اتاق خبر: تولید آردهایی که کیفیت مناسب برای سوآپ یا تولید صادرات‌محور را ندارند، به صنایع آردسازی ارتباطی ندارد بلکه دلیل اصلی را باید در زمین‌های کشاورزی و تنوع کیفیت در تولید گندم جست.
به گفته تولیدکنندگان و کارشناسان، در صورتی که ایران بتواند گندم مناسب تولید کند، رشد صنعت آردسازی در کشور چشمگیر خواهد شد. اکنون بهترین ماشین‌آلات صنعت آردسازی در ایران وجود دارد اما واحدهای تولید آرد از این ظرفیت‌ها نمی‌توانند بهره‌برداری چندانی داشته باشند.
سوآپ، راهی برای کاهش هزینه
درصورتی که ایران بتواند گندم را با کیفیت مناسب برای عملیات سوآپ تولید کند هزینه‌های سربار کاهش می‌یابد و کشورهای همسایه برای صادرات آرد می‌توانند گندم به ایران داده و آرد را به کشور دیگری از طریق ایران ارسال کنند. در صورتی که زیرساخت‌های سوآپ در ایران تامین شود تمام هزینه‌های حمل‌ونقل از شیوه تبادل کالا کسر می‌شود و ایران در این عملیات می‌تواند به طور رقابت‌پذیر عمل کند.
علیرضا مروت‌پور، عضو هیات‌مدیره کانون صنایع غذایی و دبیر انجمن آرد درباره راه‌های توسعه این صنعت در کشور به صمت گفت: «یکی از مهم‌ترین راهکارهایی که به توسعه این صنعت در کشور کمک می‌کند ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای دستیابی به سوآپ است. »
این عضو هیات‌مدیره کانون صنایع غذایی با اشاره به اینکه ایران اکنون طرف تجاری بسیاری از کشورهای آسیای میانه است، گفت: «برای مثال بار گندم قزاقستان قرار است از خراسان رضوی وارد ایران شود و پس از فرآوری و تبدیل به آرد، از ایران به عراق صادر شود. یکی از راه‌ها این است که گندم موجود در کردستان در همان منطقه به آرد تبدیل شده و به کشور عراق صادر شود. گندمی هم که قزاقستان به ایران داده در خراسان رضوی به آرد تبدیل شود و در همان منطقه مورد استفاده قرار گیرد. »
دبیر انجمن آرد با اشاره به اینکه صنایع آردسازی در کشور ظرفیت این کار را دارند، گفت: «مشکلی که در این زمینه وجود دارد به مزرعه و شیوه تولید گندم مربوط می‌شود. ایران می‌تواند برنامه‌ای ۵ساله برای تولید گندم تدوین کند و مرحله تولید را به طور برنامه‌ریزی شده انجام دهد. »
مروت‌پور با اشاره به اینکه اکنون گندمی که در ایران تولید می‌شود، کیفیت ثابتی ندارد، گفت: «گندم در کشور با کیفیت‌های بسیار متفاوتی تولید می‌شود. در صورتی که ایران بتواند اختلاف کیفیت در تولید گندم را کاهش دهد می‌تواند برای این قراردادها اقدام کند. »
دبیر انجمن آرد با تاکید بر اینکه ایران در فهرست ۵ کشور نخست در صنعت آرد قرار دارد، گفت: «فعالیت‌های آسیابانی در کشور به مدرن‌ترین شیوه موجود در دنیا انجام می‌شود و ماشین‌آلات موجود در کشور از روزآمدترین تجهیزات هستند. بر این اساس، ایران در تولید آرد باکیفیت، مشکلی نداشته و مشکلاتی که وجود دارد بیشتر به بخش کشاورزی مربوط می‌شود. »
مروت‌پور با اشاره به اینکه اکنون آرد به‌طور ۵۰درصدی از مواد اولیه تولید می‌شود، گفت: «۵۰درصد از مواد اولیه در کشور به آرد تبدیل می‌شود. این درصد در صنعت آردسازی، بسیار بالا است و خوشبختانه هدررفت این بخش کم بوده که این موضوع توجیه اقتصادی تولید آرد در کشور است. »
