به گزارش اتاق خبر، مشتریان در این واحدها کنجد مورد نیاز خود را خریداری می‌کنند و در حضور مشتریان کنجد در این دستگاه‌ها ریخته و روغن آن حاصل می‌شود.
این کار باعث ایجاد مشکلات بسیاری می‌شود که از جمله آن تصفیه نشدن روغن است. براساس قوانین تولید روغن نباتی، پس از اینکه روغن، از دانه‌های روغنی به‌دست آمد باید وارد کارخانه‌های تصفیه شود تا اسیدها، فلزات سنگین، لرد و دیگر مواردی که برای انسان زیان‌آور است از آن جدا شده و آماده مصرف شود.
از جمله آلودگی‌هایی که در روغن‌های تصفیه‌نشده وجود دارد جرمی از فلزات سنگین است که بر اثر روغن‌کشی وارد روغن می‌شود به دلیل اینکه دانه‌های کنجد و دیگر دانه‌ها با فلزات پرس در ارتباط هستند، فلزات سنگین در روغن‌ها دیده می‌شود که در کارخانه‌ها تصفیه می‌شود.
به گفته کارشناسان تولید روغن‌های خوراکی مهم‌ترین مراحل تصفیه این روغن‌ها شامل بوبری، رنگ‌بری، خنثی‌سازی اسید و فلززدایی است. واحدهای صنعتی تولید روغن‌های خوراکی موظفند روغن‌های تولیدشده را در تمام این مراحل قرار داده و تصفیه کنند. بدیهی است که این شیوه از تصفیه به بخش تولید کشور هزینه‌های قابل ملاحظه‌ای تحمیل می‌کند اما واحدهای صنفی بدون رعایت این موضوعات به تولید روغن خوراکی می‌پردازند.
واحدهای صنفی از قوانین تولید تبعیت نمی‌کنند
نافرمانی واحدهای صنفی از قوانین تولید روغن‌های خوراکی علاوه بر اینکه سلامت مردم را به خطر می‌اندازد، تولیدات استاندارد را نیز با مشکلاتی روبه‌رو کرده است که اگر نهادهای نظارتی با آن مقابله نکنند، واحدهای صنعتی تولید روغن خوراکی با مشکلات بسیاری روبه‌رو خواهند شد.
حسین اکبری، تولیدکننده صنعتی روغن‌های خوراکی درباره واحدهای صنفی روغن‌کشی در کشور به صمت گفت: «قوانین بسیاری وجود دارد که براساس آنها واحدهای روغن‌کشی اجازه این کار را دارند و این در حالی است که واحدهای صنفی از هیچ کدام این قوانین تبعیت نمی‌کنند. »
وی افزود: «فروش روغن‌های خوراکی
تصفیه‌نشده، مشکلات بسیاری در سلامت مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند. واحدهای تولیدی روغن خوراکی موظف به تصفیه روغن‌ها هستند، در حالی که واحدهای صنفی کوچک این قوانین را رعایت نمی‌کنند. در این حالت علاوه بر آسیب‌هایی که به دلیل مصرف روغن تصفیه‌نشده ایجاد می‌شود، واحدهای صنعتی بزرگ هم متضرر می‌شوند. »
این تولیدکننده روغن خوراکی با اشاره به اینکه افزایش نظارت بر تولید از جمله حمایت‌هایی است که دولت می‌تواند از صنایع داشته باشد، گفت: «در شرایطی که کشور در بحران اقتصادی قرار گرفته و وضعیت تولید، مناسب نیست وجود این واحدهای صنفی آسیب بسیاری وارد می‌کنند. »
اکبری به این پرسش که آیا تمام روغن‌های خوراکی نیاز به تصفیه دارند، این‌گونه پاسخ داد: «تصفیه روغن‌های خوراکی امری است که واحدهای تولیدکننده باید آن را اجرا کنند. اسیدهای موجود در دانه‌های روغنی به جز تصفیه صنعتی در هیچ حالت دیگری تصفیه نمی‌شوند. »
وی افزود: «همچنین از دیگر موضوعات مهم در تولید غیرصنعتی روغن‌های خوراکی، آسیبی است که واحدهای کوچک صنفی به واحدهای تولیدی می‌زنند. واحدهای صنعتی برای رسیدن به استانداردهای تولید هزینه‌های بسیاری می‌کنند و نهادهای نظارتی نیز دائم این واحدها را بازرسی می‌کنند، حال آنکه واحدهای صنفی زیرنظارت نیستند و با تولید این محصول به صنایع بزرگ‌تر آسیب می‌زنند. »
بدبینی مردم به روغن‌های خوراکی
با اینکه مصرف روغن‌های خوراکی در شرایطی که تولید آنها غیرصنعتی باشد، آسیب‌های بسیاری وارد می‌کنند اما متقاضیان امروزه از محصولات واحدهای صنفی استفاده می‌کند که شاید یکی از دلایل آن بی‌اعتمادی برخی از مردم به واحدهای روغن‌کشی صنعتی است. سوال اینجاست که چرا مردم به روغن‌هایی که در کارخانه‌ها در شرایط صنعتی تولید می‌شود، بی‌اعتماد هستند؟ جواد محرمخانی، کارشناس و تولیدکننده روغن‌های خوراکی به صمت پاسخ داد: «متاسفانه به دلیل تبلیغات منفی که علیه این صنعت در سال‌های گذشته شد بخشی از مردم اعتماد خود را به آن از دست داده‌اند. »
