اتاق خبر: ميزان بارش ها در اين استان طي فروردين امسال نسبت به ميانگين بلندمدت افزايش 76 درصدي داشته است.
اگرچه ميانگين بارندگي خراسان رضوي از ابتداي سال زراعي جاري تاكنون به نسبت مدت مشابه سال گذشته چند درصد كمتر از دوره آماري بلندمدت گزارش شده است، اما طي اين مدت ميانگين بارندگي در شهر مشهد از دوره آماري فراتر رفته است. 
استان خراسان رضوي با هفت درصد مساحت كشور يكي از مناطق خشك و كم آب ايران است كه 74 درصد اقليم اين استان در شرايط خشكسالي و 26 درصد در شرايط نيمه خشك واقع شده است.
ميانگين بارندگي در كشور 250 ميلي متر و در استان خراسان رضوي 211 ميلي متر است، از ابتداي سال زراعي جاري تاكنون به طور ميانگين 189 ميلي متر باران در خراسان رضوي باريده است.
به گفته مسوولان شركت آب منطقه اي خراسان رضوي، هم اينك 34 درصد ظرفيت سدهاي خراسان رضوي آب دارد و همچنان 66 درصد ذخاير سدهاي استان خالي از آب است.
به اعتقاد آنان، افت سالانه سطح آبهاي زيرزميني در خراسان رضوي از مرز يك متر گذشته و اين استان همچنان مقام نخست دشتهاي بحراني را در كشور دارد.
*افزايش ميانگين بارندگي در مشهد و كاهش آن در كل خراسان رضوي
مديركل هواشناسي خراسان رضوي گفت: از ابتداي سال زراعي جاري تاكنون به طور ميانگين 189 ميلي متر باران در استان خراسان رضوي باريده است.
مجيد حبيبي نوخندان افزود: با وجود بارشهاي نسبتا خوبي كه در فروردين و ارديبهشت امسال رخ داد، همچنان ميانگين بارندگي در استان خراسان رضوي نسبت به دوره آماري بلندمدت چهار درصد و نسبت به سال گذشته حدود 2 درصد كاهش داشته است.
وي با اشاره به افزايش پنج درصدي بارندگي در شهر مشهد طي سال زراعي جاري نسبت به دوره آماري بلندمدت اظهار كرد: امسال زراعي 242 ميلي متر باران در مشهد باريده كه نسبت به سال گذشته 11 درصد افزايش داشته است.
وي اظهار كرد: در اين مدت شهرستان تايباد با 155 ميلي متر بارندگي و گناباد با 60 ميلي متر بارش به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان بارندگي را داشته اند.
وي خاطرنشان كرد: ميانگين بارندگي در شهرستان تايباد 43 درصد نسبت به دوره آماري بلندمدت افزايش داشته، اما اين ميانگين در شهرستان گناباد 54 درصد كاهش دارد.
وي ميزان بارشهاي خراسان رضوي در فصل تابستان را ناچيز خواند و گفت: بر اساس بررسي ها يك درصد بارندگي هاي استان در فصل تابستان و 99 درصد در فصل هاي ديگر رخ مي دهد.
حبيبي افزود: 44 درصد از بارشهاي استان خراسان رضوي در فصل زمستان، 37درصد در بهار و بقيه در فصل هاي پاييز و تابستان روي مي دهد.
مديركل هواشناسي خراسان رضوي در ادامه گفت: وضعيت كم بارشي خراسان رضوي نسبت به دوره آماري بلندمدت و سال گذشته نسبتا بهبود يافته است.
وي ادامه داد: خراسان رضوي از نظر كم بارشي در سال زراعي جاري، رتبه ششم كشور را نسبت به مدت مشابه دوره آماري بلندمدت به خود اختصاص داده است.
به گفته وي، استان هاي يزد، خراسان جنوبي، اصفهان، سيستان و بلوچستان و چهارمحال و بختياري از نظر كم بارشي پيش از استان خراسان رضوي قرار دارند.
