اتاق نیوز- فراز جبلی- اخیرا مجمع عمومی و گردهمایی سالانه اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا، به صورت همزمان با حضور مقامات دو کشور برگزار شد. در این جلسه صحبت های مهمی درباره اهمیت اتاق های مشترک از سوی مسئول دفتر رئیس جمهور و رئیس اتاق بازرگانی ایران مطرح شد ولی واقعیت این است که اتاق های مشترک هیچ گاه نتوانستند جایگاه واقعی خود را در اقتصاد پیدا کنند. به همین دلیل پای صحبت های احمد پورفلاح، رئیس اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا نشستیم تا درباره علت استفاده غیربهینه از ظرفیت های اتاق های بازرگانی مشترک در چند دهه گذشته را جویا شویم. در این گفت و گو پورفلاح پیشنهاد ایجاد کنفدراسیون اتاق های مشترک را مطرح کرد.
نظر شخصی من این است که در 20 سال گذشته اتاق های بازرگانی مشترک مغفول واقع شده است و پتانسیل این اتاق ها هیچ وقت آنگونه که باید توسط دولت و اتاق بازرگانی ایران به کار گرفته نشده است. علت از نظر شما چیست؟
اتاق های مشترک مشروعیت خود را عملا از اتاق ایران می گیرند. وقتی اتاق ایران که در حقیقت پدرخوانده اتاق های مشترک است، در محاسباتش هرگز اتاق ها و شوراهای مشترک را نه تنها جدی نمی گرفت بلکه حتی در محاسبات هم نمی آورد طبیعتا به این نقطه می رسیم. تلنگر این موضوع که اتاق های مشترک باید دیده شود را اولین بار من در اتاق ایران زدم و در نامه ای به آقای نهاوندیان گفتم که اتاق های مشترک کاملا در حاشیه هستند. حتی وقتی سفیری به اتاق ایران می آید و معمولا به خاطر اعتبار اتاق های مشترک است در جلسه رئیس اتاق مشترک دعوت نمی شود. در هیأت های اعزامی اتاق های مشترک را مطلع نمی کنند. حتی کار به جایی رسیده است درخواست ویزا را هم خود اتاق ایران اقدام می کند. از بودجه اتاق ایران هیچ چیز به اتاق مشترک نمی دهند.
در بودجه امسال در نظر گرفته شد.
بله به زور من پارسال در بودجه یک میلیارد و 200 میلیون تومان در بودجه برای اتاق های مشترک در نظر گرفتند ولی یک ریال توزیع نشد. من حتی نوشتم که آیا درست است دبیرکل 20 ساله یک اتاق با اتوبوس رفت و آمد بکند. خیلی از اتاق ها مشکل دفتر دارند و در جاهایی که زیبنده اتاق نیست جلسات را تشکیل می دهند. سال قبل کارگروهی با حضور آقای سلیمانی از هیأت رئیسه تشکیل شد و تعدادی از روسای اتاق های مشترک را دعوت کردیم و شروع کردیم به شناسایی ضعف هایی که در روابط اتاق ایران و اتاق های مشترک است. این درخواست ها مدون شد. در آن جلسات آقای حریری از اتاق ایران و چین، آقای شیثی از اتاق ایران و کانادا و اتاق و ایران و هلند می آمدند. از اتاق ایران و ترکیه و اتاق ایران و آفریقا هم معمولا افراد بودند. من در آنجا تشریح کردم که فرصت هایی که اتاق های مشترک می توانند از طریق اتاق ایران در اختیار دولت و مجلس بگذارند. به همین دلیل قرار شد بودجه داده شود ولی تخصیص پیدا نکرد. البته شاید به این علت بود که اتاق های مشترک پروژه تعریف نکردند. ما انتظار کمک بلاعوض نداریم حتی برای همایش های خودمان یا کارهایی مانند بازسازی از اسپانسر شدن اعضا استفاده می کنیم. ما بیشتر از کمک مالی به فضا احتیاج داشتیم که اتاق ایران ما را به رسمیت بشناسد و فضا در اختیار ما بگذارد. ما احتیاج داریم اتاق ایران با ما رقابت نکند. این موضوع در زمان آقای شافعی بهتر شد و هیأت رئیسه اتاق های مشترک در دیدار با سفرا بعضی وقت ها دعوت می شدند. با حضور آقای جلال پور که به اتاق های مشترک اعتقاد دارد می توانیم وضعیت بهتری را شاهد باشیم. اتاق های مشترک علاوه بر بحث اقتصادی در مباحث فرهنگی هم اثرگذار است. اتاق ایران و ایتالیا در بحث اکسپو به شدت فعال بود. اگر ایتالیا در چند سال اخیر رابطه بدی با ایران نداشت و بر خلاف سایر کشورها به ایران اخم نکرد به خاطر رابطه خوب بین دو اتاق بود. اتاق توانست بسیاری از مشکلات بین تجار ایرانی و ایتالیایی را حل کند و کمیته داوری اختلافات را حل می کرد.
