اين هفته در بازار ارز و سكه، قيمت‌ها حرفي براي گفتن نداشتند اگرچه به شدت در مقابل سياست‌هاي تكليفي مقاومت مي‌كردند اما در همين بازاري كه همه در انتظار گذشت زمان هستند، قرار بود بانك مركزي و بخشنامه‌هايش توفاني به پا كند. اواخر هفته پيش بود كه رييس‌جمهور با مصوبه شوراي پول و اعتبار موافقت كرد و سود بانكي تا سقف ۲۰ درصد بالا رفت، بعد هم بانك مركزي هشتم بهمن را به عنوان تاريخ تك نرخي شدن بازار ارز اعلام كرد، آن هم با قيمت هزار و ۲۲۶ تومان و سه تا پنج‌درصد امكان افزايش قيمت براي صرافي‌ها. اما در اولين روز اجراي بسته سياستي جديد، چهارراه استانبول و خيابان منوچهري تهران به هر بازاري شباهت داشت جز بازار تك نرخي. صراف‌ها كماكان بيكار بودند و حاشيه‌نشين‌ها و دلال‌ها، دلار و پوند و يورو را به هر قيمتي مي‌فروختند كه به صلاح تشخيص مي‌دادند.
بنابراين كساني كه سري به بازار زده بودند و احيانا قصد خريد و فروش و به خصوص خريد را داشتند سردرگم‌تر از هميشه در كوچه‌پس‌كوچه‌ها سرگردان مي‌شدند. فروشندگان مجاز مي‌گفتند ارزي به قيمت جديد تحويل نگرفته‌اند كه به اين قيمت هم بفروشند، بنابراين فقط تنها امكان خريد دارند. مردم هم كه كمترين تمايلي به فروش‌دلار به قميت مصوب نشان نمي‌دادند. در مورد دستفروش‌ها وضع كمي متفاوت بود البته آنها هم چندان ميلي به فروش نداشتند اما اگر تصميمي براي فروش مي‌گرفتند هم، قيمت‌ها تفاوت معناداري با نرخ مصوب بانك مركزي داشت.
در برابر اين مقاومت بانك مركزي سكوت كرده بود، به اين ترتيب سياست تك نرخي شدن بازار در اولين روز هفته كليد خورد اما عملا اجرا نشد. رشد قيمت در اولين روز تك نرخي شدن بازار و مقاومت در مقابل دستورات باعث شد در روزهاي بعد بانك مركزي دوباره به سراغ قوه‌قهريه برود، يعني جمع‌آوري دلال‌ها از بازار. اين سختگيري در شرايطي انجام مي‌شد كه با استناد به گفته‌هاي صراف‌ها در روز اول، ارز به بازار تزريق نشد و در پايان همين روز هم رييس‌كل بانك مركزي اعلام كرد تزريق هدفمند را از روز بعد آغاز خواهد كرد. نتيجه تزريق هدفمند هم آن بود كه ارز به قيمت دولتي تنها به دست چند صراف معتمد رسيد و بقيه از بازي كنار گذاشته شدند.
به گفته يكي از صراف‌ها در خيابان منوچهري تنها يك صراف پشت شيشه نوشته‌اي چسبانده بود كه دلار به قيمت دولتي براي فروش دارد. اما اين كمبود باعث نمي‌شد بانك مركزي از مواضع خود عقب‌نشيني كند يا با دلال‌ها و بازار سر سازش داشته باشد. در آخرين برخورد با دلال‌ها هم روز سه‌شنبه طرح ساماندهي بازار ارز با دستگيري تعداد زيادي از دستفروش‌ها ادامه پيدا كرد اما با اين روش هم قيمت‌ها در بازار چندان نزول محسوسي را تجربه نكرد، ضمن اينكه آن‌طور كه صراف‌ها مي‌گفتند روز چهارشنبه نه‌تنها خريد و فروشي انجام نمي‌شد بلكه بازار اساسا تعطيل بود. سكوت قيمت‌ها ديروز هم ادامه داشت و‌دلار و ديگر ارزهاي پرطرفدار بازار، باز هم از موضع خود عقب‌نشيني نكردند.
