امروزه تشکل‌های اقتصادی نقش بسزایی را در اقتصاد کشورها و تقویت فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی ایفا می‌کنند از همین رو در کشور ما نیز برای رسیدن به بخش خصوصی قدرتمند باید تشکل‌های باوری را در کشور نهادینه کرده و مسوولیت‌پذیری و پاسخگویی در تشکل‌های اقتصادی را تقویت کنیم.
در این میان گسترش رویکرد تشکل‌گرایی در اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن کشور میتواند به تقویت جایگاه تشکل‌ها کمک شایانی نماید. می‌دانیم که در طول سالهای گذشته و حتی در حال حاضر خواسته‌‌های تولیدکننده و صادرکنندگان در حول محورهای مشخصی می‌گشته و متاسفانه نقش تشکل‌های در اقتصاد و حل مشکلات اعضای بخش خصوصی خود به خوبی درک نشده است.
نگاه موشکافانه به این مبحث حاکی از آن است که نارسایی فوق‌الذکر ریشه در برخی موانع قانونی نیز دارد چرا که قانون مناسب برای تقویت تشکل‌ها پیش‌بینی نشده و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران علی‌رغم این که مادر تشکل‌ها محسوب می‌شود در واگذاری مسوولیت‌ها به تشکل‌ها نتوانسته است به وظایف خود عمل کند.
البته ناگفته نماند که اقدامات پراکنده بسیار خوبی درباره تشکل‌ها از سوی اتاق بازرگانی طی دورههای گذشته انجام گرفته است که با وجود علاقه‌مندی بالا به ایجاد تشکل‌های جدید در بخش خصوصی ناکافی به نظر می‌رسد. معتقدم چنانکه اتاق بازرگانی خواستار نقش سرنوشت‌ساز در اقتصاد کشور است باید تا آنجا که میتواند در تقویت تشکل‌ها گام‌های موثری را بردارد. از سوی دیگر همانگونه که شاهد بودیم در دوره هفتم انتخاب نمایندگان اتاق بازرگانی کشور تشکل‌ها حضور پررنگ‌تر را از خود نشان دادند که از علاقه‌مندی فعالان این عرصه نسبت به قبول مسوولیت و ایفای نقش بیشتر در اقتصاد حکایت دارد. بنابراین معتقدم که تشکل‌های اقتصادی نسبت به دورههای قبل بسیار تعیین‌کننده خواهد بود چنانچه منسجم عمل کنند قطعا میتوانند یک یا دو نماینده در هیاترئیسه اتاق ایران داشته باشد. البته برای دستیابی به این هدف نیاز به هماهنگی تشکل‌ها و توجه به بحث شایسته‌سالاری و بدون طرح سهم‌خواهی است.
از سوی به نظر می‌آید در شرایط فعلی کشور باید فرمول‌های جدیدی برای تقویت تشکل‌ها در نظر بگیریم و البته نسبت به توانمندی و مسوولیت‌پذیری تشکل‌های اقتصادی اعتقاد داشته باشیم چرا که تشکل‌ها قادرند نقش موثری در کاهش هزینه‌های تولید، افزایش صادرات و شکوفایی اقتصاد، همچنین کنترل بازار کیفیت و بالا بردن بهره‌وری و نیز تشکیل شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌های اقتصادی محور فعالیت‌ها قرار گیرند.
در این بین تعریف یک استراتژیک مشخص از سوی وزارتخانه‌ها و اتاق‌ةای بازرگانی قطعا از شکل‌گیری تشکل‌های موازی و ثبت آنها در دستگاه مختلف از جمله وزارت کار، وزارت صنایع، وزارت کشور جلوگیری کند.
بنابراین ضروری است در بحث هم‌افزایی و تقویت تشکل‌ها باید از موازی‌کاری پرهیز کرده و توان بخش خصوصی را در مجموعه‌‌ای از برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت با محوریت اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور ترسیم کنیم و حمایت‌های دولتی را به سمت تشکل‌ها جذب نماییم.
