فارس: آیات ۵۵ تا ۶۴ سوره نحل به بیان بخشی از رفتارهای مشرکان و دشمنان حق می‌پردازد. قرآن در این آیات، چهره واقعی دشمنان توحید را ترسیم کرده و نشان می‌دهد که آنان چگونه در مقابل نعمت‌های الهی، حقیقت را انکار کرده، دچار کفران می‌شوند و با جعل دروغ و تحریف حقایق، تلاش می‌کنند جامعه را از مسیر هدایت باز دارند. بررسی این آیات از منظر دشمن‌شناسی، برای مسلمانان در هر عصر، درسی بزرگ برای شناخت دشمنان پنهان و آشکار است.کفران نعمت؛ ریشه دشمنی با حقآیه ۵۵ می‌فرماید: «لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ»؛ یعنی آنان به نعمت‌هایی که خدا به ایشان داده کفر می‌ورزند. این نکته نشان می‌دهد که دشمنی با حق اغلب از ناسپاسی و غفلت آغاز می‌شود. کسی که قدر نعمت الهی را نداند، به جای شکر، راه انکار و مخالفت می‌رود و همین ناسپاسی او را در برابر حق قرار می‌دهد. در فضای امروز نیز دشمنان اسلام از نعمت‌های الهی بهره‌مندند، اما با کفران، همان نعمت‌ها را در خدمت ظلم و استکبار به کار می‌گیرند.بازگشت به شرک در زمان رفاهآیه ۵۶ و ۵۷ نشان می‌دهد که مشرکان بخشی از نعمت‌های الهی را به بت‌ها نسبت می‌دادند و دختران را برای خدا قائل بودند، در حالی که پسران را برای خود می‌خواستند. این تقسیم‌گری ناعادلانه، اوج دشمنی آنان را آشکار می‌کند. در واقع، دشمنان برای توجیه عقاید باطل خود، حتی خداوند را نیز آماج نسبت‌های ناروا قرار می‌دادند. این رفتار امروز هم در اشکال مختلف دیده می‌شود؛ جایی که دشمنان دین، مفاهیم الهی را تحریف کرده و به نفع منافع خود مصادره می‌کنند.
دشمنی پنهان در لباس غیرت و تعصبدر آیات ۵۸ و ۵۹، قرآن صحنه‌ای از جاهلیت را ترسیم می‌کند: هنگامی که خبر تولد دختر به آنان می‌رسید، چهره‌هایشان سیاه می‌شد و از شدت خشم پنهان می‌گشتند. آنان یا دختران را زنده به گور می‌کردند یا با ذلّت نگه می‌داشتند. این رفتار، نماد دشمنی با فطرت انسانی است. در حقیقت، دشمن در لباس غیرت و سنت، ارزش‌های انسانی را نابود می‌کند. امروز هم دشمنان اسلام با شعارهایی ظاهراً زیبا، ارزش‌های دینی و اخلاقی را از بین می‌برند، در حالی که مدعی دفاع از آزادی و حقوق بشرند.دروغ‌پردازی برای انکار حقیقتآیه ۶۰ می‌گوید: «لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ»؛ یعنی کسانی که به آخرت ایمان ندارند، مثال زشت و ناپسند دارند. قرآن نشان می‌دهد که دشمنان برای انکار آخرت و حقایق غیبی، به دروغ‌پردازی و تمسخر روی می‌آورند. این ویژگی دشمنان، امروز هم قابل مشاهده است؛ آن‌ها با رسانه، تبلیغات و جنگ روانی، حقیقت را وارونه جلوه می‌دهند.اعتراف به عجز در سختی‌هاآیات ۶۱ و ۶۲ بیان می‌کند که اگر خداوند مردم را به‌خاطر ظلمشان مؤاخذه می‌کرد، هیچ‌کس باقی نمی‌ماند، اما او مهلت می‌دهد تا به وقت معین برسند. در عین حال، همین مشرکان هنگامی که در سختی‌ها و خطرها گرفتار می‌شوند، تنها خدا را می‌خوانند، اما به محض رفع گرفتاری، دوباره به شرک بازمی‌گردند. این چرخش نشان می‌دهد که دشمنان، اهل صداقت نیستند و در بحران‌ها ناخواسته به حق اعتراف می‌کنند ولی در آرامش دوباره به مسیر باطل برمی‌گردند.
زینت دادن باطل برای فریب جامعهآیه ۶۳ به پیامبر می‌فرماید: «إِنَّا أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ»؛ یعنی شیطان اعمالشان را در نظرشان زیبا جلوه داد. این آیه دشمن اصلی را معرفی می‌کند: شیطان و پیروان او. دشمنان حق همیشه با تزیین باطل، جامعه را فریب می‌دهند. نمونه‌های امروزی آن، تبلیغات رسانه‌ای و فرهنگی دشمنان است که زشتی‌ها را به‌صورت زیبایی و پیشرفت جلوه می‌دهند.تکرار تاریخ دشمنیدر آیه ۶۴ خداوند می‌فرماید: «وَمَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ»؛ یعنی قرآن برای روشن کردن حقیقت در میان اختلافات نازل شد. این بیان نشان می‌دهد که دشمنان همیشه با ایجاد تفرقه و اختلاف، درصدد نابودی حقیقت هستند. رسالت پیامبران و قرآن، مقابله با همین اختلاف‌افکنی و تحریف دشمنان است.آیات ۵۵ تا ۶۴ سوره نحل تصویری روشن از دشمنان حق ارائه می‌دهد: کفران نعمت، تحریف باورها، دشمنی با فطرت انسانی، دروغ‌پردازی، اعتراف مقطعی به حق، و در نهایت، فریب جامعه با زینت دادن باطل. قرآن در این آیات هشدار می‌دهد که دشمن همیشه در کمین است و تنها با هوشیاری، ایمان به آخرت، شکر نعمت‌ها و تمسک به قرآن می‌توان در برابر او ایستاد.
