اتاق نیوز- گزارش وضعيت تجارت خارجي كشور در 11ماهه نخست امسال توسط گمرك منتشر شد. براساس اين گزارش از ابتداي امسال تاكنون نزديك به 39 ميليارد دلار صادرات و 55 ميليارد دلار واردات داشته‌ايم. البته درخصوص آمار صادرات غيرنفتي ابهاماتي نيز مطرح شد كه در ادامه به آن پرداخته شده است. آنچه حايز اهميت به نظر مي‌رسد، وضعيت اسفبار مثلث سنتي صادرات غيرنفتي ايران يعني: فرش، پسته و خاويار است. از ديگر سو، با توجه به شرايط فعلي كشور تداوم واردات مواد غذايي مهم و نهاده‌هاي كشاورزي و صنعتي به نظر عملا ادامه همان راهي است كه تاكنون موجب آسيب‌هاي جدي به توليد داخل و كوچك شدن سفره‌هاي مردم شده است.در حالي كه از برنج تا گوشت وارداتي هستند و طبيعتا اين واردات با ارز‌هاي خارجي انجام مي‌شوند، برخي مسوولان در اظهارنظرهايي مبهم، مدعي هستند تحولات خارجي روي اقتصاد داخل كشور اثر‌گذاري ندارند.اگرچه در آمارها و سخنراني‌هاي سياسي مخلوط كردن صادرات شبه‌نفتي با صادرات غيرنفتي مي‌تواند آمارهاي مورد نظر مسوولان را به دست دهد،با اين حال واقعيت از وضعيت نگران‌كننده صادرات غيرنفتي خبر مي‌دهد.
صادرات شبه‌نفتي در صادرات غيرنفتي
براساس آمار رسمي منتشر شده مربوط به 11ماهه نخست سال‌جاري نزديك به 57 درصد صادرات غيرنفتي كشور را «ميعانات گازي» و «محصولات پتروشيمي» به خود اختصاص دادند كه شايد بتوان آنها را صادرات شبه‌نفتي ناميد.تنها چيزي نزديك به 43 درصد از صادرات غيرنفتي كشور را صادرات كالاهايي تشكيل مي‌دهند كه شبه‌نفتي نيستند. بررسي درصد رشد آنها نيز جالب است.در حالي كه در سخنراني‌ها معمولا صادرات شبه‌نفتي را نيز در گروه صادرات غيرنفتي گنجانده و همگي را نشانه‌هايي از رشد حيرت‌آور و بي‌سابقه صادرات غيرنفتي ارزيابي مي‌كنند اما بررسي آمارها نشان مي‌دهد، صادرات گروه «ميعانات گازي» 54/46 و صادرات گروه «محصولات پتروشيمي» 48/49 درصد رشد داشتند. ساير محصولات صادراتي كه واقعا غيرنفتي هستند و تنها 43 درصد ارزش كل صادرات را به خود اختصاص مي‌دهند، تنها 25/9 درصد رشد داشتند.
تاثير صادرات شبه‌نفتي در تراز تجاري
زماني كه صادرات غيرنفتي را با احتساب صادرات شبه‌نفتي (يعني ميعانات گازي و محصولات پتروشيمي) بررسي كنيم، رقم 39 هزار و 52 ميليون دلار حاصل خواهد شد كه در مقايسه با واردات 54 هزار و 818 ميليون دلاري حاكي از تراز منفي 15 هزار و 766 ميليون دلاري است. اما زماني كه دو بخش عمده شبه‌نفتي در صادرات غيرنفتي (يعني ميعانات گازي و محصولات پتروشيمي) را كه صادرات آنها به ترتيب 9 هزار و 313 و 12 هزار و 933 ميليون دلار ارزش داشته است از مجموع كل صادرات غيرنفتي كسر كنيم به رقم 16 هزار و 806 ميليون دلار صادرات غيرنفتي بدون احتساب صادرات شبه‌نفتي خواهيم رسيد. در اين حالت كسري تراز تجاري ما چيزي نزديك به 38هزار و 12 ميليون دلار خواهد بود نه 15 هزار ميليون دلار! در واقع دخالت دادن محصولات پتروشيمي و ميعانات گازي در آمارهاي رسمي موجب مي‌شود تا كسري تراز تجاري چيزي نزديك به نصف استنباط شود!
