دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش وعده داده بود که اقتصاد آمریکا وارد «عصر طلایی» جدیدی خواهد شد؛ دورانی با قیمت‌های پایین‌تر، اشتغال بیشتر و ثروتی فزاینده. اما نخستین کارنامه اقتصادی دولت او در سه‌ماهه ابتدایی سال، تصویری نگران‌کننده از این دوره نوظهور به نمایش گذاشت.
در گزارش رسمی منتشرشده، تولید ناخالص داخلی (GDP) ایالات متحده برای نخستین‌بار در سه سال اخیر کاهش یافت؛ اتفاقی که تحلیلگران آن را نشانه‌ای از کند شدن شتاب اقتصاد می‌دانند. به‌محض انتشار این آمار، ترامپ تنها در ۴۳ دقیقه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی خود اعلام کرد که این کاهش «ربطی به سیاست‌های تعرفه‌ای ندارد» و آن را میراث دولت بایدن خواند. او از مردم خواست صبور باشند تا «رونق واقعی» از راه برسد.
از وعده‌های طلایی تا واقعیت متزلزل
دولت ترامپ در بیانیه‌ای رسمی رشد اشتغال ماه مارس را دلیلی بر موفقیت سیاست‌های خود دانست و اعلام کرد: «بخش خصوصی در حال شکوفایی است». اما وقتی گزارش ماه آوریل با نشانه‌هایی از کاهش سرعت رشد اشتغال منتشر شد، ترامپ لحن محتاط‌تری در پیش گرفت و نوشت: «هنوز در مرحله گذار هستیم».
این تناقض‌ها، در کنار اجرای شتاب‌زده تعرفه‌های ۱۰ تا ۱۴۵ درصدی بر کالاهای وارداتی به‌ویژه از چین، تصویر روشنی از آینده اقتصادی آمریکا ارائه نمی‌دهد. افزایش ۴۱ درصدی واردات کالا به منظور پیشگیری از تأثیر تعرفه‌ها و همزمان کاهش ۳.۴ درصدی هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان برای کالاهای بادوام، بر ضعف اعتماد عمومی دلالت دارد.
تعرفه‌ها؛ ابزار فشار یا عامل رکود؟
اجرای بدون برنامه تعرفه‌های تجاری، که گاه تنها یک روز دوام داشته‌اند، فضای مبهمی را بر اقتصاد آمریکا حاکم کرده است. به گفته اولیور آلن، اقتصاددان ارشد پنتئون، مصرف‌کنندگان به‌زودی با قیمت‌های بالاتر، کاهش درآمد واقعی و افت اعتماد روبه‌رو می‌شوند و بنگاه‌ها نیز سرمایه‌گذاری‌های خود را متوقف خواهند کرد. صادرات آمریکا، به‌ویژه به چین، تحت فشار قرار گرفته است.
این سیاست‌های مبهم، که از سوی خزانه‌دار ترامپ «ابهام راهبردی» نام گرفته، ممکن است در مذاکرات مزیتی تاکتیکی داشته باشد، اما برای کشاورزان، صنعت‌گران و مصرف‌کنندگانی که با هزینه‌های روزافزون و آینده‌ای نامعلوم مواجه‌اند، صرفاً دردسرساز شده است.
رأی‌دهندگان نگران؛ پایگاه ترامپ در معرض ریزش؟
نکته قابل‌توجه آن‌که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند بسیاری از رای‌دهندگان ترامپ، به‌ویژه در مناطق روستایی و اقشار کم‌درآمد، از عملکرد اقتصادی او ناراضی‌اند. در تازه‌ترین نظرسنجی PBS، حدود نیمی از ساکنان مناطق روستایی و ۵۷ درصد از خانواده‌هایی با درآمد کمتر از ۵۰ هزار دلار، سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ را تأیید نکرده‌اند.
در چنین فضایی، اظهارات غیرمنتظره ترامپ در جلسه هیئت دولت مبنی بر اینکه «شاید بچه‌ها فقط دو عروسک داشته باشند به‌جای سی تا»، با واکنش‌های انتقادی همراه شد و حتی روزنامه نیویورک‌پست، که اغلب از ترامپ حمایت می‌کند، در تیتر اول خود نوشت: «از عروسک‌ها بزن!»
نتیجه‌گیری: آزمون بزرگ در راه است
در حالی‌که ترامپ تلاش دارد مشکلات فعلی را به دولت پیشین نسبت دهد، نشانه‌های ضعف اقتصادی روزبه‌روز بیشتر نمایان می‌شوند. اگر دولت نتواند ثبات، شفافیت و راهبرد مشخصی در سیاست‌های تجاری و اقتصادی خود ارائه دهد، نه‌تنها وعده «عصر طلایی» محقق نخواهد شد، بلکه ممکن است در ادامه شاهد تشدید رکود، کاهش سرمایه‌گذاری و تضعیف حمایت مردمی از دولت باشیم.
