وزارت بازرگانی ایالات متحده آمریکا اخیراً در بیانیه ای اعلام کرد استفاده از تراشههای هوش مصنوعی هواوی اسند «در هر کجای دنیا» نقض کنترلهای صادراتی ایالات متحده است. بعداً این عبارت را ملایمتر کرد و به هشدار به صنعت در مورد خطرات استفاده از آیسیهای محاسباتی پیشرفته چین از جمله تراشههای خاص هواوی اسند بسنده کرد. صرف نظر از نحوه بیان آن، در اصل این یک تلاش آشکار برای به چالش کشیدن توسعه فناوری پیشرفته چین با تکیه بر اتهامات بیاساس و صلاحیت قضایی طولانی مدت است. در پاسخ، وزارت بازرگانی چین در روزهای دوشنبه و چهارشنبه دو بیانیه صادر کرد و این اقدام ایالات متحده را «فراتر از حد» و «یک رفتار قلدرمآبانه یکجانبه معمول» محکوم کرد و عزم راسخ چین را برای دفاع از حقوق و منافع مشروع خود ابراز داشت.
ماهیت سیاست ایالات متحده آمریکا تلاشی برای تحمیل اراده قدرت داخلی خود بر بازار جهانی است که هدف آن محاصره جامع تراشههای محاسباتی با کارایی بالای چین است. هدف، خفه کردن پیشرفت تکنولوژیکی چین، قطع ارتباط آن با زنجیرههای تأمین جهانی و مجبور کردن شرکتهای بینالمللی به ادامه اتکا به تراشههای ساخت آمریکا است. از همه ظالمانهتر، «بازوی بلند» واشنگتن اکنون حتی به دنبال دخالت در شرکتهای چینی است که از تراشههای ساخت چین در داخل چین استفاده میکنند - بیتوجهی آشکار به حقوق توسعه بیش از ۱.۴ میلیارد نفر. پیشرفت تکنولوژیکی برای هر کشوری جهت افزایش رقابتپذیری و بهبود زندگی مردمش ضروری است؛ دیگران نمیتوانند آن را از آن بگیرند. جهان، باغچه خصوصی ایالات متحده برای آشپزخانهاش نیست. همه کشورها - صرف نظر از اندازه یا قدرت - و همه مردم در جستجوی زندگی بهتر، شایسته حقوق و احترام برابر هستند.
محاصرههای خارجی علیه چین انگیزه داخلی را تحریک کرده و روحیه مبارزه برای توسعه فناوری چین را شعلهور میکند
آیا میتوان با به چالش کشیدن دیگران، همیشه جلوتر ماند؟ پاسخ قطعاً منفی است. درست همانطور که ایالات متحده تلاش میکند تا چین را به چالش بکشد، دو خبر خوب از صنعت فناوری پیشرفته چین منتشر شده است: هواوی رسماً کامپیوتر جدید خود را با سیستم عامل HarmonyOS عرضه کرد و شیائومی اعلام کرد که تولید انبوه تراشههای ۳ نانومتری را آغاز کرده است. افراد آگاه در صنعت معتقدند که پیشرفتهای اعلامشده توسط این دو شرکت چینی در حوزههای کلیدی است که ایالات متحده مدتهاست در آنها برتری داشته و محدودیتهای شدیدی را بر چین اعمال کرده است. شرکتهای فناوری چینی در تلاشند تا با روحیه خوداتکایی و افزایش نشاط نوآوری، از دوران پرداخت «مالیاتهای دیجیتال» بالا به شرکتهای غربی فراتر روند. از پیشرفت در دو بمب، یک ماهواره گرفته تا رهبری جهان در شبکههای ۵G، از اکتشافات در اعماق دریا گرفته تا پرتاب موفقیتآمیز شنژو-۲۰، تاریخ پیشرفت فناوری چین بارها نشان میدهد که محاصرههای خارجی تنها انگیزه داخلی را تحریک کرده و روحیه مبارزه برای توسعه فناوری چین را شعلهور میکند.