مديركل هواشناسي خراسان رضوي در ادامه ميانگين بارندگي در اين استان تا تير ماه امسال را در حد نرمال دوره آماري بلندمدت پيش بيني كرد و افزود: در اين مدت ميزان بارشها در نواحي جنوبي استان 10 تا 20 درصد بيشتر از ميانگين دوره آماري بلندمدت خواهد بود.
وي گفت: طبق پيش بيني هاي انجام شده ميانگين دما براي ماههاي ارديبهشت، خرداد و تيرماه امسال در اغلب نقاط اين استان بين يك تا 1.5 درجه سلسيوس بيشتر از ميانگين بلندمدت خواهد بود.
*سرريز شدن سه سد در خراسان رضوي
مديرعامل شركت آب منطقه اي خراسان رضوي گفت: در پي بارشهاي خوب بهاري سه سد 'چهچه، سررود (قره تيكان) و زاوين' در شهرستان كلات خراسان رضوي سرريز شده اند.
محمدحسين جعفري افزود: علاوه بر اين سدها، چند سد كوچك با حجم آبدهي كم نيز در برخي مناطق خراسان رضوي سرريز شده اند.
وي خاطرنشان كرد: استان خراسان رضوي داراي 29 سد در حال بهره برداري است كه در شهرستان هاي تربت حيدريه، قوچان، مشهد، خواف، درگز، سبزوار، تايباد، تربت جام، چناران، كلات و فريمان واقع شده اند و از ابتداي سال آبي جاري تاكنون 524 ميليون متر مكعب آب به سدهاي خراسان رضوي وارد شده است.
وي گفت: ظرفيت ذخيره سدهاي بزرگ و در حال بهره برداري اين استان در مجموع يك ميليارد و 549 ميليون متر مكعب است كه يك ميليارد و211 ميليون متر مكعب از اين مقدار مربوط به سد مشترك ايران و تركمنستان با عنوان 'سد دوستي' است.
* 66 درصد ذخاير سدهاي خراسان رضوي همچنان خالي از آب
مديرعامل شركت آب منطقه اي خراسان رضوي گفت: به دنبال بارندگي هاي خوب در بهار امسال ورودي آب به سدهاي خراسان رضوي بهبود يافته اما همچنان بخش زيادي از ذخاير سدهاي استان به دلايل مختلف خالي است.
محمدحسين جعفري افزود: هم اكنون حدود 34 درصد ظرفيت سدهاي خراسان رضوي آب دارد، اما همچنان 66 درصد ظرفيت آنها خالي است.
وي با اشاره به كاهش 2 درصدي حجم ذخيره آب سدهاي خراسان رضوي نسبت به سال گذشته اظهار كرد: ميانگين حجم ذخيره آب سدهاي استان در مدت مشابه سال گذشته 36 درصد بود.
او خاطرنشان كرد: به جز سد دوستي، ميانگين حجم ورودي آب به ساير سدهاي استان خراسان رضوي از ابتداي سال زراعي جاري تاكنون افزايش قابل توجهي داشته است.
به گفته وي، خشكسالي هاي يك دهه گذشته در استان خراسان رضوي باعث شده است كه رطوبت و جان خاك گرفته شود و بخش عمده بارشهاي خوب امسال صرف ترميم اتفاقات رخ داده در خاك مي شود.
وي در عين حال خاطرنشان كرد: به دنبال بارشهاي نسبتا خوب و تمهيدات انجام شده در سال جاري، مشكلي به لحاظ تامين آب در مشهد و ديگر شهرستان هاي استان نخواهيم داشت.
جعفري از افزايش 12 درصدي روانابها در اين استان خبر داد و افزود: ميزان بارش ها بر وضعيت روانابها تاثير مستقيم دارد و با بارش هاي بهاري امسال از شدت كاهش رواناب ها در استان خراسان رضوي كاسته شده است.
جعفري ادامه داد: در سال زراعي جاري ميزان ايجاد رواناب ها در استان خراسان رضوي نسبت به دوره آماري بلندمدت 62 درصد كاهش داشت، در حالي كه اين رقم در مدت مشابه سال زراعي گذشته 74 درصد بود.
