
اتاق نیوز- تورم؛ غولي كه اين روزها اكثر سرپرستان خانوار را به جمع چندشغلهها هدايت كرده است تا شايد از اين رهگذر توازن ميان دخل ريالي و خرج دلاري برقرار شود. كم نيستند افرادي كه شغلهاي كاذبي همچون دستفروشي و مسافربري تنها راه كسب درآمد بيشتر آنها بوده و روز خود را با فعاليت در اين مشاغل شب ميكنند. بيراه نيست اگر بگوييم كارمندان بخش قابل توجهي از اين قشر را در بر ميگيرند، چراكه اگر پاي صحبت آنها بنشيني اغلب از حذف اضافهكاري، حقوق پايين و مشكلات قراردادي بودنشان در سيستم دولتي گلايه دارند. تورم و بالارفتن هزينههاي خانوار بيشك مهمترين عامل چندشغله بودن بخش قابل توجهي از كارمندان است و به گفته كارشناسان تداوم روند كنوني اقتصاد در نهايت طيف چندشغلهها را گستردهتر كرده و مشاغل كاذب را نيز رسميت خواهد بخشيد.
«حسين راغفر» مهمترين عامل بروز پديده افراد چندشغله و مشاغل كاذب را تورم بالا ميداند و ميگويد: تورم بالا و بيكاري گسترده دو آفت عمده كنوني اقتصاد ايران بوده و نبايد فراموش كرد اين اتفاق محصول سرمايهگذاري ناكافي در اقتصاد است. راغفر با بيان اين مطلب كه بزرگترين درآمدهاي تاريخ يك قرن استحصال نفت در كشور در چند سال اخير به دست آمده است به «شرق» گفت: واردات بسياري از اقلام كه توليد آنها در كشور به سهولت امكانپذير است ضربه بزرگي به اقتصاد وارد كرد و آشفتگي در بخش مولد جامعه را موجب شد. وي رشد اقتصادي پايين و متناسب نبودن درآمدها با مخارج را مهمترين عامل روي آوردن كارمندان به مشاغل كاذب دانست و افزود: رواج اين پديده برنامههاي توسعهاي را نيز به چالش خواهد كشيد. حسين راغفر با تاكيد بر تاثيرگذاري اصرار بر اجراي هدفمندي يارانهها و توزيع نقدي 66هزار ميليارد تومان از منابع را كه قابل سرمايهگذاري در فرصتهاي جديد براي خلق شغل بود، ادامه داد: دولت با تدبير درست ميتوانست از خروج سرمايههاي انساني و مالي كشور جلوگيري و روند رو به رشد مشاغل كاذب را متوقف كند.
راغفر خاطرنشان كرد: اجراي هدفمندي نه تنها به رشد اقتصادي كشور و افزايش درآمد سرانه نينجاميد بلكه بسياري از مشكلات اقتصادي ريز و درشت اين روزهاي مردم ناشي از اجراي سليقهاي و نادرست هدفمندي است. براساس اين گزارش دستفروشي يكي از مشاغلي است كه به شغل دوم اين روزهاي برخيها تبديل شده است. اگر كمي با دقت به اطراف خود نگاه كنيد با دستفروشاني كه بعضا صندوق عقب ماشين خود را براي پهن كردن بساط خود انتخاب كردهاند مواجه خواهيد شد. يكي از اين دستفروشها كه صندوق عقب ماشين خود را به شكل ويترين ساعتهاي چيني درآورده است، در رابطه با چرايي روي آوردن به اين شغل به «شرق» ميگويد: كارمندي هستم با 17 سال سابقه كار كه چندماهي است براي تامين معاش خانواده مجبور به اين كار شدهام. وي گرانيهاي اخير را محصول هدفمندي يارانهها و سياستهاي غيراقتصادي دانست و ادامه داد: درآمد ماهانه من پاسخگوي مخارج جاري نبوده و با توجه به شرايط فعلي راهي جز دستفروشي براي من باقي نمانده است. وي علت انتخاب منطقهاي در شمال شهر براي اين كار را حفظ آبروي چندين و چند ساله در محل كار و سكونت اعلام كرد و افزود: در اين نقطه از شهر كسي من را نميشناسد و راحتتر هستم.