در این میان رسانه‌ها نیز در بحث اطلاع‌رسانی با محوریت قرار دادن تشکل‌ها میتوانند نقش موثرتری را ایفا کنند. ناگفته نماند در دوره هفتم هیاترئیسه اتاق‌های بازرگانی به عنوان یک عضو هیاترئیسه تمام کوشش خود را برای حضور نمایندگان تشکل‌های در هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی انجام داده‌ام چرا که معتقدم حضور نمایندگی تشکل‌های در هیات نمایندگان اتاق ایران، کمیسیون‌های تخصصی و حتی هیاترئیسه میتواند در حل معضلات و مشکلات بخش تولید موثر بوده و در مراکز تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی نیز نمایندگان تشکل‌ها در کنار نماینده اتاق بازرگانی حضور یابند.
معتقدم مشارکت تشکل‌های در اتاق‌های بازرگانی با محوریت عمده کانون صنایع غذایی ایران صورت گرفت و این تشکل به عنوان مادر تشکل‌های غذایی برنامه مطلوبی را برای تقویت جایگاه صنعت غذا ارائه داد که میتواند برای سایر تشکل‌ها نیز الگو قرار گیرد. چرا که توانمندی تشکل‌ها با چند سال قبل قابل مقایسه نیست و این رشد بیانگر هیات‌مدیره و مدیریت قوی می‌باشد در صنعت غذا جلسات متعددی نیز پیرامون انتخابات اتاق ایران برگزار شد که اعضای تشکل‌های این صنعت حضور پررنگی از خود نشان دادند. در کنار این اشتیاق آمارهای اقتصادی نیز حاکی از نقش مهم و تاثیرگذار صنعت غذا در اقتصاد است لذا باید تلاش کنیم تا این تشکل نسبت به دورههای قبل حضور بیشتری در جایگاه هیاترئیسه اتاق ایران داشته باشد.
باید این نکته را نیز اضافه کنم که همه راه‌های مشارکت در اتاق‌های بازرگانی به هیاترئیسه ختم نمی‌شود و در کنار هیاترئیسه اتاق‌های مشترک بازرگانی و کمیسیون‌های تخصصی نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
میرمحمد صادقی:
علاء میرمحمد صادقی نایب‌رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران و چهره مورد تایید نظام و دولت که چندین دوره در هیاترئیسه اتاق ایران حضور داشته است سال‌ها نیز ریاست کمیسیون تشکل‌ها در اتاق بازرگانی برعهده داشته و خود را در شکل‌گیری بسیار از تشکل‌های صنعتی و صادراتی سهیم می‌داند.
میرمحمد صادقی با بیان بخشی از خاطراتش درخصوص راه‌اندازی برخی تشکل‌های اقتصادی می‌گوید: در سالهای پیش از انقلاب و حتی سالهای اوایل پس از پیروزی انقلاب تشکل‌های بسیاری وجود نداشت و تعداد تشکل‌ها به چند تشکل دستوری و سوری محدود شده بود که هدایت آنها نیز در اختیار دستگاه‌های دولتی بود اما پس از انقلاب تا مدتی تشکل‌ها در همان حالت باقی ماندند و تعدادشان از انگشتان دست تجاوز نمی‌کرد.
وی در ادامه اظهار کرد که پس از علاقه‌مندی مقامات دولتی و مسوولان نسبت به اتاق بازرگانی امر توسعه تشکل‌ها و ترغیب دست‌اندرکاران بخش خصوصی برای ایجاد تشکل و همگن‌سازی صنوف موجب افزایش تعداد تشکل‌ها شد و به تدریج قوانینی برای بازگذاردن دست بخش خصوصی تدوین شد و به این ترتیب علاقه به تشکل‌گرایی در بین فعالان اقتصادی رونق گرفت.
