به گزارش اتاق خبر به نقل از تجارت نیوز، ژاپن در مسیر گذار انرژی و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی وارداتی، گام تازهای برداشته است. این کشور که پنجمین تولیدکننده بزرگ دیاکسید کربن در جهان به شمار میرود، با چالشهایی مانند افزایش هزینه پروژههای بادی فراساحلی و مخالفتهای محلی با مزارع خورشیدی بزرگ مواجه بوده است. اکنون دولت ژاپن با معرفی بستهای حمایتی به ارزش بیش از یک میلیارد دلار، تلاش میکند هم تقاضا برای انرژیهای تجدیدپذیر را افزایش دهد و هم رشد اقتصادی مناطق مختلف کشور را تقویت کند.
اختصاص ۲۱۰ میلیارد ین برای حمایت از سرمایهگذاری سبز
یک مقام دولتی ژاپن اواخر روز دوشنبه اعلام کرد که این کشور قصد دارد ۲۱۰ میلیارد ین معادل ۱.۳۴ میلیارد دلار آمریکا یارانه اختصاص دهد. هدف این برنامه، حمایت از شرکتهایی است که برای تامین مالی سرمایهگذاریهای خود از انرژی پاک و بدون کربن استفاده میکنند.
این اقدام با هدف افزایش مصرف انرژیهای تجدیدپذیر، کاهش انتشار کربن و همچنین تحریک رشد اقتصادی در مناطق منطقهای طراحی شده است؛ مناطقی که اغلب با چالشهای توسعهای و کمبود سرمایهگذاری مواجهاند.
بخشی از برنامه تحول سبز ژاپن
به گفته جونتارو شیمیزو، مدیر گروه سیاستگذاری تحول سبز (GX) در وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن، این طرح از سال مالی ۲۰۲۶ آغاز میشود و در قالب یک برنامه پنجساله بودجهای اجرا خواهد شد.
او توضیح داد که این یارانهها بهطور خاص برای کمک به دستیابی ژاپن به اهداف انرژی پاک و کاهش وابستگی این کشور به واردات سوختهای فسیلی در نظر گرفته شدهاند؛ وابستگیای که پس از کند شدن توسعه پروژههای بادی و خورشیدی، بیش از پیش چالشبرانگیز شده است.
چه شرکتهایی مشمول دریافت یارانه میشوند؟
بر اساس توضیحات ارائهشده، شرکتهایی که شرایط زیر را داشته باشند، واجد شرایط دریافت این یارانهها خواهند بود:
- اتکای کامل به برق بدون کربن برای فعالیتهای خود
- کمک به توسعه مناطقی که انرژی پاک در آنها تولید میشود
این یارانهها میتوانند تا ۵۰ درصد هزینههای سرمایهای این شرکتها را پوشش دهند. علاوه بر این، اپراتورهای مراکز داده که معیارهای یادشده را رعایت کنند نیز مشمول این حمایت مالی خواهند شد؛ موضوعی که با توجه به رشد سریع مراکز داده و مصرف بالای برق آنها، اهمیت ویژهای دارد.
دولت ژاپن اعلام کرده است که از سال مالی آینده، فرآیند دریافت درخواستها از سوی کسبوکارهای واجد شرایط آغاز خواهد شد.
اهداف بلندپروازانه ژاپن در ترکیب انرژی تا ۲۰۴۰
ژاپن برنامهریزی کرده است که تا سال مالی ۲۰۴۰، انرژیهای تجدیدپذیر ۵۰ درصد از ترکیب تولید برق کشور را تشکیل دهند و انرژی هستهای ۲۰ درصد دیگر از این ترکیب را تامین کند.
این اهداف در مقایسه با وضعیت فعلی، جهشی چشمگیر به شمار میروند. در سال مالی ۲۰۲۳، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ترکیب برق ژاپن تنها ۲۲.۹ درصد و سهم انرژی هستهای ۸.۵ درصد بوده است.
موانع توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
با وجود این اهداف، پیشرفت ژاپن در مسیر انرژیهای تجدیدپذیر در سالهای اخیر کند شده است. دلایل اصلی این کندی عبارتاند از افزایش هزینه پروژههای بادی فراساحلی که نقش کلیدی در تحقق اهداف انرژی پاک دارند و توقف پروژههای خورشیدی بزرگمقیاس به دلیل مخالفتهای محلی و نگرانیهای زیستمحیطی. این چالشها باعث شده دولت به دنبال ابزارهای حمایتی جدید برای احیای روند گذار انرژی باشد.
«چشمانداز GX 2040»؛ پیوند کربنزدایی و رشد اقتصادی
یارانههای جدید بخشی از راهبرد کلان «چشمانداز GX 2040» ژاپن هستند؛ استراتژی ملی که اوایل امسال توسط کابینه تصویب شد. این برنامه با هدف ادغام سیاستهای کربنزدایی با سیاست صنعتی طراحی شده و تلاش میکند همزمان گذار انرژی و رشد اقتصادی را پیش ببرد.
ایجاد مناطق استراتژیک GX
در چارچوب این استراتژی، دولت ژاپن قصد دارد یک سیستم جدید با عنوان «منطقه استراتژی GX» راهاندازی کند. هدف از این طرح، ایجاد خوشههای صنعتی جدید در مناطقی است که به منابع انرژی بدون کربن دسترسی دارند.
در این فرآیند دولتهای محلی و شرکتها بهصورت مشترک طرحهای پیشنهادی را تدوین میکنند. دولت مرکزی مناطق منتخب را تعیین میکند و حمایت از طریق یارانهها و اصلاحات مقرراتی انجام میشود. به گفته شیمیزو، انتظار میرود درخواستهای دولتهای محلی در اواخر سال مالی جاری ارائه شوند. اختصاص ۲۱۰ میلیارد ین (۱.۳۴ میلیارد دلار) یارانه سرمایهگذاری نشان میدهد ژاپن عزم جدی برای تسریع گذار به انرژی پاک دارد. این برنامه نهتنها میتواند به افزایش سهم انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش انتشار کربن کمک کند، بلکه با تقویت سرمایهگذاری در مناطق مختلف کشور، به رشد اقتصادی متوازن نیز منجر خواهد شد.
در شرایطی که پروژههای بادی و خورشیدی با موانع جدی روبهرو شدهاند، ترکیب حمایت مالی، اصلاحات مقرراتی و همکاری دولتهای محلی و بخش خصوصی میتواند مسیر ژاپن را برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه انرژی تا سال ۲۰۴۰ هموارتر کند.