آمار صادرات پسته
گفتيم كه صادرات غيرنفتي اقلامي كه در گروه محصولات شبه‌نفتي قرار ندارند در 11ماهه نخست امسال تنها 9درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است، اما آمار مزبور حاكي از نكات تاسف‌آور ديگري نيز هست. در حالي‌كه پروپان مايع شده، گازهاي نفتي، متانول، پلي‌اتيلن گريد فيلم، بوتان، كود اوره، قير نفت، سنگ‌آهن و... اقلام عمده صادراتي ايران را به خود اختصاص دادند كه همگي را مي‌توان جزو محصولات معدني دسته‌بندي كرد، صادرات پسته در 11ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 3/7 درصد كاهش داشته است. براساس گزارش‌هاي رسمي گمرك در 11ماهه نخست امسال مجموع صادرات پسته كشورمان تنها 714 ميليون دلار بوده كه اين رقم در 11ماهه نخست سال قبل 771 ميليون دلار ثبت شده است. براساس اطلاعات مندرج در آمار گمرك متوسط قيمت هر كيلو پسته صادراتي ايران نزديك به هفت دلار برآورد مي‌شود. با قيمت ميانگين قيمت ارز مندرج در صفحه سه همين گزارش براي 11ماهه نخست امسال، يعني 10850 ريال، قيمت هر كيلو پسته صادراتي نزديك به هفت هزار و 900 تومان برآورد مي‌شود. اين در حالي است كه هم‌اكنون پسته با درجه كيفيت خوب، در بازار تهران نزديك به 17 هزار تومان قيمت دارد!
كاهش صادرات فرش
صادرات خاويار در سال 1383 نزديك به 5/22ميليون دلار ثبت شده كه به مقاصد كشورهايي چون: آلمان، اسپانيا، امارات متحده عربي، ايالات متحده آمريكا، ايتاليا، بلژيك، سوييس، فرانسه و... انجام شده و اين در حالي است كه امسال تنها 6/1ميليون دلار صادرات خاويار داشتيم! همچنين امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل هم صادرات اين محصول 7/94 درصد كاهش داشته است. از پسته و خاويار تاسف‌آور‌تر، وضعيت صادرات فرش كشورمان است. فرش اصولا در جديدترين آمار وضعيت بازرگاني خارجي كشورمان جايي در بين 10قلم عمده ندارد.
اما در گزارش‌هاي ريزتر مي‌توان با ذره‌بين جايگاه فرش را يافت! از ابتداي امسال تاكنون 7/479 ميليون دلار صادرات فرش داشته‌ايم ولي اين رقم در سال گذشته 9/484 ميليون دلار بوده است. اين روند، يعني كاهش صادرات فرش چندسالي است كه آغاز شده. در حالي كه امسال (تنها يك ماه به پايان سال باقي است و به نظر نمي‌رسد در اين يك ماه آمارها آنچنان دگرگون شوند) صادرات فرش كشورمان تنها 480 ميليون دلار است، در سال 1383 و يك‌سال پيش از آغاز دولت دهم چيزي بيش از 497 ميليون دلار بود، حالا نزديك به هفت سال از آن روزگار مي‌گذرد و صادرات فرش كشورمان نه تنها رشدي نداشته بلكه شاهد كاهش قابل‌توجه صادرات فرش كشورمان نيز هستيم. در حالي كه از ابتداي امسال تاكنون مدام زمزمه‌هاي تحريم‌هاي تجاري و ايجاد منابع بر سر بازرگاني خارجي كشورمان به گوش مي‌رسد، در كمال حيرت آمار رسمي 11ماهه نخست امسال نشان مي‌دهد، دولت بيش از پيش به سمت وارداتي كردن اقلام ضروري پيش مي‌رود.
در بين 10 قلم كالاي عمده وارداتي كشورمان از گروه مواد خوراكي، واردات برنج نزديك به 40 درصد، واردات دانه ذرت دامي (از جمله نهاده‌هاست) بيش از 18درصد، كنجاله و آخال جامد دانه سويا نزديك به دو درصد، قند و شكر دو درصد و روغن سويا 21 درصد رشد داشته است. همچنين طي اين مدت، شاهد واردات 118 هزار تن گوشت قرمز به ارزش 637 ميليون دلار نيز هستيم. گفتني است در اين گروه فولاد و آهن، قطعات توليد (مونتاژ) خودرو و دارو نيز به چشم مي‌خورند كه همگي از جمله اقلام ضروري زندگي مردم و صنعت هستند. واردات اين اقلام روي هم نزديك به 45 ميليارد و 249 ميليون دلار ارزش داشته است كه اين رقم نزديك به سه برابر صادرات غيرنفتي (بدون احتساب صادرات شبه‌نفتي) كشومان است كه با توجه به شرايط خاص كشور در مقطع كنوني به نظر زياد منطقي نيست.