مديرعامل شركت آب و فاضلاب خراسان رضوي با اشاره به وضعيت بحراني سفره هاي آب زيرزميني اين استان گفت: اتكاي تامين آب خراسان رضوي به آبهاي زيرزميني، افت شديد سفره هاي زيرزميني را موجب شده، لذا افت سطح آبهاي زيرزميني در اين استان بيشتر از ميانگين كشوري است.
جعفري افزود: هم اكنون 22 درصد از مصارف آب در خراسان رضوي از منابع سطحي و 78 درصد از منابع زيرزميني تامين مي شود.
به گفته وي، اكنون مخازن دشت هاي خراسان رضوي با كسري افزون بر يك ميليارد متر مكعب روبه رو هستند و افت سطح آبهاي زيرزميني در اين استان به بيش از يك متر رسيده است.
وي اظهار كرد: اگرچه در سال زراعي جاري بارندگي هاي خوبي را در خراسان رضوي شاهد بوده ايم، اما حدود شش ماه تا يك سال زمان مي برد تا اين بارشها در تغذيه سفره هاي زيرزميني تاثير داشته باشند.
مديرعامل شركت آب منطقه اي خراسان رضوي با اشاره به طرح تعادل بخشي سفره هاي آب زيرزميني در اين استان گفت: اين طرح يكي از مصوبات شوراي عالي كشور است كه در قالب آن براي خراسان رضوي 16 پروژه تعريف شده است.
به گفته وي، تجهيز چاههاي كشاورزي خراسان رضوي به شمارشگرهاي هوشمند، بستن چاههاي غيرمجاز و برنامه هاي آموزشي و فرهنگ سازي مانند طرح نجات آب كشاورزي از جمله طرحهاي در حال اجراي تعادل بخشي آب در استان است.
جعفري خاطرنشان كرد: با اجراي اين طرح ها در دو دهه آينده نه تنها بايد سفره هاي آبهاي زيرزميني خراسان رضوي به حد تعادل برسد، بلكه بايد 25 درصد از ميزان بهره برداري آنها كاسته شود.
* تنها سه دشت از 37 دشت خراسان رضوي ممنوعه نيست
مدير مطالعات پايه شركت آب منطقه اي خراسان رضوي گفت: از مجموع 37 دشت تحت مطالعه اين استان، 34 دشت ممنوعه است كه از آن ميان 15 دشت ممنوعه بحراني است.
احمد قندهاري افزود: افت آبهاي زيرزميني در دشت هاي خراسان رضوي هم اينك به بيش از يك متر رسيده است.
وي يكي از دشت هاي غيرممنوعه خراسان رضوي را در شهرستان كلات و 2 دشت ديگر را مربوط به شهرستان سرخس دانست.
وي خاطرنشان كرد: به دليل افت بيش از يك متري سطح آبهاي زيرزميني خراسان رضوي در طول يك دهه خشكسالي، همچنان دشت هاي اين استان با كسري مخزن بيش از يك ميليارد متر مكعبي روبه روست.
وي ادامه داد: اگرچه بارشهاي امسال نسبتا خوب بوده، اما ميزان تاثير بارش ها بر بالا آمدن سطح سفره هاي آب زيرزميني بين شش ماه تا يك سال طول مي كشد.
مدير مطالعات پايه شركت آب منطقه اي خراسان رضوي در ادامه گفت: طبق ارزيابي هاي انجام شده در سال زراعي جاري، نيمي از مساحت استان خراسان رضوي در شرايط نرمال و نيمي در شرايط خشكسالي قرار دارد.
قندهاري افزود: بخش هاي شمالي استان مانند مشهد، قوچان، نيشابور و سبزوار وضعيت نرمال و تقريبا ترسالي را دارند و شهرستان هاي كلات، تايباد، كاشمر، گناباد، تربت حيدريه، خواف و منطقه مزينان در خشكسالي به سر مي برند.
وي بر ضرورت صرفه جويي در تمامي بخشها اعم از مصرف آب شرب، صنعت و كشاورزي تاكيد كرد.
منبع:ایرنا
