به گزارش اتاق خبر به نقل از اکوایران، در میان هیاهوی سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه و آتش‌بس اسرائیل با حماس، یک بخش از تلاش رئیس‌جمهور آمریکا برای عرضه خود به عنوان میانجی صلح، تا حد زیادی دور از نگاه منتقدان باقی ماند. در فضایی به‌غایت غیرمنتظره در مجلس اسرائیل (کنست) ترامپ شاخه زیتونی را به سمتی دراز کرد که کمتر از آن انتظار می‌رفت: دشمن قسم‌خورده اسرائیل، ایران.
او گفت: «خیلی عالی می‌شود اگر با آن‌ها توافق صلحی داشته باشیم. مگر بد می‌شود؟ فکر می‌کنم خودشان هم می‌خواهند.» ترامپ ادعا کرد بهای پایان دادن به تقریباً نیم‌قرن دشمنی میان واشنگتن و تهران -دشمنی‌ای که از اشغال سفارت آمریکا در تهران (۱۹۷۹ تا ۱۹۸۱) آغاز شد- این است که جمهوری اسلامی تأمین مالی گروه‌های مسلحی چون حماس و حزب‌الله را متوقف کند و در نهایت حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت بشناسد.
به نوشته گاردین، اگرچه این سخنان برای سیاستمداران اسرائیلی که طی دهه‌ها با باور به تهدید وجودی از سوی ایران زندگی کرده‌اند، چندان خوشایند نبود، اما این گفته‌ها در فاصله هزار مایلی در تهران با واکنشی حتی سردتر و تندتر روبه‌رو شد. مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران، دعوت غیرمعمول ترامپ برای شرکت در نشست شرم‌الشیخ در مصر را که با شتاب برای جشن پایان جنگ غزه و آغاز «دوران جدید صلح در خاورمیانه» ترتیب داده شده بود، رد کردند و موضعی سرسختانه و آشنا گرفتند.
آن‌ها حاضر نبودند حملات هوایی آمریکا در ژوئن گذشته به تأسیسات هسته‌ای فردو، اصفهان و نطنز، و یا ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در ژانویه ۲۰۲۰ در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ را فراموش کنند. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «در حالی که از تعامل دیپلماتیک حمایت می‌کنیم، نه من و نه رئیس‌جمهور پزشکیان نمی‌توانیم با کسانی وارد مذاکره شویم که به مردم ایران حمله کرده‌اند و همچنان ما را تهدید و تحریم می‌کنند». بنابراین، بعید است که ابتکار دیپلماتیک ترامپ در آینده نزدیک به جایی برسد.
در واقع، با توجه به افزایش بی‌اعتمادی در تهران، به‌ویژه پس از حمله اخیر اسرائیل درست زمانی که تیم ایرانی آماده دور ششم گفت‌وگوهای هسته‌ای می‌شد، احتمال ازسرگیری درگیری‌های نظامی بیش از هر زمان دیگری است. نادر هاشمی، استاد سیاست خاورمیانه در دانشگاه جورج‌تاون، گفت: «ممکن است برخی خوش‌بین باشند که ترامپ می‌خواهد در گفت‌وگو را باز کند، اما ما قبلاً این مسیر را رفتیم و آن‌هم با جنگ ژوئن تمام شد».
به باور هاشمی، اظهارات ترامپ در کنست چیز تازه‌ای نیست، اما شرایط اکنون فرق دارد. از دید تهران، نتیجه منطقی جنگ تابستان و بمباران‌های آمریکا این است که نمی‌توان به ایالات متحده اعتماد کرد؛ نمی‌توان به ترامپ اعتماد کرد. او کاملاً غیرقابل‌پیش‌بینی است. تنها راه امن برای حفظ امنیت ملی ایران، تقویت ظرفیت نظامی خود، از جمله پدافند هوایی و موشک‌هاست و این‌که توانمندی هسته‌ای حفظ شود. او افزود: «چرخه‌ای از حمله و تلافی که قبلاً دیدیم؛ حمله اسرائیل، پاسخ ایران، و سپس دخالت آمریکا، احتمالاً دوباره در دوره ترامپ تکرار خواهد شد؛ و شاید زودتر از آنچه فکر کنیم.»
به گفته یک کارشناس مسائل ایران، این پیشنهاد در حال حاضر غیر واقع‌بینانه است و نظام سیاسی در ایران قاطعانه آن را رد می‌کند و احتمال دستیابی به هرگونه توافق در حال حاضر تقریباً صفر است. در واقع دعوت ترامپ از مقام‌های جمهوری اسلامی برای شرکت در نشست شرم‌الشیخ را به «دعوت از آتش‌افروز برای جشن پایان آتش‌سوزی» شباهت دارد. با این همه این موضوع در درون نظام تصمیم‌گیری بحث و اصطکاک ایجاد کرده است. برخی علناً می‌گویند: باید می‌رفتیم، چرا نرویم و با ترامپ گفت‌وگو نکنیم؟ ایجاد چنین شکاف‌های، می‌تواند یکی از پیامدهای ناخواسته یا حتی عمدی چنین دعوت عجیبی باشد.
به عقیده این کارشناس، در غیاب چنین ظرافت در برخورد با وضعیت موجود، نتیجه محتمل‌تر در کوتاه‌مدت، تشدید تنش‌هاست در حالی که آمریکا و اسرائیل فشار و مطالبات خود را افزایش می‌دهند و ایران نیز واکنشی تهاجمی‌تر نشان می‌دهد.
به گفته سینا طوسی، تحلیلگر مرکز سیاست بین‌الملل: «برداشت غالب در دولت ترامپ این است که ایران ضعیف‌تر شده و ما می‌توانیم از آن‌ها چیزهایی فراتر از یک توافق هسته‌ای بگیریم. آن‌ها می‌خواهند ببینند آیا می‌توانند ایران را وادار به تسلیم کنند، یعنی به رسمیت شناختن اسرائیل و پایان دادن به نقش منطقه‌ای ایران. همچنین خواسته‌هایی برای محدودسازی برنامه موشکی ایران مطرح شده است. اگر آن‌ها بخواهند در این مسیر پیش بروند، قطعاً تنش را افزایش خواهند داد.»