وی با بیان اینکه مزارع تولید گندم در کشور باید به طور استاندارد مدیریت شوند، گفت: «بخش قابل‌توجهی از تولید گندم در ایران به طور دیم است و این موضوع باعث بروز برخی مشکلات می‌شود. مهم‌ترین دلیلی که باعث می‌شود آرد در کشورهای پیشرفته نسبت به ایران کیفیت بیشتری داشته باشد، به مزارع مربوط است و نباید صنایع را در این موضوع مقصر دانست. »
این عضو هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنایع غذایی با بیان اینکه آبیاری، کشت، سم‌پاشی و دیگر مراحل تولید گندم باید مورد ارزیابی‌های جدی قرار گیرد، افزود: «از دیگر مشکلاتی که در ایران وجود دارد مزارع کوچک تولید گندم است. اکنون میانگین سطح مزارع تولید گندم در کشور بسیار کم است. به عبارتی تعداد مزارع نسبت به کشورهای پیشرفته، بیشتر و سطح مزارع کمتر است. این موضوع در کیفیت گندم اهمیت بسیاری دارد. در صورتی که تعداد زمین‌ها کاهش و سطح زیرکشت افزایش یابد مدیریت زمین یکپارچه می‌شود و محصول تولیدشده یک‌دست خواهد شد. اهمیت این موضوع برای بخش صنعت تولید آرد در تولید صادرات‌محور و باکیفیت بیشتر است. در برخی موارد مصرف‌کنندگان نان تصور می‌کنند که نانواها نان بی‌کیفیت تولید می‌کنند یا آرد کیفیت کافی را ندارد در حالی‌که این موضوع به مواد اولیه و شیوه کشت مربوط می‌شود و نباید صنایع آردسازی یا نانوایی‌ها را در کشور مقصر دانست. »
جداسازی گندم و کاهش کیفیت
در ۳ استان ایران گندم‌هایی که دارای گلوتن بالایی هستند، تولید می‌شوند که حدود ۴۰درصد از گندم تولیدشده کشور را تامین می‌کند اما این گندم وارد چرخه نانوایی نمی‌شود. دولت ۵۰درصد از این مقدار را به کارخانه‌های تولید ماکارونی می‌دهد و ۵۰درصد باقی‌مانده را برای ترکیب با آرد وارداتی در ماه‌های شهریور و مهر به‌طور جداگانه سیلو می‌کند. این سیاست باعث می‌شود آرد تولید شده در ایران کیفیت کافی را نداشته باشد. تولیدکنندگان آرد معتقدند دولت باید مسیر تولید گندم را به سمت تولید گندم گلوتنی هدایت کند.
سینا پاسره، تولیدکننده آرد درباره کیفیت آرد تولید شده در کشور به صمت گفت: «سیستم آردسازی در کشور با مشکلی روبه‌رو نیست اما دو موضوع باعث می‌شود که آرد تولید شده در داخل کشور کیفیت مناسبی نداشته باشد.
در برخی از مناطق ایران گندم‌هایی که تولید می‌شوند فقر گلوتن دارند و این ماده در گندم‌ها به مقدار کافی وجود ندارد. همچنین در برخی مناطق مانند فارس، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد گندم تولید شده از گلوتن بالایی برخوردار است اما دولت این گندم را به‌طور جداگانه سیلو می‌کند و به کارخانه‌های آردسازی برای ورود به چرخه نانوایی ارائه نمی‌کند. »
وی افزود: «حدود ۴۰درصد از آرد تولید شده در کشور دارای گلوتن مناسب است که دولت ۵۰درصد از آن را به کارخانه‌های ماکارونی می‌دهد و ۵۰درصد باقی‌مانده را برای ۶ ماه دوم سال ذخیره می‌کند. در ۶ ماه دوم سال به طور معمول ایران با کاهش گندم مواجه است. در این مدت دولت گندم را وارد و با ۵۰درصدی که از آردهای دارای گلوتن ذخیره شده ترکیب می‌کند. »
این تولیدکننده آرد با اشاره به اینکه گلوتن بافت پروتئینی آرد است که بافت خمیر و نان را تامین می‌کند، گفت: «این ماده حدود ۸۰درصد پروتئین دارد و لازم است کشور به سمت تولید این گندم حرکت کند که به‌طور قطع ایران می‌تواند یکی از بهترین تولیدکنندگان آرد در دنیا باشد. »
منبع: صمت
95102