میرمحمد صادقی با اشاره به سالهای مسوولیتش در کمیسیون تشکل‌ها خاطرنشان کرد: در آن سال‌ها اختیار ایجاد و شکل‌گیری تشکل‌های جدید را تصویب نموده و در اختیار اتاق بازرگانی ایران قرار دادیم تا از این طریق بتوانیم مجوز فعالیت به تشکل‌ها اقتصادی جدید را صادر کنیم البته در این زمینه با قوه قضائیه هم مذاکراتی انجام شد تا طبق قوانین اتاق بتوان تشکل‌های جدید را ثبت کرد. البته در این خصوص تسهیلاتی نیز ایجاد شد و ثبت تشکل‌ها از چندین ماه دوندگی به یک هفته کاهش یافت.
وی تصریح کرد: در حال حاضر شاهد رشد چشمگیر تعداد تشکل‌های ملی و استانی هستیم و تعداد آنها در اتاق بازرگانی به بالای 100 تشکل رسیده است.
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران همچنین مشارکت تشکل‌ها در هفتمین دوره انتخابات اتاق‌های بازرگانی صنایع و معادن کشور را امیدبخش خواند و خاطرنشان کرد تشکل‌ها با حضور در اتاق بازرگانی ایران علاوه بر اینکه از تسهیلات و امکانات اتاق بازرگانی ایران استفاده می‌کند یک نماینده نیز در هیات نمایندگان خواهند داشت البته اینکه از بین تشکل‌ها نیز کاندیداهایی برای هیاترئیسه معرفی شوند خوب است و بیانگر علاقه نسبت به اتاق بازرگانی لذا معتقدند از نشاطی نسبت به اتاق بازرگانی ایجاد شده باید به نحو شایسته‌ای بهره‌برداری کنیم.
میرمحمد صادقی تصریح کرد: با توجه به اینکه اعضای هیاترئیسه اتاق ایران باید از رای بالایی برخودار باشند چنانچه کاندیداها با هم اعتلاف کرده و اختیار را به چند نفر تفویض کنند و به نفع سایرین کنار بروند هیاترئیسه مقتدری را برای دوره هفتم شاهد خواهیم بود و به این ترتیب صلابت و قدرت اجرایی هیاترئیسه هم افزایش خواهد یافت.
میرمحمد صادقی با بیان اینکه پراکندگی آرا و نداشتن اکثریت رای از طرف هیاترئیسه اتاق ایران به ضرر بخش خصوصی است تاکید کرد که هیات رئیسه اتاق ایران باید از رای بالایی برخوردار باشد وی در ادامه صنعت غذا را یک صنعت بزرگ و تشکل‌های این بخش را تشکل‌های کارآمد و موثر دانست.
مرتضوی:
مرتضوی با بیان لازمه‌های مدیریت کلان اقتصاد در بخشهای مختلف صنعت عنوان کرد اگر بنا باشد براساس برنامه روشن و نقشه راه درست اقتصاد کشور را مدیریت کنیم باید از حالت جزیره‌ای خارج شده و مدیریت کلان را در بخشهای مختلف صنعت به صورت یکپارچه دنبال کنیم. البته در کنار این مهم برنامه‌ریزی براساس محور تولید را هدف قرار دهیم.
وی ادامه داد برای دستیابی به اقتصاد منسجم به مجموعه‌هایی نیاز داریم که رویکرد ملی و جامع به بخشهای مختلف صنعت داشته باشد که این نقش را می‌توان به تشکل‌ها داد چرا که اصیل‌ترین نقش تشکل‌ها در اقتصاد هر کشوری به حرکت درآوردن چرخ‌های اقتصادی آن کشور است.
