرار داده شود. سوادآموزی با توانمند کردن همه‌ی زنان و مردان، به پیش‌برد اهداف توسعه در کلیه زمینه‌ها از جمله مراقبت بهداشتی، امنیت غذایی، ریشه کنی فقر و ایجاد مشاغل مناسب کمک می‌کند.
وی با تاکید بر این‌که یونسکو کارگزار راهبر سازمان ملل متحد در زمینه آموزش است و این سازمان از آغاز تأسیس در سال 1946 تاکنون در حیطه تلاش‌های بین‌المللی سوادآموزی همواره پیشرو بوده است، تاکید کرد: از دیدگاه یونسکو، سواد یک حق انسانی، اساس یادگیری مادام‌العمر و همانند فرهنگ، یک نیروی محرک مهم برای توسعه پایدار است و باعث توانمندی افراد، خانواده‌ها و جوامع شده و کیفیت زندگی‌ها را بهبود می‌بخشد.
نماینده دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران در ادامه با بیان این‌که مهارت‌های سوادی پیش شرط و لازمه یادگیری طیف گسترده‌تری از دانش‌ها، مهارت‌ها، رفتارها و ارزش‌های لازم برای ایجاد جوامع پایدار است، ادامه داد: بنابراین رویکردِ یونسکو، حمایت از ترویج سواد و محیط‌های سوادآموزی به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از یادگیری مادام‌العمر و توجه مستمر به سوادآموزی در برنامه‌های ملی و بین‌المللی است.
لاروش افزود: یونسکو از طریق برنامه‌های جهانی سواد آموزی، جلب حمایت و ایجاد پایگاه‌های دانش در این زمینه با کشورها و شرکای کاری برای تحقق هدف جهانی با سواد برای همه تلاش می‌کند.
وی با بیان این که میراث فرهنگی ناملموس نقش مهمی در این فرآیند ایفا می‌کند، افزود: فرهنگ، رویه‌های سوادآموزی را شکل می‌دهد و توسط آن‌ها شکل می‌گیرد. بنابراین توجه به فهم چگونگی کاربرد زبان و سواد توسط انسان برای درک و تغییر جهان پیرامون بسیار مهم است. یونسکو به چگونگی روش‌های فراگیری مهارت‌های سوادی شامل خواندن، نوشتن، سخن گفتن و استفاده از تصاویر توسط کودکان، نوجوانان و جوانان علاقمند بوده و با آموزگاران برای ایجاد محیط‌های آموزشی حامی سوادآموزی برای همه کودکان که جنبه‌های فرهنگی را در نظر می‌گیرند همکاری می‌کند.
او گفت: در واقع از سال 2000 میلادی تاکنون پیشرفت‌های مهمی نیز در پیش‌برد سوادآموزی در سطح جهان حاصل شده است. هر چند که چالش‌هایی اساسی نیز همچنان باقی مانده‌اند. امروزه 757 میلیون بزرگسال در سراسر جهان هنوز از ابتدایی‌ترین مهارت‌های سوادی محروم هستند که دو سوم این تعداد را زنان تشکیل می‌دهند. آمار جهانی کودکان و بزرگسالان ترک تحصیل کرده رقم 124 میلیون را نشان می‌دهد که رو به افزونی است. در حالی که 250 میلیون کودک در سن مدرسه ابتدایی حتی در مدرسه نیز قادر به کسب مهارت‌های ابتدایی سوادآموزی نیستند.
به گفته‌ی لاروش، منطقه آسیا و اقیانوسیه همچنان جایگاه اکثریت جمعیت بزرگسالان بی‌سواد جهان است و بیش از نیمی از بزرگسالان بی‌سواد جهان در جنوب و غرب آسیا به سر می‌برند. همچنین 70 درصد بزرگسالان بی‌سواد آسیا، زنان هستند. این فاصله جنسیتی در کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و بنگلادش حتی بیشتر است. بی‌سوادی مانعی جدی در دستیابی به بهبود کیفیت زندگی است و می‌تواند موجب ایجاد محرومیت اجتماعی و تحریک خشونت و افراطی‌گری شود.
وی تاکید کرد: به همین دلیل باید مانع ادامه این وضعیت شد، چون سوادآموزی برای دستیابی به هدف توسعه پایدار پیشنهاد شده برای ارتقای «آموزش کیفی فراگیر و برابر و یادگیری مادام‌العمر برای همه» نقشی اساسی ایفا می‌کند.
نماینده دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران در ادامه صحبت‌های خود چند پرسش درباره‌ی تلاش برای پیش‌برد برنامه‌های سوادآموزی مانند «چگونه کودکان و بزرگسالان از زبان برای یادگیری و تعامل با دیگران استفاده می‌کنند؟»، «چگونه کودکان خواندن و نوشتن را می‌آموزند؟»، «چگونه دانش‌آموزان از سوادآموزی برای یادگیری در شرایط خارج از مدرسه استفاده می‌کنند؟»، «چگونه رویه‌های سوادآموزی زبان توسط فرهنگ شکل داده می‌شوند؟»، «چگونه فناوری‌های نوین بر استفاده و فراگیری سواد تأثیر می‌گذارند؟»، «چگونه مدرسان می‌توانند از فناوری‌های نوین در یادگیری دانش آموزان و آموزگاران استفاده کنند؟»، «روش‌های زبان آموزی در نظر گیرنده ابعاد فرهنگی کدام هستند؟»، «آموزگاران و دانش‌آموزان از یادگیری و آموزش سواد چه می‌فهمند و راجع به آن چگونه فکر می‌کنند؟»، «چرا اغلب تقاضا برای سوادآموزی در میان مردم بی‌سواد کم است؟» و «چگونه سوادآموزی در میان زنان و دختران محروم جامعه را با در نظر گرفتن حساسیت‌های فرهنگی ترویج کنیم؟» مطرح کرد.
وی در ادامه گفت: با طرح این پرسش‌ها می‌توان فهمید که درک فرهنگ‌های محلی و میراث فرهنگی ناملموس جوامع، عنصری بسیار مهم در طراحی و اجرای برنامه‌های موثر سوادآموزی است.
وی در عین حال رسانه‌ها را دارای نقش بسیار مهمی نه تنها در ترویج سوادآموزی، بلکه ترویج و حفظ میراث فرهنگی ناملموس دانست.