وی افزود: «هنگامی که موضوع روغن پالم در کشور مطرح شد بسیاری از مردم ترجیح دادند به جای استفاده از محصولات صنعتی داخلی از کالاهای جایگزین بهره بگیرند. زمانی واردات روغن‌های خارجی افزایش یافت و اکنون هم واحدهای صنفی به روغن‌کشی مشغول هستند. تبلیغات منفی در حالی به این صنعت در کشور آسیب زد که برخی از واحدها متخلف بودند اما براساس این تبلیغات مردم به تمام واحدهای صنعتی بدبین شدند. »
این کارشناس روغن‌های خوراکی با اشاره به اینکه زمانی آسیب روغن پالم در کشور برطرف می‌شد موضوع دیگری علیه این صنعت راه‌اندازی شد، گفت: «استفاده از پنبه‌دانه در روغن‌های خوراکی از دیگر چالش‌هایی بود که صنایع روغن‌کشی با آن روبه‌رو شدند. متاسفانه این تبلیغات همچنان ادامه دارد و بخش تولید کشور از این رفتارها آسیب بسیاری دیده است. »
محرمخانی با بیان اینکه واحدهای صنعتی غیرمتخلف اکنون مجبور به اعتمادسازی هستند، گفت: «نمی‌توان بخش تولید در داخل کشور را با تمام این چالش‌ها روبه‌رو کرد و توقع داشت که تولید باز هم مانند شرایط گذشته وضعیت خود را در کشور حفظ کند. امروزه واحدهای صنعتی در زمینه روغن‌های خوراکی با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند. »
وی افزود: «روغن‌های تصفیه‌نشده در حالی به‌دست مردم می‌رسد و مردم از آنها استفاده می‌کنند که عرضه مستقیم آنها برای کارخانه‌ها قدغن است و واحدهای تولیدی حق انجام این کار را ندارند. »
این تولیدکننده روغن‌های خوراکی با اشاره به اینکه قیمت تمام‌شده از جمله موضوعاتی است که میزان مصرف روغن‌های تصفیه نشده را در کشور افزایش می‌دهد، افزود: «متقاضیان برای خرید روغن‌های تصفیه‌نشده مبلغی را پرداخت می‌کنند که اختلاف زیادی با روغن‌های تولید شده در شرایط استاندارد ندارد و این موضوع شرایط را برای تولیدکنندگان سخت‌تر کرده است. »
این تولیدکننده روغن خوراکی درباره اختلاف قیمت این دو محصول افزود: «روغن‌های خوراکی در زمینه استانداردسازی هزینه‌های بسیاری را به صاحبان صنایع تحمیل می‌کنند که شامل بخش‌های آزمایشگاهی، بسته‌بندی و تصفیه می‌شود. این در حالی است که واحدهای صنفی از تمام این هزینه‌ها رها هستند و فقط هزینه روغن‌کشی و محصول اولیه را از مشتریان دریافت می‌کنند. »
محرمخانی به این پرسش که مهم‌ترین مراحل تصفیه روغن در کارخانه‌های تصفیه شامل چه بخش‌هایی می‌شود، این‌گونه پاسخ داد: «رنگ‌بری، خنثی‌سازی اسیدهای مضر، بوبری و جداسازی فلزات سنگین از روغن مهم‌ترین مراحل تصفیه است که در کارخانه‌های تصفیه انجام می‌شود. »
وی درباره تاثیر فلزات سنگین در روغن‌های خوراکی این‌گونه توضیح داد: «فلزاتی که برای پرس دانه‌های روغنی در ماشین‌آلات روغن‌کشی به کار می‌رود، فلزات سنگین هستند. همچنین به دلیل اینکه این فلزات دائم در حال پرس کردن هستند خرده‌های آن وارد روغن می‌شود و مشکلات بسیاری را برای سلامت مردم ایجاد می‌کند. بر این اساس یکی از مراحل تصفیه، فلززدایی از روغن‌های خوراکی است. »
این کارشناس روغن‌کشی درباره اسیدیته بودن روغن‌های خام گفت: «زمانی که دانه‌های روغنی از مرحله روغن‌کشی عبور می‌کنند اسیدهای مختلفی دارند که وجود آنها نیز مشکلات قبلی و عروقی ایجاد می‌کند. برای از بین بردن این اسیدها یکی از مراحلی که در تصفیه تعریف شده خنثی‌سازی روغن خوراکی است. حال آنکه روغن‌های خام خوراکی که در واحدهای صنفی تولید می‌شود دارای این اسیدها هستند. »
براساس این گزارش، واحدهای صنعتی تولید روغن‌های خوراکی اکنون به دلیل وجود واحدهای موازی و مخل تولید دچار آسیب می‌شوند در حالی که تولیدات واحدهای صنفی نیز مضرات قابل ملاحظه‌ای دارند. با این حال هنوز به نظر نمی‌رسد هیچ‌کدام از نهادهای نظارتی جلوی تولید روغن تصفیه‌نشده را بگیرد و با آنها برخورد کند. موضوع مهم در این زمینه اینکه آیا وظیفه نهادهای نظارتی این است که هر روز مسیر تولید را پرپیچ و خم‌تر کنند تا اینکه وقتی تولید استاندارد با مشکلات این‌چنین روبه‌رو می‌شود به میدان بیایند؟
بازار روغن‌های خوراکی در داخل کشور از طرفی دچار هجوم نشان‌های خارجی شده و از طرف دیگر هم شاهد رشد واحدهای موازی و غیراستاندارد داخلی است. این شرایط در حالی به وجود آمده که تولیدکنندگان در شرایط کنونی با کاهش سرمایه در گردش و دیگر بحران‌های اقتصادی نیز روبه‌رو هستند. در این شرایط به نظر می‌رسد نهادهای نظارتی می‌توانند نقشی پیشرو برای صنایع داشته باشند.
منبع: صمت