بخشنامه‌اي جديد براي ارز مسافرتي
خبر مهم ديروز اما بخشنامه جديد بانك مركزي براي ارز مسافرتي بود، هر چند كه يك روز قبل از آن هم مديرعامل بانك ملي از افزايش سهميه ارز مسافرتي خبر داده بود. بر اساس اين بخشنامه، فروش ارز مسافرتي براي هر يك از مسافران هوايي (به استثناي سوريه، عراق، آذربايجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان، امارات متحده عربي و عربستان سعودي) به مقصد كشورهاي تركيه، تركمنستان، كويت، قطر، بحرين و عمان به ميزان هزاردلار يا معادل آن به ساير ارزها و در مورد ساير كشورها به ميزان 1500دلار به نرخ رسمي (مرجع) خواهد بود. نكته ديگر اينكه فروش ارز مسافرتي به هر يك از مسافران هوايي به مقصد كشورهاي آذربايجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان و امارات متحده عربي به ميزان 400دلار يا معادل آن به ساير ارزها به نرخ رسمي (مرجع) خواهد بود. مسافراني هم كه قبلا از ارز مسافرتي هوايي استفاده كرده‌اند، مي‌توانند در دو نوبت از ارز مسافرتي بابت سفر به سوريه، عراق يا عربستان (عمره مفرده) استفاده كنند.
سكه به دنبال‌دلار
اما همزمان با توقف قيمت‌ها در بازار ارز، در بازار سكه هم سكوت برقرار بود و قيمت‌ها در دامنه نه‌چندان گسترده‌اي حركت مي‌كرد. پيش‌فروش‌های تحويل در سال آتي هم ادامه داشت و البته ظاهرا رونق بيشتري هم گرفته بود چون مردم كماكان شليك دوباره قيمت‌ها را محتمل مي‌دانند. مديرعامل بانك ملي گفته چهار ميليون قطعه سكه معادل ۳۴ ميليون تن طلا پيش‌فروش شده، با توجه به اين پس‌انداز طلايي و صد تني كه به گفته رييس اتحاديه كشوري طلا و جواهر در خانه‌هاي مردم ذخيره شده مي‌توان گفت مردم ايران دوباره به روش سنتي ذخيره طلا و سكه در خانه‌ها روي آورده‌اند. البته بازگشت اين دوران هم خطر بازگشت سارق‌هاي خانگي را افزايش داده، خطري كه فرمانده ناجا در مورد آن هشدار هم داده است. البته فرمانده ناجا درباره عمليات ماموران پليس آگاهي نيروي انتظامي نيز براي ساماندهي بازار فروش ارز گفته است: ماموران پليس ابتدا كارهاي اطلاعاتي را انجام داده و بعد وارد عمل شدند و اين به آن معنا نيست كه پليس در برابر بازار غيررسمي ارز ساكت و بي‌تفاوت باشد.
وزير هنوز خوشبين است
البته با تمام اين تفاسير وزير اقتصاد كماكان معتقد است ارز تك نرخي شده و براي بازار ارز رسمي كشور، ارز تك نرخي وجود دارد. شمس‌الدين حسيني مي‌گويد: همان‌گونه كه در بازار دارو به بازار ناصرخسرو توجه نمي‌شود در بازار ارز نيز مراد بازار رسمي است و به نرخ‌هاي ديگر توجه نداريم. برخي از اين افراد از خودشان ارز خريده و به خودشان مي‌فروشند اما تمام نقل و انتقال ارزي كشور به صورت رسمي و در داخل يك شبكه الكترونيكي و يك شبكه يكپارچه وجود دارد و ديري نمي‌پايد آنهايي كه ارز در اختيار دارند بايد در بانك سپرده‌گذاري و براي مصرف آن نيز در خارج از كشور خرج كنند.
