يكي از مسائل مهمي كه مصرف مواد مخدر در جامعه را تا به اين حد بحراني و مهم كرده است، تغييرات و پيچيدگي‌هايي است كه هر روز در مصرف مواد مخدر روي مي‌دهد. هر روز پاي يك قشر جديد به مصرف‌كنندگان مواد مخدر باز مي‌شود و با توجه به موقعيتي كه اين اقشار دارند به نظر مي‌رسد مصرف مواد مخدر توسط آنها بيش از مصرف مواد توسط ساير اقشار، تاثير سوء بر جامعه بر جاي مي‌گذارد. افزايش مصرف مواد مخدر و سيگار كشيدن در بين اقشار تحصيلكرده و به‌ويژه زنان تحصيلكرده با توجه به اهميتي كه اين قشر در ساخت جامعه دارند و نوع نگاهي كه جامعه به آنها دارد، نگراني‌ها را درباره روايت‌هاي جديد از مصرف مواد مخدر دو صد چندان كرده است.
اگر بسياري از ما به تصويري كه از يك معتاد در ذهن‌مان نقش بسته است رجوع كنيم خواهيم ديد كه تصوير ما از يك معتاد، فردي با ظاهري نامرتب و رفتارهاي عجيب است كه آثار مصرف مواد مخدر باعث شده كه ايستادن روي پاي خودش هم برايش كار سختي باشد اما بهتر است ماجراي خطرناك اعتياد در قرن 21 را بشنويم تا دريابيم كه بايد در تصويري كه از يك معتاد داريم بسيار تجديدنظر كنيم. از يك ميليون و 350 هزار معتاد كشور ما، 37 درصد آنها تحصيلكرده هستند، يعني حدود 555 هزار نفر تحصيلكرده در كشور ما معتادند. با توجه به اينكه عموم اين تحصيلكرده‌ها از قشر جوان جامعه كه بيشتر آنها دانشجويان هستند، اين مساله با آسيب‌هاي جديد در حوزه مصرف مواد مخدر مانند مصرف مواد مخدر صنعتي ارتباطي تنگاتنگ پيدا مي‌كند. زماني كه كه پاي مصرف مواد مخدر صنعتي هم وسط مي‌آيد، فرد نه تنها خود را معتاد نمي‌داند بلكه معتقد است مصرف اين نوع از مواد مي‌تواند بسياري از نداشته‌هايش در جامعه مانند شادي را به او بدهد.
ظاهر شيك معتاد امروزي!
وقتي كه پاي مواد مخدر صنعتي به زندگي معتادان امروزي باز مي‌شود با توجه به قيمت بيشتر اين مواد، ضرر اقتصادي كه فرد در اثر آن متحمل مي‌شود چندين برابر مواد مخدر سنتي است. وقتي مصرف شيشه در جامعه همپاي مصرف ترياك مي‌شود و قيمت شيشه به‌طور ميانگين به كيلويي 70 ميليون مي‌رسد، بايد گفت مواد مخدر بلاي خانمان‌سوزي مي‌شود كه نه تنها خود فرد معتاد، بلكه خانواده او را هم از نظر اقتصادي فلج خواهد كرد. اينجاست كه بايد گفت نسل جديدي از اعتياد در حال شكل‌گيري است كه تجديدنظري جدي در شيوه برخورد و نوع مقابله با آن بايد صورت بگيرد. معتاد امروزي ظاهري شيك و مرتب دارد كه تحصيلات و طبقه اجتماعي‌اش مي‌تواند باور به معتاد بودن او را براي هر مخاطبي سخت كند. باور به اينكه اين ظاهرهاي مرتب و جنتلمن معتاد هستند، نه تنها براي من و شما سخت است، بلكه حتي خود اين افراد هم با توجه به موادي كه مصرف مي‌كنند، خيلي معدود پيش مي‌آيد كه خود را معتاد بدانند. تغيير چهره اعتياد پديده بسیار خطرناكي است كه در صورتي كه مسئولان چشم خود را به روي آن ببندند در آينده‌اي نه چندان دور قشر وسيعي از بهترين‌هاي كشور را در وضعيت فلاكت‌بار دست و پا زدن در مرداب اعتياد خواهد يافت كه با توجه به بلايي كه مواد مخدر صنعتي سرشان آورده است، اميدي براي نجات‌شان نخواهد بود.