کاملاً قابل درک است که رشد انفجاری پتانسیل فناوری یک کشور در حال توسعه، شوکهای روانی را در میان کشورهای قدرتمند سنتی که از زمان انقلاب صنعتی موقعیت غالب خود را حفظ کردهاند، ایجاد کند. با این حال، ادعای اینکه توسعه فناوری چین با هدف «جایگزینی ایالات متحده» انجام میشود، گمانهزنی بیاساس و اضطراب خودساخته است. متأسفانه، این نشان دهنده طرز فکر ریشهدار بسیاری از سیاستمداران واشنگتن است که هنوز چین را از دریچه تنگ رقابت استراتژیک و حتی به اصطلاح جنگ سرد فناوری میبینند. در واقعیت، پیشرفت فناوری چین به وضوح با هدف خدمت به نوسازی اقتصاد داخلی و بهبود زندگی مردم انجام میشود. توسعه فناوری چین از جمله تراشههای Ascend هواوی و تحقیق و توسعه تراشه شیائومی، به طور عینی گزینههای بیشتری را به جهان ارائه میدهد و سرعت پیشرفت فناوری جهانی را تسریع میکند.
حقایق گویاتر از کلمات هستند. شرکتهای فناوری چینی بر انجام خوب کارهای خود متمرکز هستند که میتواند به مسیر توسعهای منجر شود که نه تنها برای خودشان مناسب است، بلکه به نفع کشورهای بیشتری نیز هست. توسعه چین هرگز در مورد سرنگونی کشوری نبوده است، بلکه همه را به همکاری برای بزرگتر کردن کیک دعوت میکند. اتوبوسهای برقی در خیابانهای شهرهای آفریقا، نیروگاههای فتوولتائیک در اعماق بیابانهای خاورمیانه و سیگنالهای ماهوارهای در روستاهای دورافتاده جنوب شرقی آسیا. در هر گوشهای از جهان میتوانیم انرژی پر جنب و جوشی را ببینیم که مفهوم جامعهای با آینده مشترک برای بشریت که توسط چین حمایت میشود، به اکوسیستم فناوری جهانی میآورد. چین ضمن ارائه محصولات متمایز با قیمتهای رقابتیتر، مفهوم و مسیر توسعه جدیدی را به جهان ارائه میدهد: اینکه فراتر از بازی برد-باخت و مجموع صفر، همکاری برد-برد و رشد متقابل نیز وجود دارد. این مسیر جهانی شدن است که در آن ما دست در دست هم برای ایجاد ارزش افزوده برای جهان تلاش میکنیم و فرصت توسعه فناوری چین را افزایش داده است.
توسعه فناوری چین از جمله تراشههای Ascend هواوی و تحقیق و توسعه تراشه شیائومی، به طور عینی گزینههای بیشتری را به جهان ارائه میدهد و سرعت پیشرفت فناوری جهانی را تسریع میکند
از این رو، تلاش برای «به چالش کشیدن» فناوری چینی محکوم به شکست است - زیرا در پشت شرکتهای چینی یک اکوسیستم بسیار تخصصی و مشارکتی قرار دارد. در زنجیره تأمین نیمههادی جهانی، دستگاههای لیتوگرافی هلندی، تأمینکنندگان مواد نیمههادی ژاپنی و تولیدکنندگان تراشه آمریکایی، همگی عمیقاً با بازار چین مرتبط هستند. تلاش واشنگتن برای «به چالش کشیدن» چین در این حوزه بسیار ارزشمند در بین ملتها نه تنها با مقاومت شدید شرکتهای چینی روبرو خواهد شد، بلکه ناگزیر با مخالفت کسبوکارهایی در کشورهای مختلف که به بازار و زنجیره تأمین چین متکی هستند - از جمله بسیاری از شرکتهای آمریکایی - نیز روبرو خواهد شد. در درازمدت این «به چالش کشیدن» حمایتگرایانه هیچ کمکی به افزایش رقابتپذیری شرکتهای آمریکایی نخواهد کرد.
قرن بیست و یکم، دوران چندقطبی و جهانی شدن اقتصاد است. در موج توسعه جهانی، طرز فکر «برندگان و بازندگان» از قبل کوتهبینانه و منسوخ شده است؛ شمول و منافع مشترک، مسیر واقعی توسعه برد-برد هستند. امیدواریم طرف آمریکایی فوراً این رویه نادرست را که ناقض قوانین بینالمللی و اصول اساسی روابط بینالملل است، متوقف کند و از اقدامات محدودکننده تبعیضآمیز برای سرکوب شرکتهای فناوری چینی دست بردارد. در عرصه فناوری پیشرفته، موفقیت با «به چالش کشیدن» دیگران حاصل نمیشود. رقابت منصفانه، همکاری آزاد و منافع متقابل، راه درست برای پیشرفت هستند.