واردات برنج در اين مدت به ترتيب از سه مبدا اصلي امارات متحده عربي، هند و پاكستان به ارزش 489 ميليون، 350 ميليون و 169 ميليون دلار صورت گرفته، به جز پاكستان، هند و امارات متحده مواضع چندان دوستانه‌اي در ماه‌هاي اخير در قبال كشورمان نداشتند و مشخص نيست واردات اين كالاي اساسي در سبد خانوارهاي ايراني از اين كشورها با چه توجيهي صورت مي‌گيرد؟
آيا كشورهاي خارجي نمي‌توانند روي تورم ما اثر‌گذار باشند؟
از 10 قلم كالاي اساسي وارداتي، شش قلم از جمله خوراكي هستند. اين اقلام از غلات گرفته تا گوشت را به خود اختصاص دادند و دست بر قضا جزو اقلام اساسي در بين خوراكي‌ها هستند. در سبد بانك مركزي كه براساس آن تورم را محاسبه مي‌كند، گوشت ضريب اهميت 74/6 درصدي و غلات ضريب اهميت 56/4 درصدي دارد. همچنين بهداشت و درمان نيز از ضريب اهميت 54/5 درصدي در اين سبد برخوردار است و دارو نيز جزو 10قلم عمده وارداتي به كشور است. فولاد و آهن نيز مي‌توانند به نوبه خود روي مسكن و صنعت تاثير‌گذاري داشته باشند كه خود سهم غيرقابل انكاري در تورم خواهد داشت. شاهد هستيم كه از ابتداي امسال نيز نرخ ارز در كشور به شدت دگرگون شده و فاصله نرخ ارز آزاد و دولتي به بالاترين سطح خود رسيده است. با تداوم اين روند، نمي‌توان تاثير اقدامات خارجي روي اقتصاد داخل كشور به خصوص معيشت مردم را انكار كرد.
منبع:شرق
کد خبر:
21911
تاریخ انتشار: 16 اسفند 1390 - 11:02
اتاق نیوز- گزارش وضعيت تجارت خارجي كشور در 11ماهه نخست امسال توسط گمرك منتشر شد. براساس اين گزارش از ابتداي امسال تاكنون نزديك به 39 ميليارد دلار صادرات و 55 ميليارد دلار واردات داشته‌ايم. البته درخصوص آمار صادرات غيرنفتي ابهاماتي نيز مطرح شد كه در ادامه به آن پرداخته شده است. آنچه حايز اهميت به نظر مي‌رسد، وضعيت اسفبار مثلث سنتي صادرات غيرنفتي ايران يعني: فرش، پسته و خاويار است. از ديگر سو، با توجه به شرايط فعلي كشور تداوم واردات مواد غذايي مهم و نهاده‌هاي كشاورزي و صنعتي به نظر عملا ادامه همان راهي است كه تاكنون موجب آسيب‌هاي جدي به توليد داخل و كوچك شدن سفره‌هاي مردم شده است.در حالي كه از برنج تا گوشت وارداتي هستند و طبيعتا اين واردات با ارز‌هاي خارجي انجام مي‌شوند، برخي مسوولان در اظهارنظرهايي مبهم، مدعي هستند تحولات خارجي روي اقتصاد داخل كشور اثر‌گذاري ندارند.اگرچه در آمارها و سخنراني‌هاي سياسي مخلوط كردن صادرات شبه‌نفتي با صادرات غيرنفتي مي‌تواند آمارهاي مورد نظر مسوولان را به دست دهد،با اين حال واقعيت از وضعيت نگران‌كننده صادرات غيرنفتي خبر مي‌دهد.