عسگر اولادي: دلار 1226 توماني موفق نيست
در همين راستا هم اسدالله عسگراولادي در نشست هيات نمايندگان اتاق تهران گفت: بانك مركزي وظايف خودش را در برابر ارز انجام نداده است. جايگاه ارز صادراتي كجاست، يعني صادركننده‌ها بايد ارز را با قيمت 1226 تومان بفروشند. اصلا چگونه بايد ارز را وارد كشور كنند. وي افزود: چگونه مسافر را اجبار مي‌كنند كه فقط يك‌بار ارز بگيرد و چگونه به افراد مقيم ارز نمي‌دهند اينها چه بايد بكنند، افراد بيمار چه بايد بكنند. ارز تك‌نرخي به معناي آن است كه ارز به اندازه ظرفيت بازار موجود باشد. ما 1150 قلم كالا داريم كه ورودشان مجاز است اما نمي‌توانند ارز تك نرخي بگيرند. وي تصريح كرد: ارز تك نرخي فقط براي كالاهاي اصلي و اساسي است، مثلا اسباب‌بازي بچه‌ها بايد با چه نرخي وارد شود ارز را از كجا بخرند؟ مسلما بايد از بازارهاي فرعي ارز را وارد كنند. عسگراولادي گفت: بانك مركزي بايد به بخش خصوصي احترام بگذارد، وقتي كالايي ثبت سفارش مي‌شود، يعني مجاز است اما چرا ارز تك نرخي نمي‌تواند بگيرد. وي افزود: ارز 1226 توماني مناسب نيست و نمي‌تواند موفق شود، دولت نمي‌تواند با ارز 1226 توماني التهاب بازار را بخواباند. نرخ ارز بايد 1420 تومان باشد.
منبع:شرق
کد خبر:
19531
تاریخ انتشار: 13 بهمن 1390 - 10:27
اين هفته در بازار ارز و سكه، قيمت‌ها حرفي براي گفتن نداشتند اگرچه به شدت در مقابل سياست‌هاي تكليفي مقاومت مي‌كردند اما در همين بازاري كه همه در انتظار گذشت زمان هستند، قرار بود بانك مركزي و بخشنامه‌هايش توفاني به پا كند. اواخر هفته پيش بود كه رييس‌جمهور با مصوبه شوراي پول و اعتبار موافقت كرد و سود بانكي تا سقف ۲۰ درصد بالا رفت، بعد هم بانك مركزي هشتم بهمن را به عنوان تاريخ تك نرخي شدن بازار ارز اعلام كرد، آن هم با قيمت هزار و ۲۲۶ تومان و سه تا پنج‌درصد امكان افزايش قيمت براي صرافي‌ها. اما در اولين روز اجراي بسته سياستي جديد، چهارراه استانبول و خيابان منوچهري تهران به هر بازاري شباهت داشت جز بازار تك نرخي. صراف‌ها كماكان بيكار بودند و حاشيه‌نشين‌ها و دلال‌ها، دلار و پوند و يورو را به هر قيمتي مي‌فروختند كه به صلاح تشخيص مي‌دادند.
بنابراين كساني كه سري به بازار زده بودند و احيانا قصد خريد و فروش و به خصوص خريد را داشتند سردرگم‌تر از هميشه در كوچه‌پس‌كوچه‌ها سرگردان مي‌شدند. فروشندگان مجاز مي‌گفتند ارزي به قيمت جديد تحويل نگرفته‌اند كه به اين قيمت هم بفروشند، بنابراين فقط تنها امكان خريد دارند. مردم هم كه كمترين تمايلي به فروش‌دلار به قميت مصوب نشان نمي‌دادند. در مورد دستفروش‌ها وضع كمي متفاوت بود البته آنها هم چندان ميلي به فروش نداشتند اما اگر تصميمي براي فروش مي‌گرفتند هم، قيمت‌ها تفاوت معناداري با نرخ مصوب بانك مركزي داشت.