مرتضوی خاطرنشان کرد: تشکل‌ها میتوانند در جمع‌آوری مجموعه‌های ریز و درشت تحت لوایح مدیریت واحد و استفاده از تمرکز اطلاعات در کنار تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای پیشبرد اهداف برنامه‌های بلندمدت اقتصادی مفید واقع شوند. به گفته وی زمانی که بنگاه‌های اقتصادی تحت مدیریت تشکل‌ها قرار می‌گیرند انسجام بین بخشهای مختلف و خصوصی افزایش یافته و در جهت اهداف اقتصادی پیش خواهد رفت.
مرتضوی همچنین به نقش مهم و موثر تشکل‌های تولیدی در ایجاد ثروت اشاره کرد و افزود: باتوجه به اینکه تولید نقش مهمی در اقتصاد کشورها ایفا می‌کند جایگاه تشکل‌های صنعتی و تولیدی نیز از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. البته در کنار این تشکل‌ها قطعا تشکل‌های مربوط به رشته صنعت غذا از اهمیت و اولویت بیشتری بهره‌مند است چرا که تا 20 سال آینده با توجه به افزایش جمعیت جهان دغدغه اصلی کشورها صنعت غذا خواهد بود. البته با توجه به اینکه ایران کشوری رو به رشد و جمعیت بالایی است قطعا به صنعت غذا در سالهای آینده نیاز بیشتری خواهد داشت لذا همه این اتفاقات لزوم برنامه‌ریزی منسجم برای تولید غذا در کشور را می‌رساند که این تولید با محوریت بخش کشاورزی و دامپروری و صنایع غذایی امکان‌پذیر خواهد بود بنابراین طی سالهای اخیر ضرورت حضور تشکل‌های صنعت غذا در مراکز تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری از جمله اتاق ایران را نباید نادیده گرفت.
وی همچنین با تاکید بر نقش تشکل‌ها در تامین منافع ملی و سازمانی عنوان کرد: معتقدم روند توسعه و رشد اتاق‌های بازرگانی در سالهای آینده مسوولیت‌ها و نقش اتاق را پررنگ‌تر خواهد کرد که لازمه پررنگ‌تر شدن جایگاه توجه بیشتر اتاق بازرگانی به تشکل‌ها را می‌رساند. در این میان معتقدم نمایندگان مختلف صنعت، تجارت و زراعت در اتاق بازرگانی حضور داشته باشند.
مرتضوی با بیان اینکه نمی‌توان تصمیمات کلان را درخصوص یک صنعت اتخاذ کرد اما نمایندگان آن در اتاق بازرگانی حضور نداشته باشند افزود: با توجه به نواقص مذکور باید چیدمان هیاترئیسه اتاق براساس منطق درستی شکل گرفته و همه بخشهای تاثیرگذار از جمله تشکل‌های صنعت غذا که از اهمیت و فراگیری بالایی برخوردارند به طور جدی در ترکیب هیاترئیسه مورد توجه قرار گیرد.
رئیس خانه صنعت همچنین عنوان کرد: 25 درصد صناعت تجارت و تولید کشور در حوزه صنایع غذایی اتفاق می‌افتد بنابراین بدیهی است که نقش این صنعت در اتاق بازرگانی و نیز مدیریت اقتصاد کشور توسعه یابد. وی خاطرنشان کرد در اتاق بازرگانی ایران بافت پیشکسوت نیز حضور دارند که محترمین تولید و صنعت کشور هستند که البته لنگرگایی برای ابراز وجود تشکل‌های تولیدی به حساب می‌آیند و باید به آنها اهمیت ویژه‌ای دهیم و قدردان آنها باشیم.
از سوی دیگر عده‌ای هم تکنوکراتهای صاحب‌نام و معتبری نیز به اتاق اضافه شده‌اند که قرار گرفتن این دو گروه در کنار هم هم‌افزایی مطلوبی را ایجاد می‌کند و قطعا باید در کنار آنان نمایندگان صنعت غذا نیز در هیاترئیسه حضور داشته باشند تا به پیشواز سالهای آینده و حساس غذا برویم.