صادرات شبه‌نفتي در صادرات غيرنفتي
براساس آمار رسمي منتشر شده مربوط به 11ماهه نخست سال‌جاري نزديك به 57 درصد صادرات غيرنفتي كشور را «ميعانات گازي» و «محصولات پتروشيمي» به خود اختصاص دادند كه شايد بتوان آنها را صادرات شبه‌نفتي ناميد.تنها چيزي نزديك به 43 درصد از صادرات غيرنفتي كشور را صادرات كالاهايي تشكيل مي‌دهند كه شبه‌نفتي نيستند. بررسي درصد رشد آنها نيز جالب است.در حالي كه در سخنراني‌ها معمولا صادرات شبه‌نفتي را نيز در گروه صادرات غيرنفتي گنجانده و همگي را نشانه‌هايي از رشد حيرت‌آور و بي‌سابقه صادرات غيرنفتي ارزيابي مي‌كنند اما بررسي آمارها نشان مي‌دهد، صادرات گروه «ميعانات گازي» 54/46 و صادرات گروه «محصولات پتروشيمي» 48/49 درصد رشد داشتند. ساير محصولات صادراتي كه واقعا غيرنفتي هستند و تنها 43 درصد ارزش كل صادرات را به خود اختصاص مي‌دهند، تنها 25/9 درصد رشد داشتند.
تاثير صادرات شبه‌نفتي در تراز تجاري
زماني كه صادرات غيرنفتي را با احتساب صادرات شبه‌نفتي (يعني ميعانات گازي و محصولات پتروشيمي) بررسي كنيم، رقم 39 هزار و 52 ميليون دلار حاصل خواهد شد كه در مقايسه با واردات 54 هزار و 818 ميليون دلاري حاكي از تراز منفي 15 هزار و 766 ميليون دلاري است. اما زماني كه دو بخش عمده شبه‌نفتي در صادرات غيرنفتي (يعني ميعانات گازي و محصولات پتروشيمي) را كه صادرات آنها به ترتيب 9 هزار و 313 و 12 هزار و 933 ميليون دلار ارزش داشته است از مجموع كل صادرات غيرنفتي كسر كنيم به رقم 16 هزار و 806 ميليون دلار صادرات غيرنفتي بدون احتساب صادرات شبه‌نفتي خواهيم رسيد. در اين حالت كسري تراز تجاري ما چيزي نزديك به 38هزار و 12 ميليون دلار خواهد بود نه 15 هزار ميليون دلار! در واقع دخالت دادن محصولات پتروشيمي و ميعانات گازي در آمارهاي رسمي موجب مي‌شود تا كسري تراز تجاري چيزي نزديك به نصف استنباط شود!
آمار صادرات پسته
گفتيم كه صادرات غيرنفتي اقلامي كه در گروه محصولات شبه‌نفتي قرار ندارند در 11ماهه نخست امسال تنها 9درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است، اما آمار مزبور حاكي از نكات تاسف‌آور ديگري نيز هست. در حالي‌كه پروپان مايع شده، گازهاي نفتي، متانول، پلي‌اتيلن گريد فيلم، بوتان، كود اوره، قير نفت، سنگ‌آهن و... اقلام عمده صادراتي ايران را به خود اختصاص دادند كه همگي را مي‌توان جزو محصولات معدني دسته‌بندي كرد، صادرات پسته در 11ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 3/7 درصد كاهش داشته است. براساس گزارش‌هاي رسمي گمرك در 11ماهه نخست امسال مجموع صادرات پسته كشورمان تنها 714 ميليون دلار بوده كه اين رقم در 11ماهه نخست سال قبل 771 ميليون دلار ثبت شده است. براساس اطلاعات مندرج در آمار گمرك متوسط قيمت هر كيلو پسته صادراتي ايران نزديك به هفت دلار برآورد مي‌شود. با قيمت ميانگين قيمت ارز مندرج در صفحه سه همين گزارش براي 11ماهه نخست امسال، يعني 10850 ريال، قيمت هر كيلو پسته صادراتي نزديك به هفت هزار و 900 تومان برآورد مي‌شود. اين در حالي است كه هم‌اكنون پسته با درجه كيفيت خوب، در بازار تهران نزديك به 17 هزار تومان قيمت دارد!
كاهش صادرات فرش
صادرات خاويار در سال 1383 نزديك به 5/22ميليون دلار ثبت شده كه به مقاصد كشورهايي چون: آلمان، اسپانيا، امارات متحده عربي، ايالات متحده آمريكا، ايتاليا، بلژيك، سوييس، فرانسه و... انجام شده و اين در حالي است كه امسال تنها 6/1ميليون دلار صادرات خاويار داشتيم! همچنين امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل هم صادرات اين محصول 7/94 درصد كاهش داشته است. از پسته و خاويار تاسف‌آور‌تر، وضعيت صادرات فرش كشورمان است. فرش اصولا در جديدترين آمار وضعيت بازرگاني خارجي كشورمان جايي در بين 10قلم عمده ندارد.