در برابر اين مقاومت بانك مركزي سكوت كرده بود، به اين ترتيب سياست تك نرخي شدن بازار در اولين روز هفته كليد خورد اما عملا اجرا نشد. رشد قيمت در اولين روز تك نرخي شدن بازار و مقاومت در مقابل دستورات باعث شد در روزهاي بعد بانك مركزي دوباره به سراغ قوه‌قهريه برود، يعني جمع‌آوري دلال‌ها از بازار. اين سختگيري در شرايطي انجام مي‌شد كه با استناد به گفته‌هاي صراف‌ها در روز اول، ارز به بازار تزريق نشد و در پايان همين روز هم رييس‌كل بانك مركزي اعلام كرد تزريق هدفمند را از روز بعد آغاز خواهد كرد. نتيجه تزريق هدفمند هم آن بود كه ارز به قيمت دولتي تنها به دست چند صراف معتمد رسيد و بقيه از بازي كنار گذاشته شدند.
به گفته يكي از صراف‌ها در خيابان منوچهري تنها يك صراف پشت شيشه نوشته‌اي چسبانده بود كه دلار به قيمت دولتي براي فروش دارد. اما اين كمبود باعث نمي‌شد بانك مركزي از مواضع خود عقب‌نشيني كند يا با دلال‌ها و بازار سر سازش داشته باشد. در آخرين برخورد با دلال‌ها هم روز سه‌شنبه طرح ساماندهي بازار ارز با دستگيري تعداد زيادي از دستفروش‌ها ادامه پيدا كرد اما با اين روش هم قيمت‌ها در بازار چندان نزول محسوسي را تجربه نكرد، ضمن اينكه آن‌طور كه صراف‌ها مي‌گفتند روز چهارشنبه نه‌تنها خريد و فروشي انجام نمي‌شد بلكه بازار اساسا تعطيل بود. سكوت قيمت‌ها ديروز هم ادامه داشت و‌دلار و ديگر ارزهاي پرطرفدار بازار، باز هم از موضع خود عقب‌نشيني نكردند.
بخشنامه‌اي جديد براي ارز مسافرتي
خبر مهم ديروز اما بخشنامه جديد بانك مركزي براي ارز مسافرتي بود، هر چند كه يك روز قبل از آن هم مديرعامل بانك ملي از افزايش سهميه ارز مسافرتي خبر داده بود. بر اساس اين بخشنامه، فروش ارز مسافرتي براي هر يك از مسافران هوايي (به استثناي سوريه، عراق، آذربايجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان، امارات متحده عربي و عربستان سعودي) به مقصد كشورهاي تركيه، تركمنستان، كويت، قطر، بحرين و عمان به ميزان هزاردلار يا معادل آن به ساير ارزها و در مورد ساير كشورها به ميزان 1500دلار به نرخ رسمي (مرجع) خواهد بود. نكته ديگر اينكه فروش ارز مسافرتي به هر يك از مسافران هوايي به مقصد كشورهاي آذربايجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان و امارات متحده عربي به ميزان 400دلار يا معادل آن به ساير ارزها به نرخ رسمي (مرجع) خواهد بود. مسافراني هم كه قبلا از ارز مسافرتي هوايي استفاده كرده‌اند، مي‌توانند در دو نوبت از ارز مسافرتي بابت سفر به سوريه، عراق يا عربستان (عمره مفرده) استفاده كنند.