اتاق های مشترک می تواند سفارت اقتصادی ایران باشد. در بحث تحریم هم بارها گفته شد که تحریم ها بر علیه دولت است و نه مردم. اتاق که محل بخش خصوصی است و قاعدتا باید از شمول تحریم خارج باشد. چرا دولت از ظرفیت اتاق های بازرگانی مشترک استفاده نکرد؟
بخش مهمی به ضعف خودمان و کوتاهی هایی بود که انجام دادیم. شاید آنها در جریان چنین پتانسیلی نبودند.
ولی این موضوع بارها از سوی مسئولین اتاق های مشترک مطرح شد.
بله ولی کمرنگ بود. اتاق ایران می توانست این پل ارتباطی بین اتاق ها و شوراهای مشترک و دولت و مجلس ایجاد کند. ما انجمن دوستی بین مجلس و کشورهای مختلف دنیا داریم. معمولا هم نمایندگان مجلس در آن حضور دارند. این ظرفیت بالایی دارد. کمیسیون های مشترک هم ظرفیت بالایی دارند. معمولا وزیر بازرگانی دو کشور و جمعی از فعالان اقتصادی دو کشور این کمیسیون های مشترک را تشکیل می دهند. برای اتاق ایران و ایتالیا آخرین بار در زمان آقای جهانگیری این موضوع ایجاد شد ولی از آن 15 سال گذشته است. اگر هر سال این موضوع برگزار می شد خیلی از مشکلات حل می شد. مشکلات بسیاری از بنگاه ها در این کمیسیون قابل حل است. به نظر من بخش خصوصی باید نیروی محرکه این موضوع باشد. تعارف بسیار خوبی از اتاق های مشترک شده است ولی مغفول باقی مانده است. شاید مشکل در این بود که هیأت رئیسه اتاق های مشترک قانع بود یا توجیه نبود که چه استفاده ای می توانستند از این ظرفیت ها بکنن. وقتی من بعضی از موضوعات را مطرح می کردم روسای سایر اتاق ها تعجب می کردند. ما حق داریم از اتاق ایران بودجه و فضای اداری بگیریم. ما فضای اتاق ایران و ایتالیا را با بودجه خودمان گرفتیم ولی بسیاری از اتاق های مشترک فضای شایسته ای ندارند. همانطور که برای یک اتاق شهرستان میلیاردها تومان پول می دهند که ساختمان مناسبی داشته باشد برای اتاق های مشترک هم باید این کارها انجام شود. مشکل از خود ما است که جایگاهمان را نشناختیم و به خوبی مطالعه نکرده ایم.
امیدوارم با این تلنگرها وضعیت بهتر شود. من پیشنهاد این موضوع را چند ماه است که داده ام که اتاق های مشترک دور یکدیگر جمع شوند. ما نیاز به کنفدراسیون اتاق های مشترک و شوراهای مشترک داشته باشیم تا در کنار اتاق بازرگانی و با هماهنگی وزارت خانه پروتکل همکاری بنویسیم و اختیاراتی را برای این کنفدراسیون تعیین کنیم. ما نیاز به جلسه مشترک با سفرا داریم و حرف هایی می توانیم بزنیم که شاید دیپلمات ها نتوانند بزنند. این کنفدراسیون می تواند نماینده ای در اتاق ایران داشته باشد تا پل ارتباطی به صورت سیستماتیک ایجاد شود. اتاق های مشترک باید جایگاهی هم پای اتاق استان داشته باشد. هر اتاق مشترکی باید یک عضو در ترکیب هیأت نمایندگان اتاق ایران داشته باشد چون از نظر کیفی و کمی از بسیاری از استان ها قوی تر هستند. در واقع ما باید شاهد حضور نمایندگان اتاق های مشترک و کنفدراسیون در اتاق باشیم. ارتباط روسای اتاق های مشترک بسیار بیشتر از سایر مسئولین کشور است. اخیرا ما سفیر و معاون وزیر اقتصاد ایتالیا را به سفر بسیار خوبی به قزوین بردیم. با هماهنگی با شهردار قزوین تدارکات بسیار خوبی برای این سفر در نظر گرفته شد. معاون سیاسی استاندار و ریاست شهرک های صنعتی آمدند و پوشش رسانه ای بزرگی انجام شد. حتی به سفیر و من مدال شهروند افتخاری دادند. ارتباط خوب اتاق ایران و ایتالیا حتی باعث حمایت زیاد سفارت ایتالیا از موسسه محک شد. این رابطه خوب باعث شد که امروز 99 درصد کسانی که اتاق ایران و ایتالیا معرفی می کنند به سادگی ویزا ایتالیا می گیرند. کنسول کنترل می کنند ولی وقتی پرونده از اتاق می رود با خیال راحت بررسی می کنند چون می دانند ما به دنبال درآمد نیستیم بلکه می خواهیم روابط را گسترش دهیم.