اما در گزارش‌هاي ريزتر مي‌توان با ذره‌بين جايگاه فرش را يافت! از ابتداي امسال تاكنون 7/479 ميليون دلار صادرات فرش داشته‌ايم ولي اين رقم در سال گذشته 9/484 ميليون دلار بوده است. اين روند، يعني كاهش صادرات فرش چندسالي است كه آغاز شده. در حالي كه امسال (تنها يك ماه به پايان سال باقي است و به نظر نمي‌رسد در اين يك ماه آمارها آنچنان دگرگون شوند) صادرات فرش كشورمان تنها 480 ميليون دلار است، در سال 1383 و يك‌سال پيش از آغاز دولت دهم چيزي بيش از 497 ميليون دلار بود، حالا نزديك به هفت سال از آن روزگار مي‌گذرد و صادرات فرش كشورمان نه تنها رشدي نداشته بلكه شاهد كاهش قابل‌توجه صادرات فرش كشورمان نيز هستيم. در حالي كه از ابتداي امسال تاكنون مدام زمزمه‌هاي تحريم‌هاي تجاري و ايجاد منابع بر سر بازرگاني خارجي كشورمان به گوش مي‌رسد، در كمال حيرت آمار رسمي 11ماهه نخست امسال نشان مي‌دهد، دولت بيش از پيش به سمت وارداتي كردن اقلام ضروري پيش مي‌رود.
در بين 10 قلم كالاي عمده وارداتي كشورمان از گروه مواد خوراكي، واردات برنج نزديك به 40 درصد، واردات دانه ذرت دامي (از جمله نهاده‌هاست) بيش از 18درصد، كنجاله و آخال جامد دانه سويا نزديك به دو درصد، قند و شكر دو درصد و روغن سويا 21 درصد رشد داشته است. همچنين طي اين مدت، شاهد واردات 118 هزار تن گوشت قرمز به ارزش 637 ميليون دلار نيز هستيم. گفتني است در اين گروه فولاد و آهن، قطعات توليد (مونتاژ) خودرو و دارو نيز به چشم مي‌خورند كه همگي از جمله اقلام ضروري زندگي مردم و صنعت هستند. واردات اين اقلام روي هم نزديك به 45 ميليارد و 249 ميليون دلار ارزش داشته است كه اين رقم نزديك به سه برابر صادرات غيرنفتي (بدون احتساب صادرات شبه‌نفتي) كشومان است كه با توجه به شرايط خاص كشور در مقطع كنوني به نظر زياد منطقي نيست.
واردات برنج در اين مدت به ترتيب از سه مبدا اصلي امارات متحده عربي، هند و پاكستان به ارزش 489 ميليون، 350 ميليون و 169 ميليون دلار صورت گرفته، به جز پاكستان، هند و امارات متحده مواضع چندان دوستانه‌اي در ماه‌هاي اخير در قبال كشورمان نداشتند و مشخص نيست واردات اين كالاي اساسي در سبد خانوارهاي ايراني از اين كشورها با چه توجيهي صورت مي‌گيرد؟
آيا كشورهاي خارجي نمي‌توانند روي تورم ما اثر‌گذار باشند؟
از 10 قلم كالاي اساسي وارداتي، شش قلم از جمله خوراكي هستند. اين اقلام از غلات گرفته تا گوشت را به خود اختصاص دادند و دست بر قضا جزو اقلام اساسي در بين خوراكي‌ها هستند. در سبد بانك مركزي كه براساس آن تورم را محاسبه مي‌كند، گوشت ضريب اهميت 74/6 درصدي و غلات ضريب اهميت 56/4 درصدي دارد. همچنين بهداشت و درمان نيز از ضريب اهميت 54/5 درصدي در اين سبد برخوردار است و دارو نيز جزو 10قلم عمده وارداتي به كشور است. فولاد و آهن نيز مي‌توانند به نوبه خود روي مسكن و صنعت تاثير‌گذاري داشته باشند كه خود سهم غيرقابل انكاري در تورم خواهد داشت. شاهد هستيم كه از ابتداي امسال نيز نرخ ارز در كشور به شدت دگرگون شده و فاصله نرخ ارز آزاد و دولتي به بالاترين سطح خود رسيده است. با تداوم اين روند، نمي‌توان تاثير اقدامات خارجي روي اقتصاد داخل كشور به خصوص معيشت مردم را انكار كرد.
منبع:شرق