سكه به دنبال‌دلار
اما همزمان با توقف قيمت‌ها در بازار ارز، در بازار سكه هم سكوت برقرار بود و قيمت‌ها در دامنه نه‌چندان گسترده‌اي حركت مي‌كرد. پيش‌فروش‌های تحويل در سال آتي هم ادامه داشت و البته ظاهرا رونق بيشتري هم گرفته بود چون مردم كماكان شليك دوباره قيمت‌ها را محتمل مي‌دانند. مديرعامل بانك ملي گفته چهار ميليون قطعه سكه معادل ۳۴ ميليون تن طلا پيش‌فروش شده، با توجه به اين پس‌انداز طلايي و صد تني كه به گفته رييس اتحاديه كشوري طلا و جواهر در خانه‌هاي مردم ذخيره شده مي‌توان گفت مردم ايران دوباره به روش سنتي ذخيره طلا و سكه در خانه‌ها روي آورده‌اند. البته بازگشت اين دوران هم خطر بازگشت سارق‌هاي خانگي را افزايش داده، خطري كه فرمانده ناجا در مورد آن هشدار هم داده است. البته فرمانده ناجا درباره عمليات ماموران پليس آگاهي نيروي انتظامي نيز براي ساماندهي بازار فروش ارز گفته است: ماموران پليس ابتدا كارهاي اطلاعاتي را انجام داده و بعد وارد عمل شدند و اين به آن معنا نيست كه پليس در برابر بازار غيررسمي ارز ساكت و بي‌تفاوت باشد.
وزير هنوز خوشبين است
البته با تمام اين تفاسير وزير اقتصاد كماكان معتقد است ارز تك نرخي شده و براي بازار ارز رسمي كشور، ارز تك نرخي وجود دارد. شمس‌الدين حسيني مي‌گويد: همان‌گونه كه در بازار دارو به بازار ناصرخسرو توجه نمي‌شود در بازار ارز نيز مراد بازار رسمي است و به نرخ‌هاي ديگر توجه نداريم. برخي از اين افراد از خودشان ارز خريده و به خودشان مي‌فروشند اما تمام نقل و انتقال ارزي كشور به صورت رسمي و در داخل يك شبكه الكترونيكي و يك شبكه يكپارچه وجود دارد و ديري نمي‌پايد آنهايي كه ارز در اختيار دارند بايد در بانك سپرده‌گذاري و براي مصرف آن نيز در خارج از كشور خرج كنند.
عسگر اولادي: دلار 1226 توماني موفق نيست
در همين راستا هم اسدالله عسگراولادي در نشست هيات نمايندگان اتاق تهران گفت: بانك مركزي وظايف خودش را در برابر ارز انجام نداده است. جايگاه ارز صادراتي كجاست، يعني صادركننده‌ها بايد ارز را با قيمت 1226 تومان بفروشند. اصلا چگونه بايد ارز را وارد كشور كنند. وي افزود: چگونه مسافر را اجبار مي‌كنند كه فقط يك‌بار ارز بگيرد و چگونه به افراد مقيم ارز نمي‌دهند اينها چه بايد بكنند، افراد بيمار چه بايد بكنند. ارز تك‌نرخي به معناي آن است كه ارز به اندازه ظرفيت بازار موجود باشد. ما 1150 قلم كالا داريم كه ورودشان مجاز است اما نمي‌توانند ارز تك نرخي بگيرند. وي تصريح كرد: ارز تك نرخي فقط براي كالاهاي اصلي و اساسي است، مثلا اسباب‌بازي بچه‌ها بايد با چه نرخي وارد شود ارز را از كجا بخرند؟ مسلما بايد از بازارهاي فرعي ارز را وارد كنند. عسگراولادي گفت: بانك مركزي بايد به بخش خصوصي احترام بگذارد، وقتي كالايي ثبت سفارش مي‌شود، يعني مجاز است اما چرا ارز تك نرخي نمي‌تواند بگيرد. وي افزود: ارز 1226 توماني مناسب نيست و نمي‌تواند موفق شود، دولت نمي‌تواند با ارز 1226 توماني التهاب بازار را بخواباند. نرخ ارز بايد 1420 تومان باشد.
منبع:شرق
کلید واژه ها :