جستوجو براي يافتن اين افراد چندان هم دشوار نيست و نفر بعدي كارمندي است كه پس از پايان ساعات اداري به تميز كردن منازل در شمال شهر مشغول است. وي خود را «احمد» معرفي كرد و در پاسخ به سوال «شرق» مبني بر ميزان درآمد ماهانه و مخارج خود، گفت: دريافتي من با كسر اقساط و ماليات از 500 هزار تومان فراتر نميرود و از آنجا كه 450 هزار تومان از اين مبلغ بابت اجاره خانه پرداخت ميشود، اگر كار دوم كه همان نظافت منازل و كار كردن در باغها نباشد، عملا توان اداره زندگي را نخواهم داشت. احمد درآمد حاصل از كار دوم را به طور متوسط 700 هزار تومان در ماه اعلام كرد و افزود: با اين مبلغ باز هم در پايان ماه بدهكار سوپري و برخي از همكاران هستم. وي از افزايش ساعتي قيمتها گلايه كرد و افزود: مسوولان به هيچ عنوان به پيامد تصميمگيريهاي خود توجه نميكنند و تاوان آن را بايد كارمنداني همچون من بدهند. به گفته احمد با درآمدهاي ثابت و مخارج رو به رشد نميتوان حداقلهاي مورد نياز را نيز تامين كرد و اگر كار دوم و سوم نباشد بايد شرمنده خانواده بود. وي يكي ديگر از دوستان خود را، كه مسافربري را عنوان شغل دوم خود انتخاب كرده، براي مصاحبه معرفي ميكند و ميگويد: از شغل دومم بيشتر از شغل اداري خود رضايت دارم چرا كه افرادي كه براي تميز كردن منازل و باغهاي آنها ميروم برخوردي بسيار مهربانتر و محترمانهتر از مديران دولتي دارند و برخي از آنها نيز درك بالايي از شرايط افرادي همچون من دارند. دوست وي كه «علي» نام دارد پس از چند بار تماس بالاخره جواب ميدهد. علي پس از اطلاع از موضوع گفت: بنويس آقا، بنويس در ايران كسي گرسنه نميخوابد چون پدر خانواده براي سير كردن شكم زن و بچه خود از ساعت شش صبح تا ساعت يك شب سگدو ميزند. آقا بنويس پس از گوشت، مرغ نيز از سبد غذايي خانواده من حذف شده و سويا جاي آنها را پر كرده است. وي با عصبانيت از گرانيهاي اخير ياد كرد و ادامه داد: من اگر مسافربري نكنم كه توان خريد نان هم ندارم، شما فكر ميكنيد ميتوان اجاره 500هزار توماني آپارتمان 50 متري، هزينه جاري يك خانواده چهارنفره، خرج تحصيل دختر و پسر دانشجو و البته هزينههاي درمان يك خانواده را با ماهي 600 هزار تومان جبران كرد. آقا بنويس من شبانهروز كار ميكنم تا خانوادهام سر گرسنه به بالين نگذارند و اگر اين شغل دوم نبود، كه بايد كاسه چه كنم به دست ميگرفتم. علي دل پري از مشكلات معيشتي اين روزها و همچنين مصايب مسافربري در پايتخت داشت. احمد و علي نمونهاي از كارمنداني هستند كه براي گذران زندگي مجبور به انتخاب شغل دوم شدند؛ شغلي كه كاذب ناميده ميشود و به باور كارشناسان آفت اقتصاد است.
حسين راغفر افزايش ميزان دستفروشي و مشاغل كاذب را ناشي از مشكلات اقتصادي برخي اقشار جامعه دانسته و ميگويد: زماني كه مشاغل پايدار پاسخگوي تامين معيشت افراد نباشد؛ نبايد از پررنگ شدن مشاغلي همچون مسافربري و دستفروشي در جامعه تعجب كرد. راغفر ادامه داد: در حال حاضر نرخ بيكاري به شدت افزايش يافته و افراد از امنيت شغلي و درآمد مطلوبي برخوردار نيستند. به گفته وي عوامل يادشده به تنهايي كافي است تا افراد به مشاغل كاذب از جمله دستفروشي رو آورند تا از اين رهگذر درآمدي براي خود و خانوادهشان كسب كنند. به هر حال علت هر چه كه باشد به نظر ميرسد همتي براي مقابله با آن در سطوح بالاي مديريتي نيست و مردم خود دست به كار شدهاند و اين يعني بلندتر شدن فهرست چندشغلهها و البته ظهور نسلي از كارمندان كه براي مقابله با تورم، عصرها كارگر ميشوند.
منبع:شرق