رابطه افزايش سواد و افزايش مصرف سيگار
دبيركل جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات كشور با اشاره به اينكه خدمات كلينيك‌هاي تازه‌تاسيس ترك سيگار رايگان است، گفت: هر چه سطح سواد در قشر جوان و تحصيلكرده افزايش مي‌يابد، مصرف سيگارشان به ويژه در زنان تحصيلكرده افزايش مي‌يابد. محمدرضا مسجدي با استناد به آخرين آمارهاي ارائه شده در زمينه مصرف سيگار اظهار كرد: 25 تا 27 درصد مردان بالاي 15 تا 16 سال و 5/3 تا 4 درصد زنان در كشور سيگار مي‌كشند. همچنين هر چند سطح سواد در قشر جوان و تحصيلكرده افزايش مي‌يابد، مصرف سيگار به ويژه در زنان تحصيلكرده نيز افزايش مي‌يابد. بنابراين جايگزين كردن چيزي به جاي سيگار در باور زنان نسبت به مردان بسيار سخت‌تر است. او افزود: در مجموع حدود 15 درصد از كل جمعيت كشور يعني 10 ميليون نفر سيگار مي‌كشند. ميزان مصرف سيگار سالانه 55 تا 60 ميليارد نخ است. به طور متوسط هر نخ سيگار در كشور حدود 20 تومان است، به اين ترتيب سالانه مردم هزار و 100 ميليارد تومان خرج سيگار مي‌كنند. اين در حالي است كه دو برابر اين رقم سالانه توسط دولت صرف هزينه‌هاي درمان بيماري‌هاي ناشي از مصرف سيگار است. به گزارش تسنيم، مسجدي با اشاره به اين مطلب كه ايران دومين كشور دنيا به لحاظ داشتن قانون جامع كنترل و مبارزه با دخانيات است، افزود: در مطالعه‌اي در سطح شهر تهران مشخص شده است كه كمتر از چهار درصد مردم از اين موضوع بااطلاع هستند. اين در حالي است كه فضا براي اجراي قانون در جامعه فراهم نيست. در اين زمينه مردم از پشتوانه‌هاي اصلي اجراي قانون هستند، بنابراين در صورتي كه فرهنگ قانونمداري در كشور نهادينه شود بسياري از معضلات امروزي جامعه در رابطه با مصرف دخانيات برطرف مي‌شود. در صورتي كه از 55 ميليارد نخ مصرف سالانه سيگار 10 درصد كم شود، مي‌توان يك برنامه مفصل تلويزيوني درباره سيگار و مواد دخاني را راه‌اندازي كرد.
قدرت «نه» گفتن را در جامعه پرورش دهيم
يك مددكار اجتماعي با اشاره به اينكه بعضي از رفتارهاي نادرست مانند مصرف مواد مخدر در جامعه تبديل به مد شده‌اند، به «آرمان» مي‌گويد: اين مساله به‌ويژه درباره زنان شديدتر است و كار به جايي رسيده است كه 10 درصد مصرف‌كنندگان مواد مخدر و سيگاري‌ها زنان هستند. اميرمحمود حريرچي با بيان اينكه 30 تا 40 درصد تحصيلكرده‌ها وارد مساله مصرف مواد مخدر شده‌اند، مي‌افزايد: اين قشر، مصرف مواد مخدر و كشيدن سيگار را يك مساله شخصي مي‌دانند و آن را خلاف نمي‌دانند. او ادامه مي‌دهد: اين مساله به‌ويژه در قشر جوان تحصيلكرده از تاثير گروه‌هاي همسالان بر رفتار افراد ناشي مي‌شود. زماني كه فرد در يك گروه دوستي عضو است و آنها يك رفتاري را انجام مي‌دهند، قبح آن عمل براي فرد ريخته مي‌شود و از آنجايي كه بسياري از افراد قدرت «نه» گفتن را ياد نگرفته‌اند، براي همراهي با دوستانشان اقدام به مصرف مواد مخدر و كشيدن سيگار مي‌كنند. او با اشاره به اينكه بايد قدرت «نه» گفتن را در افراد جامعه بالا برد، تصريح مي‌كند: قدرت «نه» گفتن را بايد از دوران كودكي و نوجواني به كودكان و نوجوانان آموخت، زيرا در مساله عدم آلودگي به مصرف مواد مخدر، قدرت نه گفتن نقش زيادي دارد. حريرچي با بيان اينكه تجربه ثابت كرده است كه ترساندن افراد از اثرات سوءمصرف مواد مخدر نمي‌تواند آنها را از مصرف مواد مخدر منصرف كند، تاكيد مي‌كند: به جاي ترساندن بايد با نشان دادن جنبه‌هاي مثبت افرادي كه مواد مخدر مصرف نمي‌كنند مانند بانشاط‌تر و فعال‌تر بودن آنها، افراد را به عدم مصرف مواد مخدر تشويق كرد.
منبع: آرمان
