کد خبر:
17149
تاریخ انتشار: 12 دی 1390 - 10:30
تاخیر در ارائه بودجه تنها ویژگی خاص رفتار دولت در زمینه بودجه نیست بلکه بودجه در هفت ساله گذشته تحولاتی به خود دیده است که در تاریخ بودجه نویسی ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی بی نظیر است.
چند روزی به 15 دی ماه نمانده حال آنکه مهلت تحویل بودجه طبق مصوبه مجلس 15 آذر است. در همین راستا ابوترابی فرد نایب رییس مجلس مسئول پیگیری تحویل بودجه 90 به مجلس شد.
تاخیر های همه ساله دولت در ارائه لایحه بودجه که سال گذشته رکود 75 روز را نیز زد و سبب شد تا بودجه سال 1390 در اردیبهشت همین سال به تصویب مجلس برسد؛ امسال نیز در حال تکرار است.اما تنها مشکل دولت نهم و دهم در زمینه بودجه تاخیر نیست بلکه بودجه کشور در هفت ساله گذشته تحولاتی به خود دیده است که در تاریخ بودجه نویسی ایران قبل و بعد از انقلاب بی نظیر است.به گونه ای که می توان از تعبیر طنز وجود خصومت بین مسئولین این دو دولت با مفهوم بودجه استفاده کرد.
نخست: تاخیر
بودجه سالهاي 85، 86 و 87 به ترتيب با 40، 45 و 32 روز تاخير به مجلس هفتم ارايه شد و در مقابل بودجه سالهاي 88، 89 و 90 با 53، 49 و 75 روز تاخير به دست مجلس هشتم رسيد. هم اکنون خان هفتم بودجه است که در انتظار مشخص شدن رکورد تاخیر خود است.
دوم: کاهش حجم بودجه برای افزایش شفافیت!
به امید روزی که لایحه بودجه در جیب هر ایرانی جا شود. این سخنان شعار گونه رییس جمهور در آغاز دولت نهم تنها در مرحله شعار نماند و کاملا به اجرا درآمد.
دولت هرسال از حجم بودجه ارائه شده به مجلس کاسته و آن را خلاصه می کند. هر سال خلاصهتر از پارسال؛ بودجه هر سال به نتبرداريهاي دانشجويان متخصص در خلاصهنويسي شبيهتر ميشد تا لايحهاي مدون كه موبهموي آن توضيح دارد و بندبندش شرح و بسط. بايد لايحه بودجه و حتي سندهاي بالادستي مانند برنامه پنجم چنان باشد كه در جيب هر ايراني جا شود.
رییس جمهور دلیل خود را چنین عنوان می کند که اصولا بودجه چند هزار صفحه ای توسط مردم قابل خواندن و تحلیل نیست و آنها سردرنمی آورند که با سرمایه های بیت المال توسط دولت و مسئولین چه کارهایی صورت می گیرد. باید بودجه را به صورت عامه فهم و خلاصه درآورد. به گونه ای که هر ایرانی بتواند نسخه ای از آن را در جیب خود داشته باشد. تا به این طریق از چرخش مالی کل کشور خود با خبر باشد و بتواند به نهاد های ذیربط انتقاد یا اعتراض کند و هر ایرانی ناظری باشد بر فرآیند هزینه شدن بودجه در کشور.
اگرچه این مساله با تهیه نسخه خلاصه ای از بوجه و انتشار عمومی آن نیز ممکن بود؛ اما دولت به صورت جدی دست به کار شد و من بعد در ارائه لایحه بودجه به مجلس نیز به این خلاصه نویسی عمدی و از پیش اعلام شده روی آورد. به گونه ای که نه تنها بودجه به جیب هر ایرانی راه نیافت و همه ایرانیان از جزئیات لایحه بودجه با خبر نشدند بلکه همان نمایندگان ملت نیز که همه ساله از طریق مطالعه بودجه تفصیلی از ریز هزینه های دولت مطلع می شدند و به آن رای میدادند نیز دیگر نتوانستند از آن سردر بیاورند!!؟
سوم: تعطیلی بزرگترین متولی بودجه و برنامه در کشور
سال 1383 محمود احمدی نژاد که مشغول سخنرانی های انتخاباتی در نقاط مختلف بود در جمع دانشجویان و جوانان بارها تا کید کرد که در سازمان «مدیریت و برنامه ریزی» کل کشور نه مدیریت وجود دارد و نه برنامه ریزی و رواست که این سازمان را تنها سازمان «و» بنامیم.
وی در سخنرانی های رسمی قبل از انتخابات نیز بارها از این سازمان انتقاداتی را مطرح کرد تا پس از ریاست جمهوری نشاند دهد که این سخنان نیز شعار های توخالی نبوده است. سومین سازمان برنامه تاریخ آسیا در خرداد ماه 1386 به دستور مستقیم ریاست جمهوری و بدون اخذ مصوبه مجلس تعطیل شد و به عنوان جایگزین آن معاونت مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری در دفتر رییس جمهور تشکیل گردید.
ممبینی از آن روز تا کنون مسئولیت این معاونت کلیدی را که جایگزین سازمان مدیریت و برنامه ریزی کل کشور شده است را برعهده دارد و در کنار همکارانش در معاونت بودجه ریاست جمهوری همه ساله بودجه کشور را نوشته و برای ارائه به مجلس تحویل دولت می دهند.
چهارم و پایانی: عدم شفافیت عملکرد پس از این همه تغییر
شاید آخرین و عجیب ترین مشکل بوجود آمده در دولت با مساله بودجه اعتراض نمایندگان به عدم شفافیت و گزارشات تفریغ بودجه همه ساله دیوان محاسبات است که همه از عمل نشدن دقیق بند های بودجه و جابجایی های کلان در دریف های بودجه ای دولت است.
در واقع پس از این که دولت هرگونه برخورد و تغییری مایل بوده در مورد خود بودجه، سازمان متولی تالیف آن و زمان ارائه آن به مجلس انجام داده انتظار می رفت ماحصل کار نهایتا بیش از همه باب میل دولت بوده و دیگر انتظار فاصله های بزرگ بین عملکرد دولت و مفاد بودجه ای نمی رفت اما در عمل دقیقا عکس آن مشاهده می شود.
به طور قطع می توان دولتین نهم و دهم را رکورد دار تغییر و تحولات بودجه ای در کشور قلمداد کرد.
منبع:تابناک